III sinfda to`ng`izyong`oqlar bilan ishlashda kuzatishlar, tajribalar va ko`rsatishlar. Yozda o`quvchilarga to`ng`izyong`oqlar
paydo bo`lishi va rivojlanishini kuzatish topshiriladi. Bolaollar
bahorda archa va sosna daraxtlarining shoxlari uchida kichik
to`ng`izyong`oqchalar paydo bo`lishini aniqlaydilar. Kuzga kelib ular
yiriklashib yetiladi. Yetilgan va daraxtdan tushgan to`ng`izyong`oqlar
turli o`yinchoqlar yasash uchun ajoyib material bo`lib xizmat qiladi.
O`quvchilar taxminan bir xil shakl, kattalik va yoshdagi ikkitadan
archa va sosna yong`oqlarini tanlab oladilar. Bitta archa yong`og`i va
bitta sosna yong`og`ini bir necha marta suyuq duradgorlik yelimiga
botirib oladilar va quruq joyga yelimga botirilmagan yong`oqlar bilan
olib qo`yadilar. Yong`oqlarni ma‘lum vaqt davomida kuzatib,
o`quvchilar yelim bilan qoplanmagan yong`oqlar o`lchami birmuncha
kattalashib, g`ovak va «paxmaygan» bo`lib qolganini, yelim bilan
qoplangan yong`oqlar esa o`z shakli va kattaligini o`zgartirmaganini
aniqlaydilar (7-rasm).
7-rasm. Sosna va archa to`ng`izyong`og`idan o`yinchoqlar
Ko`pincha yong`oq shaklining o`zi va unda tangachalar
joylashuvi o`quvchilarga undan nima yasash mumkinligini aytib
turadi. Kuzatishlar jarayonida o`quvchilar zich tangachali oval yirik
archa yong`oqlaridan o`yinchoqlar: tipratikan, pingvin, cho`chqacha,
echki, ot yasashda; oval sosna yong`oqlaridan turna bo`ynini
yasashda; paxmoq archa yong`oqlaridan – xo`roz bo`ynini yasashda;
egilgan archa yong`oqlaridan – mushuk gavdasini yasashda
foydalanish yaxshiligini bilib oladilar.
O`yinchoqlar yasashda to`ng`izyong`oqlarga boshqa tabiiy
materiallarni qo`shish mumkin. Masalan, tipratikan panjalari va
tumshug`ini, pingvin, xo`roz va turna boshini, cho`chqacha boshi va
252
oyoqlarini loydan; chavandoz va ot boshlarini, echki va mushuk
boshini yong`oqdan; turna xo`roz, echki va mushuk bo`yni va
oyoqlarini shoxchalardan tayyorlash maqsadga muvofiqdir.
