605
maslahatchilik tizimi;
darslik boʻyicha oʻqitish;
kichik
guruhlar tizimi;
kompyuter yordamida oʻqitish;
repetitorlik tizimi;
dasturlashtiriladigan boshqaruv.
Ta’lim oluvchiga yondashuv turi boʻyicha pedagogik texnologiyalar quyidagicha nomlanadi:
avtoritar;
didaktik yoʻnaltirilgan; ijtimoiy yoʻnaltirilgan;
antropologik yoʻnaltirilgan; pedagogik yoʻnaltirilgan;
shaxsga yoʻnaltirilgan;
insonparvarlikka va shaxsga yoʻnaltirilgan; hamkorlik texnologiyalariga yoʻnaltirilgan; erkin tarbiyaga
yoʻnaltirilgan;
ezoterik ta’lim va tarbiyaga yoʻnaltirilgan.
Qoʻllaniladigan asosiy metod boʻyicha pedagogik
texnologiyalar quyidagi
turlarga ajratiladi:
dogmatik, reproduktiv metod;
tushuntirish, koʻrgazmali;
rivojlantiruvchi ta’lim;
muammoli, izlanishli;
ijodiy metod;
dasturlashtirilgan ta’lim metodi;
dialogli metod;
oʻyin metodi;
oʻz-oʻzini rivojlantiruvchi ta’lim metodi;
axborotli (kompyuterli) ta’lim metodi.
Tashkiliy shakllarga koʻra, pedagogik texnologiyalar quyidagi turlarga
ajratiladi:
hozirgi an’anaviy ta’lim;
shaxsga yoʻnaltirilgan pedagogik jarayon asosidagi pedagogik texnologiyalar;
606
oʻquvchilar faoliyatini faollashtirish va jadallashtirish
asosidagi pedagogik
texnologiylar;
oʻquv jarayonini boshqarish va tashkil qilish samaradorligi asosidagi pedagogik
texnologiyalar;
materialni didaktik takomillashtirish va rekonstruksiyalash asosidagi pedagogik
texnologiyalar;
xususiy fanlar
pedagogik texnologiyalari;
alternativ texnologiyalar;
tabiatga moslashtirilgan texnologiyalar;
rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalari;
mualliflik maktablari pedagogik texnologiyalari;
texnologiyalarni loyihalash va oʻzlashtirish texnologiyalari.
Bulardan
tashqari, shaxsning xususiyat va sifatlari tarkibiga yoʻnaltirilganlik
boʻyicha quyidagi turlarga ajratiladi:
fanlar boʻyicha bilim, oʻquv, koʻnikmalarni shakllantirishga yoʻnaltirilgan –
axborot texnologiyalari;
aqliy faoliyat usullarini shakllantirishga yoʻnaltirilgan – operatsion
texnologiyalar;
estetik va axloqiy munosabatlar sohasini shakllantirishga yoʻnaltirilgan
emotsional texnologiyalar;
shaxsning
oʻz-oʻzini
rivojlantirish
mexanizmlarini
shakllantirishga
yoʻnaltirilgan oʻz-oʻzini rivojlantirish texnologiyalari;
ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirishga yoʻnaltirilgan
evristik texnologiyalar;
amaliy faoliyat sohasini rivojlantirishga yoʻnaltirilgan amaliy texnologiyalar.
Matematika mashgʻulotlari oʻquvchilarda ilmiy dunyoqarash asoslarini
shakllantirishga, bilim qobiliyatlarini oʻstirishga va oʻqishga, jamoaviy foydali
ishlarga jiddiy munosabatni, vatanga muhabbatni tarbiylashga qaratilgan boʻlishi
kerak.
607
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki, oʻsib kelayotgan yosh avlodning har
tomonlama yetuk, bilimdon kishilarni tayorlashda matematika fanining roli
qanchalik muhim boʻlsa, “Fanlar shohi ” – “Matematika”ni
mukammal
singdirishda, oʻquvchilar mustaqil fikrlashlarini oshirishda, zamonaviy
texnologiyalardan foydalanishning oʻrni ham shunchalik muhimdir.
