|
Цьу \ / М. M o‘minov, A. Mamadaliyev, A. To‘xtaboyev botanikadan amaliy mashg‘ulotlarBog'liq Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov MAsbob va materiallar:
gerbariy, tirik yoki fiksatsiya qilingan
gullar, o lm a,'ch o ‘ntak lupasi, laboratoriya asboblari.
Ishlash tartibi.
O lm a guli lupada tekshiriladi. Guli yirik, gul
o ‘m i bokalsim on k o ‘rinishda, uning yuqorisida gulkosaning beshta
tishchasi o ‘m ashadi. Tishchalar, shuningdek, gul o ‘rni va gul band-
lari tuk bilan qoplangan. G ultojbargi beshta oqish pushtirangda,
tim oqchasi kalta. Gul o ‘rtasidan ikki pallaga (bir pallasini kichik-
roq kesib) kesilsa, changchilam ing u rug‘ini o ‘rab, gul o ‘rni cheti
b o ‘ylab o ‘m ashganligi k o ‘rinadi. O lm aning bu turida changchilar
30 - 35 ta b o ‘ladi, ular uchta doira yasab o ‘m ashadi. Gul marka-
zida uzun (changchilardan baland u rug‘li ustunchasi beshta b o ‘lib,
beligacha o ‘zaro q o ‘shilishib ketgan) u ru g‘chi ustunchasining tubi
sal-pal tukli yoki tuksiz. U rug‘chi ustunchasining q o ‘shilib ketish
darajasi olm a avlodiga xos m uhim belgilardan hisoblanadi va che-
tanda u ru g ‘chi ustunchalar to oxirigacha alohida-alohida turadi. Tu-
guncha gul o ‘m i devorlar bilan batam om q o ‘shilib ketgan b o ‘ladi.
Tuguncha ham o 'zaro q o ‘shilgan beshta m eva bargchasidan iborat
bo‘lib, beshta uyaga ega olm a mevasi yorib qaralganda, o ‘rtasida
beshta uya, har uyada 4 - 6 dona urug'kurtak borligi k o ‘rinadi. Uya-
dagi urug‘kurtaklar soni ham bu avlod uchun xos belgilardandir.
D aftarga olm a gulining diagram m asi chizilib, form ulasi yozi-
ladi.
0 1x o ‘rdoshlar kenja oilasi (Prunoideae). Bu kenja oilaning
o kziga xos belgilardan biri gul o ‘rnining ancha chuqur b o ‘lishidir.
(iinetseyi bitta m eva bargchasidan iborat b o ‘lib, tugunchasi ustki
gul o ‘m i bilan qo ‘shilm agan. M evasi quruq yoki sersuv, danakli.
01xo‘ridoshlar kenja oilasiga olxo‘ri (Prunus), o ‘rik (A rm eni-
ca), shaftoli (Persica), bodom (A m ydalus), olcha (Cerasus) kabi-
lar kiradi. Olcha, bodom , o ‘riklar 0 ‘rta Osiyo to g ‘larida yovvoyi
holda uchraydi.
|
| |
