• Motiv – bu: 1) subyektning ehtiyojlarini qondirish bilan bogliq faoliyatni tashkil etadi; 2) shaxsning harakatlari va amallarining asosiy sababi. Stimul – bu
  • D. I. Mukumova, R. X. Fayzullaev, A. A. Jumanov, S. B. Yarova Boshqaruv psixologiyasi




    Download 3,19 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet27/136
    Sana14.09.2024
    Hajmi3,19 Mb.
    #271049
    1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   136
    Bog'liq
    BfOG5FkZfEu2CaRNVB0aktfln53aL8IpYYWOsbc3

    1.
     
    Motivatsiya
    2.
     
    Nazorat
    Motivatsiya – 
    shaxsni muayyan harakatlarni amalga oshirishga undaydigan 
    harakatlantiruvchi kuchlar to'plami. 
    Ehtiyoj – 
    uning mavjudligi va rivojlanishi uchun zarur bo'lgan narsalarga 
    muhtoj bo'lgan va uning faoliyatining manbai bo'lib xizmat qiladigan shaxsning 
    holati. 
    Motiv – bu: 
    1) subyektning ehtiyojlarini qondirish bilan bog'liq faoliyatni 
    tashkil etadi; 2) shaxsning harakatlari va amallarining asosiy sababi. 
    Stimul – bu 
    insonning ruhiga, uning fikrlariga, his-tuyg'ulariga, 
    manfaatlariga, intilishlariga va boshqalarga ta'siri bo'lgan ishchining faoliyatining 
    tashqi motivatsiyasi va boshqalar.
     
    Insonning muhim ehtiyojlarini qondiradigan har qanday imtiyozlar rag'bat 
    bo'lib xizmat qilishi mumkin: shaxsiy narsalar, boshqa odamlarning xatti-
    harakatlari, va'dalar, majburiyatlar va imkoniyatlar tashuvchilari va boshqalar. 
    Motivatsiyaning zamonaviy nazariyalariga ko'ra (A. Maslow, McClelland, 
    Herzberg) motivatsiya - shaxsiy maqsadlarga erishish va tashkilotning 
    maqsadlariga erishish uchun o'zlarini va boshqalarni harakatga undash jarayonidir. 
    Motivatsiya funktsiyasi-tashkilotning a'zolari tomonidan ularga berilgan vazifalar 
    va vakolatlarga muvofiq bajarilishi 
    42
    .
    Skinner ogohlantirishlarning ijobiy va salbiy "mustahkamlanishi" (ayniqsa, 
    sanktsiyalar tahdidi) o'rtasidagi assimetriyaga e'tibor beradi. Qisqacha aytganda, 
    ta'sirning salbiy kuchayishi ko'pincha kutilmagan, g'alati oqibatlarga olib keladi. 
    Rag'batlantiruvchi ijobiy stimul ham ijobiy xatti-harakatlarda o'zgarishlarga olib 
    keladi, lekin odatda kerakli yo'nalishda. Skinner o'zi shunday dedi:"jazolangan 
    odam, bu hali ham o'zini tutishga moyil emas, chunki u jazodan qanday qochish 
    kerakligini o'rganadi". Ijobiy "stimul" nafaqat xatti-harakatni shakllantiradi. Eng 
    muhimi – u insonning o'zini o'zi qadrlashini oshiradi 
    43

    42
    Ботавина Р.Н. Этика деловых отношений: Учебное пособие. - М.: Финансы и статистика, 
    2006. С. 124
    43
    Философия в вопросах и ответах: Учебное пособие / Под ред. АП. Алексеева, Л.Е. 
    Яковлевой. - М., 2003. С. 234. 


    51 
    Natija qonuni: maqsadga erishilganda olingan qoniqish darajasi kelajakda 
    shunga o'xshash holatlarda insonning xatti-harakatlariga ta'sir qiladi. 
    Ehtiyojlar-harakatga da'vat qiluvchi biror narsaning ongli ravishda 
    uyg’onishi. A. Maslowning asosiy omiliga ko'ra, ehtiyojlar asosiy-tashqi va 
    ikkinchi darajali-ichki bo’ladi. Resurslarning aksariyati o'ziga xos emas: kapital, 
    asbob – uskunalar, moddiy boyliklar-bir ishni chuqur mohiyatda boshqasidan 
    farqlash uchun foydalanish mumkin emas. Biznesni ajratib turadigan va 
    raqobatbardosh ustunliklarni ta'minlaydigan eng muhim resurs – bu o'ziga xos 
    ishlab chiqarish va boshqaruv bilimlari 
    44


    Download 3,19 Mb.
    1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   136




    Download 3,19 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    D. I. Mukumova, R. X. Fayzullaev, A. A. Jumanov, S. B. Yarova Boshqaruv psixologiyasi

    Download 3,19 Mb.
    Pdf ko'rish