|
RAQOBAT MUHITI O‘ZGARISHI
|
| bet | 32/91 | | Sana | 09.07.2024 | | Hajmi | 1,77 Mb. | | #267097 |
Bog'liq umumiy ma\'ruzaRAQOBAT MUHITI O‘ZGARISHI9
Biznesning raqobat konteksti o‘zgarish, yangi murakkabliklarni tashishi va menejmentdagi odatiy bog‘liklarni davom etishi singari, u shuningdek ushbu o‘zgarishlarning hisobga olishi mumkin bo‘lga, Logistika va taьminot zanjiri menejmenti o‘rtasida taьsirni tan olishi kerak. Darhaqiqat, ayrim strategiya masalalari bugungi kunda biznes tashkilotlari bilan yuzlashadi, ehtimol ko‘pchilik Logistika va taьminot zanjiri menejmenti sohasida bo‘ladilar.
Ushbu kitobning ko‘pchilik qismi ushbu chorlovlarni batafsil manzillashga bag‘ishlanadi, biroq u ushbu bosqichda natija uchun foydali bo‘lib,hosir u yanada ko‘proq kuzatilayotgan masala ham bo‘ladi.
Ular:
Raqobatning yangi qoidalari
Sanoatning globallashuvi
Narxdagi pasayish bosimi
Mijozlarning nazoratini qo‘lga olishi
Raqobatning yangi qoidalari
Taьminot zanjiri raqobatining yangi erasiga hozirda kirib kelmoqdamiz. Avvalgi raqobat modelidan fundamental farqlanish tashkilotlar raqobatda boshqa o‘xshash yolg‘iz tashkilotlar bilan mustaqil va chegaralangan holatda boshqa harakat qila olmasliklaridir. O‘rniga, narx yaratish tizimlari uchun ehtiyoj tezkor o‘zgaruvchi bozorga qaraganda javobgar bo‘ladi va taьminot zanjirini ushbu maqsadlarning to‘liq erishilishiga diqqat qaratuvchi sifatida talab qilingan narxning tarqatilishidagi ishonchli va o‘zgarmas bo‘lishi hisobga olinadi.
O‘tmishda, marketing muvaffaqiyati uchun asosiy poydevor quyidagilar edi: Katta reklama budjeti va agressiv sotish orqali ishlab chiqilgan kuchli brendlar. Hozirda ushbu formula o‘z kuchini yo‘qotgan. Aksincha, kompaniyalar o‘z quvvatlari va samaradorligini raqobatga nisbatan yuksaltirishlari kerakligini tan olishmoqda.
Eng muhimi, bu tashkilotlar mijozlar uchun super narxni vujudga keltirishi va mijozlar o‘zlarining asosiy jarayonlarini raqobatchilar o‘zlarini boshqarganlaridek yaxshi idora qilib kelmoqda degan maьnoni anglatadi. Ushbu asosiy jarayonlar bunday harakatlarni yangi mahsulot ishlab chiqarilishi, taьminotchi ko‘payishi, buyurtmalarning tugallanishi va mijoz menejmenti sifatida qamrab olmoqda. Ushbu fundamental faoliyatlarni yanada ortiqcha samarali usulda raqobatchidan ko‘ra ko‘proq bajarish bahsli bo‘lib, tashkilotlar bozorda ustunlikni qo‘lga kiritadi. Ushbu prinsip CEO Nokianing CEOsi va rahbari, Jorma Ollila so‘zlrida juda kuchli tarzda ifodalangan.
Bizning ishlab chiqarishdagi tajribali va yagona usulumiz o‘zimizni har doim raqobatning oldiga qo‘yishdir. Ushbu murakkab sanoatda oldinga harakat qilar ekanmiz, g‘oliblik bizning uni yanada ko‘proq bajarib qo‘lga kiritishimizdan ham kamroq taxminga ega bo‘ladi.
Masalan, birgina quvvat hozirda ayrim kompaniyalar tomonidan bozorda muvaffaqiyatga erishishdagi poydevor sifatida tan olinib, u taьminot zanjiridagiepchillik bo‘ladi. Mahsulot hayoti davri qisqarar ekan, mijozlar aniq vaqt amaliyotiga moslashadi va sotuvchilarning bozorlari xaridorlarning bozorlariga aylanadi, so‘ngra tashkilotning talabga tezlik va moslashuvchanlik bilan javob berishi kuchli raqobat qirrasini taqdim eta oladi. Bu bizning 5 bobda qaytadigan sxemamiz hisoblanadi.
Asosiy qo‘llab quvvatlash omilining taьsir etishi raqobat muhitini o‘zgartirgan bo‘lib, ayrim bozorlardagi mahsulotga tomon yo‘naladi. Mahsulot bozori mijoz ko‘zlari bilan qaraganda mahsulotlarni qabul qilishni xarakterlaydi, hamda bir bozordan ikkinchi bozor mahsuloti uchun yanada jozibador bo‘lib yuzaga keladi. Tadqiqot isteьmolchilar maxsus brendlar uchun kam havasmand bo‘lishlarini aytib o‘tadi, ammo ular o‘z tanlovlariga ko‘ra sevimli brendlar kategoriyalarini albatta tanlaydilar. Haqiqiy mahsulot mavjud bo‘gan bunday holatlarda u talabning asosiy aniqlovchisi bo‘lib o‘zgaradi. Bu qarorlar xarid davrida inobatga olish haqidagi dalil bo‘ladi va agar chapdagi bo‘shliq Brand X bo‘lsayu, biroq Brand Y turgan bo‘lsa, u holda Brend Y g‘alabani qo‘lga kiritishi haqida kuchli ehtimol mavjud bo‘ladi.
Bu shunchaki isteьmol bozorida sodir bo‘lmay, logistika jarayoni yaxshilanishining muhimligi shubhasiz sodir bo‘ladi. Biznesdan biznesga va sanoat bozorlarirda u mahsulotning texnik xususiyatlari,etkazish vaqtlari va moslashuvchanliklariga qaraganda g‘alabaga kamroq ehtimoldek tuyuladi. Bu mahsulot yoki texnik xususiyatlarinng muhim emasligini aytib o‘tmasdan – aniqrog‘i ular mijoz tomonidan berilgan bo‘ladi. Yanada soddarog‘i, bugunning bozori buyurtma – g‘alaba mezonlari mahsulotdan ko‘ra xizmatga asoslangan bo‘ladi.
Ayrim bozorlardagi parallel rivojlanish talabning to‘planishi tomon yo‘nalgan bo‘ladi. Boshqa so‘zlar bilan aytganda, mijozlar – mijozlarga qarshi bo‘lganidek sonlardagi kamroq o‘sish hajmi kamroq o‘sishiga yo‘nalgan hisoblanadi. CHakana savdo sanoati bu uchun yaxshi namuna bo‘lib, ayrim SHimoliy Evropa mamlakatlari chakanachilari biror mamlakatdagi jami savdolarning 50 foizi uchun javobgar bo‘ladilar. Ushbu tendensiya xaridor kuchining to‘planishi uchun global savdogarlar va egalik qiluvchilarning natijasi sifatida tezlashib ketmoqda. Ushbu yo‘nalishlarning taьsiri mazkur kuchli mijozlar bo‘lib, ular taьminotchilardan o‘zlariga ko‘rsatilayotgan xizmatlar bo‘yicha yanada talabgor bo‘lishmoqda.
Ayni damda taqsimlash kanalidagi kuch sifatida u taьminotchidan sotuvchiga siljishda davom etadi, shuningdek isteьmolchi uchun ularning taьminotchilari bazasini kamaytirish yo‘nalishi ham mavjuddir. Bir so‘z bilan aytganda, ular kamroq taьminotchilar bilan biznes ishlarini tashishni va ko‘pincha uzoq muddatlarda yuzaga keltirishni istashadi. Kelayotgan yillardagi muvaffaqiyatli kompaniyalar o‘zyo‘nalishlarini tan olibb asosiy hisobchilar bilan yaqin aloqalarni yo‘lga qo‘yish ustida izlanishni amalga oshiradilar. Bunday stategiya ushbu mijozlar uchun yanada ijobiy narxlarni hosil qilish yo‘llarini albatta keltiradi.
Raqobat platformalarini tashkil qilish narxbo‘yicha o‘sish g‘oyasiga asoslangan bo‘lib, u biz avvalroq murojaat qilganimiz - asosiy jarayonlarni boshqarishga katta eьtibor qaratishni talab qiladi. O‘tmishdagi raqobat modeli mahsulot innovasiyasiga kuchli tayangan bo‘lsada, bu innovasiya jarayonlari yaxshi taьminlanishi kerak.
Shakl ayrim kompaniyalar uchun anьanaviy investitsiya mahsulot yaxshilanishiga ko‘proq va jarayon yaxshilanishiga kamroq tayanganligini ifodalamoqda. Bu mahsulot annotasiyasiga kamroq eьtibor qaratilgan deb ifodalanmaydi – yanada aniqrog‘i asosiy xaridorlar uchun tashishning yuqori narxiishlab chiqarish va boshqarishdaehtiyoj sezishini taьkidlab o‘tmoqda.
Biz mahsulot aylanmasi qisqarib borayotganligini sharhlar o‘tdik. Ayrim bozorlarda texnologiya va isteьmolchilardagi o‘zgarishlarning taьsirini taьkidlab o‘tib, mahsulot uchun talab ayrim bozorlarda mavjudligi, u bozorga o‘tishi bilan deyarli kuzatilishi mumkinligi o‘rganib chiqdik. Mahsulot hayot aylanmasi qisqarishining ayrim namunalari mavjud, biroq, shaxsiy kompyuter ularning barchasini belgilab beradi. Ushbu holatda texnologiyaning tezlik bilan o‘sishini kuzatamiz, u bozorni avval unda bo‘lmagan narsalar bilan vujudga keltiradi va so‘ngra tezlik bilan o‘zigaeьlon qilingan mahsulotning keyingi ishlab chiqarilishi singari xizmat qildi.
Hayot aylanmasining bunday qisqarishi logistika va taьminot zanjiri menejmenti uchun jiddiy muammolarni tug‘diradi. Jumladan, qisqa talab uchun qisqa hayot aylanma talabi vaqt omiligaborib taqaladi – darhaqiqat bizning vaqt omilida tashish izohimiz o‘zgarishi ham mumkin. Vaqt omilida tashishlar odatda mijozdan mahsulotni tashish uchun olingan vaqtdan boshlanadi. Bugungi kundagi muhitda inobatga olish kerak bo‘lgan keng istiqbol mavjud. Real tashish vaqti boshqarmadan olingann vaqt bo‘lib, ishlab chiqarishni qoidalash va yaratish orqali bozorga kirib boradi. Bu strategiktashish vaqti tushunchasi bo‘ladi va ushbu vaqt sarfining menejmenti logistika operasiyalarini boshqarish uchun asosiy muvaffaqiyat kaliti hisoblanadi.
Hayot aylanmasi logistika operasiyalarini boshqarishga qaraganda qisqaroq bo‘lishidek yuksalib borayotgan vaziyatlar ham mavjuddir. Boshqa so‘zlar bilan aytganda, bozordagi mahsulot hayoti dezaynlash, ishlab chiqarish va bir xil mahsulotni taqsimlashdan ko‘ra kamroq bo‘ladi. Buning taьsirlari ikkala rejalashtirish va ishlab chiqarish uchun muhim hisoblanadi. Global tushuncha muammosida transporttizimlari uzoqmuddatli jalb qilinishi orqali keskinlashtiriladi.
SHuning uchun, asosiysi, bunday bozorlarda muvaffaqiyatga erishish harakatlarni taьminot zanjiri orqali muvofiqlashtirish va mavjud logistika operasiyalari tizimini ancha moslashuvchan qilib yaratish kerak,demak, u bozor o‘zgarishlariga tezkor javob beruvchidir10.
Korxonada ICHL quyidagi funksiyalarni bajaradi:
|
| |
