Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik

13
DINNING PAYDO BO‘LISHI
VA SHAKLLARI
3–4-§
FAOLLASHTIRISH UCHUN
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1. Qadimgi diniy tasavvurlardan bo‘lgan animizm, totemizm, fetishizm, 
shamanizm tushunchalarining mazmunini eslang va izohlang.
2. Xalqimiz orasida tarqalgan qanday urf-odatlar qadimgi diniy tasavvur-
lar bilan bog‘liq bo‘lishi mumkinligi haqida fikringizni bildiring.
3. Markaziy Osiyo mintaqasida yashagan qadimgi xalqlarning ilk diniy 
tasavvurlari qanday bo‘lgan?
Bugungi kunda fanda dinlarning shakllanishi tarixiga 
oid ikki xil: teologik va materialistik qarashlar mavjud.
Teologik (ilohiy, diniy) yondashuvga ko‘ra, turli 
buyumlarga sig‘inish va ko‘pxudolik, jumladan, ani-
mizm, totemizm, fetishizm va shomonlik yakkaxu-
dolikdan keyin yuzaga kelgan. Jumladan, yahudiylik, 
xristianlik va islom dinlariga ko‘ra, Xudo ilk inson — 
Odamni yaratib, unga o‘zini tanitgan va Odam avlodla-
rini o‘ziga sig‘inishga chaqirgan. Vaqt o‘tishi bilan in-
sonlar sof ta’limotdan uzoqlashib, turli butlarga sig‘ina 
boshlaganlar.
Dinlarning kelib chiqishi haqidagi ikkinchi qarash 
fanda materialistik yondashuv deb nomlanadi. Maz kur 
qarashlarning paydo bo‘lishi antik davrga borib taqala-
di — ilk bor qadimgi yunon faylasuflari bu haqdagi o‘z 
qarashlarini bayon etganlar.

Download 2,32 Mb.