|
XIII. ВОВ. QO'RIQXONA VA ТАВIАТ BOG'LARI
|
| bet | 97/119 | | Sana | 07.02.2024 | | Hajmi | 0,61 Mb. | | #152531 |
Bog'liq Ekologiya 11. Rom уоrм ато. Л tos II кenт z 1 L-fayllar.orgXIII. ВОВ. QO'RIQXONA VA ТАВIАТ BOG'LARI
Fan-texnikaning rivojlanish davrida yer resurslariga inson omilining kuchi tasiri Ьilan Ьir qatorda, tablatni qo'riqlashdek muhim vazifa dolzarb masalalardan Ьiriga aylangan. Bu kaЬi muhim vazifani bajarishda esa dunyoning ko'pgina hududlarida qo'riqxona hamda milliy bog'lar barpo etilgan. Qo'riqxona bu ma'lum Ьir hududdagi tablat komponentlarini tabliy holicha saqlashga ajratilgan muayyan maydondir. Shuni takidlab o'tish joizki, aynan shunday qo'riqxona mavjud bo'lgan hududlardagi o'z tablatiga xos komponentlar, yani relef shakllari, tog' jinslari, ochilib qolgan minyerallar, buloqlar, ajoyib g'or, o'simlik va hayvonlar, ko'llar saqlab qolinadi, Xullas, qo'riqxonalarda o'sha hudud-ga xos bo'lgan taЬiat komponentlari hamda uning taЬiiy elementlarini saqlashga etibor byeriladi. Ular o'z navbatida xalq boyligi sifatida qaraladi. Yurtimizda bu kabl qo'riqxona va milliy bog'lar talaygina. Bugungi kunda O'zbekiston RespuЫikasining ko'pgina qo'riqxona va milliy bog'lari yirik Regional-ilmiy markazlarga aylangan. Ular orqali Ьiz mamlakatimiz tablatida sodir bo'layotgan o'zgarishlami aniqlashda muhim ahamiyatga ega bo'layotganini kuzatamiz. Turli xildagi hayvonlar va madaniy o'simliklami turlarini ko'paytirishda qo'riqxona va milliy bog'laming roli katta. Ular flora va fauna turlarining genofondini saqlab qolishda ham muhim o'rin tutadi.
Davlatimizda tablatning Ьioxilma-xilligini saqlash haqidagi davlat
qonunlari-tablatni saqlash, undan maqsadga muvofiq foydalanish va reproduktsiya qilish kabl masalalami amalga oshirishga yo'naltirilgan. RespuЫikada «Atrof-muhitni muhofaza qilish haqida», «Hayvonot olami», «Nabotot olamini muhofaza qilish va ulardan foydalanish» kabl Ьir qator qonunlar mavjud.
Bugungi kunda RespuЬlikamizda 9 ta davlat qo'riqxonalari, 2 ta milliy bog', 9 ta davlat buyurtmalari, 13 ta o'rmon ho'jaliklari, 1 ta kamyob hayvonlami ko'paytirish davlat markazi («Jayron» nomli EkoMarkaz), ulaming barchasini umumiy maydoni 20.520 ga ni tashkil qiladi. Bundan tashqari, RespuЫikada taЬiat tyerritoriyasi va suv resurs laridan maqsadga muvofiq foydalanish masalalami nazorat qiladigan muassasalar ham mavjud. Bu kabl qo'riqlash hududlari o'z ichiga quyidagi kategoriyalami oladi: Davlat qo'riqxonalari; Kompleks
220
221
(landshaft) buyurtmasi; TaЬiat bog'lari; Davlat taЬiat yodgorligi; alohida tablat obektlari va komplekslari hududlarini saqlash va qayta tiklash; Landshaftlami qo'riqlash; TaЬiat resurslarini Ьoshqarish hududlari. Umuman jahon miqyosida bunday muhofaz.a qilinadigan hududlar soni hozirgi kunda 20 mingdan ortiq. RespuЬlikamizdagi shu kabl hududlami bazilari haqida to'xtalib o'tamiz.
|
| |
