Energiya manbalari kafedrasi energiya tejamkorlik




Download 2,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/81
Sana20.01.2024
Hajmi2,49 Mb.
#142018
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   81
Bog'liq
FFF

 
5.1- jadval. Elektrstansiyalarda ifloslovchi moddalarni emissiyalarining ishlab 
chiqarilayotgan elektr energiyaga nisbati, gramm/kVt·soat 
 
Elektrostansiya turi 
Ifloslovchi modda 
SO
2
 
SO
2
 
NOx 
Yirik GES 
9 
0,03 
0,07 
Kichik GES 
3,6÷11,6 
0,009÷0,024 
0,003÷0,006 
Quyosh fotoelektrstansiya 
98÷167 
0,20÷0,34 
0,18÷0,30 
Quyosh issiqlik stansiya 
26÷38 
0,13÷0,27 
0,06÷0,13 
Shamol elektrstansilari 
14,9 
0,02÷0,09 
0,02÷0,06 
Geotermal stansiyalari 
79 
0,02 
0,28 
Issiklik elektrostansiya 
(ko‘mir) 
1026 
1,2 
1,8 
Issiklik elektrostansiya (tabiiy 
gaz) 
402 
0,2 
0,3 
 
Gidroenergetikaning ekologik muammolari. Gidroenergetikaning eng 
muhim ta’siri talay hosildor yerlarni suv omboriga ajratish bo‘lib, bu yerda tabiiy 
ekologik tizimni yo‘q qiladi. Suv ombori yaqinidagi yerlarning katta maydoni, yer 
osti suvlarining sathi ortishi bilan suv bosishi mumkin. Bu yerlar odatda botqoqlik 
toifasiga kirib ketadi. Suv omborlarining qurilishi bilan daryolarning gidrologik 
rejimi keskin buziladi va ularni ekotizimi buziladi, chunki ularda tirik organizmlar 
o‘ladi. 
Bundan tashqari suv omborlarida turli sabablarga ko‘ra suvning sifati 
yomonlashadi. Suv ostiga cho‘kkan ekotizim (yog‘och va boshqa o‘simlik 
cho‘kmalari, tuproqning gumusi) ham ularning sekinlashtirilgan suv almashinuvi 
natijasida ularda organik moddalar keskin ko‘payadi. Bu suv tashlamasidan 
tushadigan o‘ziga xos moddalar yig‘iladigan akkumulyator. 
Suv omborlarida suvning isishi keskin kuchayadi va bu ularning kislorod 
yo‘qotishini va boshqa jarayonlarini tezlashtiradi. Issiqlik ifloslanishi biogen 
moddalarni yig‘ilishi bilan birga suv omborlari osti o‘simliklarini o‘sib ketishiga 


sharoit yaratadi, shu jumladan zaharli sene-ko‘k(sianlar)ni ham. Shu sabablarga 
ko‘ra va suvlarni sekin yangilanishi natijasida ularning o‘z-o‘zini tozalash keskin 
pasayadi. Suv sifatining yomonlashuvi ulardagi tirik organizmlarning o‘lishiga olib 
keladi. Baliq podalarini kasallanishiga, ayniqsa gelmintlar bilan kasallanishiga olib 
keladi. 
Baliqlarni ko‘chib yurishi buziladi,ozuqalari buziladi.
Oxir oqibat suv omborlari tomonidan daryo tizimining yopib qo‘yilishi 
tranzitdan tranzit-akkumulyativga aylanadi. Biogen moddalardan tashqari bu yerda 
og‘ir metallar, radioaktiv elementlar va uzoq hayotiy davrga ega bo‘lgan ko‘p zaharli 
ximikatlar yig‘iladi. Yig‘malar mahsuloti suv ombori hududini, uni bartaraf 
qilgandan so‘ng foydalanishni muammoli qilib qo‘yadi. 
Suv omborlari atmosfera jarayonlariga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, 
quruq hududlarda suv omborlari yuzasidagi bug‘lanish quruq joylarga nisbatan 
o‘nlab marta ortiq bo‘ladi. Bug‘lanishning ortishi bilan havo haroratini pasayishi va 
tuman hodisalarini ko‘payishi sodir bo‘ladi. Suv omborlari va atrofdagi quruqlik 
haroratlarining farqi yengil turidagi mahalliy shamollarni shakllanishiga olib keladi. 
Bu va boshqa hodisalar ekotizim almashinuviga, ob-havoning o‘zgarishiga olib 
keladi. 

Download 2,49 Mb.
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   81




Download 2,49 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Energiya manbalari kafedrasi energiya tejamkorlik

Download 2,49 Mb.
Pdf ko'rish