jadval. O‘zR suv xo‘jaligi ministrligi asosiy nasos stansiyalari Obyektning  joylashi

Ular ko‘pincha ishlamaydi yoki samarasiz foydalanadi. Buning sababi 
shundaki, ular nasos stansiyalari qurilishining dastlabki davrida yaratilgan va endi 
eskirgan. Ushbu reja nasos stansiyalarida mumkin bo‘lgan energiya tejash choralari 
masalalarini ko‘rib chiqishni talab qiladi. 
 
11.2. Nasos stansiyasida elektr energiyasidan samarali foydalanish 
Nasos uskunasidan energiya tejaydigan foydalanish uchun asos tarmoqdagi 
muvofiqlashtirilgan ishdir, ya’ni. ish nuqtasi nasos xarakteristikasining ishlash 
oralig‘ida bo‘lishi kerak. Ushbu talabning bajarilishi nasoslarni yuqori samaradorlik 
va ishonch bilan ishlashga imkon beradi. Ish nuqtasi nasosning xususiyatlari va 
nasos o‘rnatilgan tizim bilan belgilanadi. Amalda ko‘plab suv ta’minoti tashkilotlari 
nasos uskunalarini samarasiz ishlashi muammosiga duch kelishmoqda. Nasos 
stansiyasining samaradorligi ko‘pincha unga o‘rnatilgan nasoslarning F.I.K.dan 
sezilarli darajada past bo‘ladi. 
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, o‘rtacha samaradorlik nasos tizimlarining 
40%, nasoslarning uninchi qismi 10% dan past samaradorligi bilan ishlaydi. [67]. 
Bu, asosan, quvvatlarini o‘zgartirish (tizimning ishlashi uchun zarur bo‘lganidan 
yuqori oqim va bosh qiymatlariga ega bo‘lgan nasoslarni tanlash), drosselli 
boshqaruv (ya’ni, zatvor) yordamida nasosning ishlash rejimlarini tartibga solish, 
nasos uskunasining eskirishi bilan bog‘liq. Nasosning ish rejimlarini to‘g‘ri 
o‘zgartirish, ya’ni oqilona tartibga solish energiya tejashni sezilarli darajada 
ta’minlaydi. Syentrifugali nasoslar ish g‘ildirakning tezligini yoki bosim quvuridagi 
suv zatvorning ochilish darajasini o‘zgartirish orqali boshqariladi. Suv zatvorni 
yopish yoki ochishi bilan quvur liniyasining G-H xarakteristikasi qiyaligini 
o‘zgartiriladi (10.1-rasm), uning gidravlik qarshiligi o‘zgaradi. 
Zatvori qoplagan holda xarakteristikaning qiyaligi oshiriladi, A
1
nasosining ish 
nuqtasi A
2
holatiga o‘tadi, oqim G
2
qiymatiga kamayadi, nasos tomonidan ishlab 
chiqilgan suv bosimi N
2
qiymatiga ko‘tariladi va zatvor orqasidagi quvur liniyasidagi 
bosim boshning yo‘qolishi ΔN
P
sababli N'
2
qiymatiga kamayadi. 
Zatvorni ochish darajasini oshirib, quvur liniyasi xarakteristikasining qiyaligi 
pasayadi, bu boshqarish usuli arzon narx hisoblanadi, chunki zatvordagi qo‘shimcha 
gidravlik qarshilikni yengib o‘tish uchun qo‘shimcha energiya sarfi talab qilinadi.
Nasos tezligi o‘zgarganda nasosning G-H xarakteristikasining holati 
o‘zgaradi: tezlikni pasaytirib, xarakteristikani o‘ziga parallel ravishda pastga 
siljitadi. Bunday holda, ish nuqtasi quvur liniyasi xarakteristikalari bo‘ylab 
harakatlanadi, ketma-ket A
2
pozitsiyasini oladi, oqim tarmoqdagi bosim va nasos 
tomonidan ishlab chiqarilgan bosim bilan bir xil tarzda kamayadi. 

Download 2,49 Mb.