166
qabul qilishga majbur qila oladi, chunki imtiyozli raqobatchi bunday ajralib
turuvchi sifatlarni taklif eta olmaydi.
8.6-rasm. Raqobat ustunligini tanlashni belgilab beruvchi holatlar
Tashqi raqobatli ustunlikdan kelib chiqadigan
strategiya differensiatsiya
strategiyasi bo‗lib, bu strategiya firmaning marketing sohasidagi nou-xausiga,
uning mavjud tovarlardan norozi bo‗lgan xaridorlarning istaklarini aniqlash va
qondirishdagi afzalligiga tayanadi.
Agar raqobatli ustunlik firmaning
ishlab chiqarish xarajatlari, firmani
boshqarishdagi afzalligiga yoki raqobatchidan ko‗ra kamroq tannarxga erishishga
imkon beruvchi va ―ishlab chiqaruvchi uchun qiymat‖
hosil qiluvchi tovarga
asoslangan bo‗lsa, bunday ustunlik ―ichki ustunlik‖ deb ataladi.
Ichki raqobatli ustunlik - firmaga ko‗proq rentabellik keltiruvchi va uni
sotuv narxlarining bozor yoki raqobat tomonidan pasaytirilishiga ko‗proq darajada
bardoshli qiluvchi yuqoriroq ―unumdorlik‖ oqibatidir. Ichki raqobatli ustunlikka
asoslangan strategiya xarajatlar bo‗yicha ustunlik strategiyasi bo‗lib,
u asosan
firmaning tashkiliy va ishlab chiqarish ―nou-xau‖siga asoslanadi.
Raqobatli ustunlikning kelib chiqishi va tabiati turlicha bo‗lgan bu ikki turi
ko‗pincha bir-biriga to‗g‗ri kelmaydi, chunki ular mutlaqo farq qiluvchi ko‗nikma
va madaniyatni talab qiladi.
