|
Evolutsion ta'limot
|
| bet | 4/13 | | Sana | 30.03.2023 | | Hajmi | 134.5 Kb. | | #47743 |
Bog'liq Berdiyorova N Diskretlabaratoriya, Adabiyot. 6-sinf. 1-qism (2017, S.Ahmedov, R.Qo\'chqorov), Adabiyot. 6-sinf. 2-qism (2017, S.Ahmedov, R.Qo\'chqorov), So\'rovlarni optimallashtirish masalasi har doim ma\'lumotlar baza, lGDeBzYb6VciGc4WoLCPd2aVJGDA1iKOLUBCwXYA, OILA PE. O\'QITISH METODIKASI, Xusanov Islomjon Jasur o‘g‘li, multimedia tizimlari, 4-tajriba analog, “keys-stadi” texnologiyasi “Keys-stadi” haqida tushuncha “Keys-s-fayllar.org, 15-top, DRIVES, 7a8d233a-41cb-401b-b05f-1ff3151ac2f1 (1), 7a8d233a-41cb-401b-b05f-1ff3151ac2f1Populyatsiya to'lqini. Siz o'z kuzatishingiz orqali ob-havo qulay bo'Igan yillari ayrim hayvon,
o'simlik turiga kiruvchi organizmlarning ko'payib ketishi, hayot uchun noqulay bo'Igan yillarda esa keskin kamayib ketishini bilasiz. Har bir populyatsiyaga kiruvchi organizmlar ham bunday hodisadan mustasno emas. Masalan, bahorda yog'in-sochin ko'p bo'lgan yillarda bir yillik, ko'p yillik o't o'simlikJar boychechak, yaltirbosh, qo'ng'irbosh, qoqio't, ituzum avj olib o'sib, ko'p urug' beradi. Natijada ular bilan oziqlanuvchi hasharotlar, o'txo'r hayvonlar soni ham ko'payib ketishi mumkin. Hasharotlarning, o'txo'r hayvonlaming ko'payishi o'z navbatida hasharotxo'r qushiar, yirtqich hayvonlar sonining ham ortishiga olib keladi.
Populyatsiya tarkibidagi organizmlarning son jihatdan ortib ketishi yoki nihoyatda kamayib ketishi populyatsiya to'lqini deb ataladi.
Bunday voqealarning tez-tez takrorlanishi populyatsiya genofondining o'zgarishiga sabab bo'ladi:
Alohidalanish. Darvin o'z vaqtida alohidalanish muhim evolutsion omil ekan-ligini, chunki u bir
tur doirasida belgilarning tarqalishiga, turlarni o'zaro chatish-masligiga olib kelishini uqtirgan edi.
Organizmlarda alohidalanishning geografik, biologik, ekologik va etologik xillari mavjud.
A. Geografik alohidalanish yirik daryolar. haland tog'lar va boshqa to'siqlar orqali ro'y beradi B. Biologik alohidalanish esa tur jchidagj inHiviHiarrijpg p'paro chatishmasligiga olib keladi.
D. Ekologik alohidalanish bir tur doirasidaei oreanizmlarninp har yji v^gtdpffi jii-siy faolligi va jinsiy yetilishi bilan aloqador.
E. Hayvonlarda yana xatti-harakat, xulq-atvor bilan bog'liq etologik alohidalanish mavjud. Masalan, ba'zi qushlarning o'ziga xos sayrashi, urg'ochisinj o'ziga jalb qjlishi bir-biridan farq qiladi.
Alohidaianishning turli shakllari uzoq muddat davomida har xil alellarga ega orga-nizmlarning erkin chatishishini bartaraf etadi. Bu esa o'z navbatida alohidalashgan organizm guruhlarini bir-biridan farq qilishiga, yangi populvatsiyalaming paydo bo'lishiga olib keladi.
Tabiiy tanlanishdan farqli o'laroq, yuqorida bayon etilgan evolutsiyaning bosh-lang'ich omillari ma'lum yo'nalishga ega bo'lmaydi.
|
| |
