91
qayg’urayotganligi
ulardagi ana shu nikohday muqaddas narsaga bo`lgan jiddiy va
mas’uliyatli
munosabatining namoyon bo`lishidir. Ayniqsa, bugungi bozor
munosabatlari sharoitida oila har bir
a’zosining
sog’lom
bo`lishi, yangi
tug’ilgan
farzandning
sog’
va salomat katta bo`lishi qanchalik
muhim iqtisodiy hamda
ma’naviy
masala ekanligini bugun hamma tushunib qoldi.
Jamiyatda
sog’lom
oilalar sonini oshirish maqsadida qabul qilingan
qarorlardan biri bu
–
“
Nikohlanuvchi shaxslarni tibbiy ko`rikdan o`tkazish
to`g’risida”
gi Nizomdir. Bu hujjat O`zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 2003 yil 25 avgustda qabul qilgan 365 sonli qarori bilan
tasdiqlangan. Ushbu Nizomga ko`ra, barcha barcha fuqarolar nikohdan oldin tibbiy
ko`rikdan o`tishlari zarur. Bunda bo`lajak kelin-kuyovlar beshta asosiy xastalik
–
sil, teri-tanosil, giyohvandlik, OITS, ruhiy kasalliklar bo`yicha tekshiriladi. Sababi,
bu beshta kasallik bevosita naslga
ta’sir
qiladi.
Kuzatishlar va amaliyot shuni tasdiqlamoqdaki, nikoholdi tibbiy ko`rikdan
ongli ravishda o`tish, salomatlikni asrashning aynan o`zimizga, oilamizga
bog’liq
jihatlarini bilish,
bolalar sporti, oilaviy, ommaviy sportni rivojlantirish, oilada
sog’lom
yashash tarzi ko`nikmalarini shakllantirish millatni jisplashtiruvchi, naslni
poklovchi, davlatni kuchli qiluvchi omil sifatida baholanmoqda. O`tkazilgan
tadqiqotlar yurtdoshlarimizda
“
salomatlik
”
qadriyatiga munosabatlari ijobiy
tomonga o`zgarayotganligini isbotlamoqda. Xususan, Respublika
“
Oila
”
ilmiy-
amaliy hamda jamoatchilik fikrini o`rganish
“
Ijtimoiy fikr
”
Markazlarining
tadqiqot natijalariga
e’tibor
beradigan bo`lsak, agar 2003 yilda aholining faqat 42,7
foizigina nikoholdi tibbiy ko`rikdan o`tishga ongli munosabatni ifoda etgan bo`lsa,
2005 yilda bunday ijobiy ko`rsatgich 84,4 foizni tashkil etdi. Oxirgi yillarda bu
borada yanada sezilarli ijobiy o`zgarishlarning
sababi ham eng avvalo yosh
onaning, kelinchakning salomatligini muhofaza qilish istagi yetakchi omil
bo`layotganligidir.
Olimlarning kuzatishlari va tadqiqotlar yurtdoshlarimizda, ayniqsa, yosh
kelin-kuyovlarda xastaliklarni oldini olish yoki bemor bo`lib qolganda dori-
darmonlarni
iste’mol
qilishga munosabati keskin o`zgarib borayotganligini
92
ko`rsatmoqda. Yurtdoshlarimiz bunda eng avvalo profilaktik tibbiyot,
ya’ni
xastalikni oldini olish uchun
sog’lom
turmush tarzi qonun-qoidalariga rioya etish,
bunda
sog’lom
fikr va ruhiy quvvatdan foydalanish, bo`lgan-bo`lmagan
dorilarni
iste’mol
qilavermaslik ko`nikmalarini egallab borayotganligi tasdiqladi. Bu ham
ma’lum
ma’noda
mamlkatimizda
“Sog’lom
ona
–
sog’lom
bola
”
ijtimoiy
harakatining, samarali
targ’ibot
-tashviqot ishlarining natijasidir. Qishloq
xududlarida aholining toza ichimlik suvi, zarur sanitariya-gigiena shart-
sharoitlarini yaratish, xususan, ota-bobolarimizdan
qolgan har bir mahallada
sharqona yuvinish maskanlari bo`lmish hammomlar qurilishiga
e’tiborning
ortayotganligi ham yurtdoshlarimiz psixologiyasining muhim o`zgarishlaridandir.
Oxirgi yillarda ommaviy sportga, oilaviy hamda bolalar, ayollar sportiga
e’tibor
yanada kuchaydi
. “
Barkamol avlod
”
sport o`yinlari
, “
Universiada
”, “
Umid
nihollari
”
musobaqalari, Respublika ayollar spartakiadasi, badiiy gimnastika
bo`yicha xalqaro bellashuvlar va boshqalar o`z ko`lami
va xalqchilligi bilan xalq
e’tirofini
qozondi. Ushbu
sa’yi
harakatlar davlatimizning bu boradagi strategik
rejalarni muvaffaqiyatli amalga oshirishda xalq bilan hamjihat ekanligini
isbotlamoqda. Yurtimiz
a
yollari va bolalar sport bilan faqat o`zining jismoniy
quvvatini tiklash va bo`sh vaqtini maroqli o`tkazish uchun emas,
balki u orqali
sog’lom
turmush tarzi keng
targ’ibot
qilish,
ma’naviy
va jismoniy kamolga intilish,
turli salbiy
ta’sirlar
va zararli odatlardan halos bo`lish, kuchli xarakterni
shakllantirish uchun
shug’ullanayotganliklari
har qanday taxsinga loyiqdir.
Bularning barchasi strategik maqsadimiz
–
milliy genofondni yaxshilash,
barkamol va
sog’lom
avlod tarbiyasi borasida amalga oshirayotgan ishlarni yanada
takomillashtirish orqali yosh oilalarning barqarorligiga erishishdan iboratdir.
