87
bo`lishini bugun ko`pchilik yaxshi biladi.
Lekin yoshlar o`rtasida shu oddiy haqiqatni bilmaganlar ham ko`p.
Salomatlikni o`z vaqtida o`z uyimiz, o`zimiz o`rganib qolgan muhitda saqlay
olmaganligimizning, farzandlarimizni ilk yoshligidan
sog’lom
turmush
tarzi
ko`nikmalariga o`rgatmaganligimizning sabablari ham bor. Buning
ob’ektiv
sabablaridan biri sobiq sovet davrida tibbiy xizmatning bepulligi, tibbiyot
xodimlari malakasiga nisbatan talabchanlikning past bo`lganligidir. Bu siyosat eski
tuzumning
boshlang’ich
davrlarida aholi o`rtasida uchragan ko`pgina kasalliklarni
kamaytirishga xizmat qilgan bo`lsa-da, shu bilan birga, bunday siyosat kishilarda
o`z
sog’liqlariga
befarqlik, boqimandalik kayfiyatini ham shakllantirdi. Yana bitta
sabablaridan biri kasallikni sababi bilan emas, uning oqibati bilan kurashib kelindi.
Natijada
kasalxonalar qurish, ularda koykalar soni oshirishga ko`proq
e’tibor
berilib,
targ’ibot
sohasiga ikkinchi darajali sifatida qaraldi. Oqibatda aholi orasida
tibbiy madaniyatning pastligi tufayli kasallanishning ko`payib borishi davom etdi.
Bu o`z
–
o`zidan
ma’lumki
, har bir oilaning byudjetiga salbiy
ta’sir
ko`rsatdi.
Oqibatda bu nafaqat byudjetga, balki oilaning mustahkamligiga ham salbiy
ta’sir
ko`rsatdi va hozir ham shunday.
SHuni alohida
mas’uliyat
bilan
ta’kidlash
joizki, davlatimiz asosini tashkil
etgan yosh oilalar ravnaqi
kelajagimiz poydevorini
sog’lomlashtirish
uchun
targ’ibotni
eng avvallo oiladan, qolaversa, barchamiz uchun
“
vatan ichra vatan
bo`lgan
”
mahalladan boshlash kerak. CHunki,
sog’lom
turmushi tarzini oilada
to`g’ri
yo`lga qo`ysak, shu oila azosi salomatlik eng birinchi
darajali ekanligini
tushunib yetadi. Bir oila tushunib yetgan narsani shu oilaning boshqa yaqinlari
–
qarindosh-
urug’lar
, keyinchalik yoru-birodarlar, nihoyat qo`ni-qo`shnilar tushunib
yetadi.
Olimlarning fikricha, inson salomatligining 51,6%
sog’lom
turmush tarziga,
20,5 % irsiyatga, 19,3 % tashqi ekologik muhitga, 8,6%
sog’liqni
saqlash tizimiga
bog’liq
ekan. Ko`rinib turibdiki, salomatlik har bir insonning qanday hayot
kechirishi, nima yeyishi, kimlar bilan muomala qilishi, o`zi uchun munosib, qulay
hayot
tarzini ishda ham, dam olishda ham tashkil eta olishiga bevosita aloqador
88
ekan.
Salomatlik
–
bu nafaqat
sog’
-salomat yurish degani, balki uzoq umr ko`rish
garovi hamdir.
Tug’ilish
, o`sib
ulg’ayish
, voyaga yetib shaxsiy va umuminsoniy
manfaatlar yo`lida faoliyat ko`rsatish, qarish-qartayish va o`lim
–
bular inson hayot
yo`lining qonuniy bekatlaridir. Bu hayot uchun kurash
–
salomatlik uchun kurash
ekanligini anglashni taqozo etadi.
Demak,
