|
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslariGeoaxborot tizimining ilmiy asoslari
209
rastr formatdagi tasvirlarni vektor grafik modelga oʻzgartirish;
kartografik axborotlarni qayta ishlash;
turli turdagi axborotlarni qayta ishlash;
obyekt yoki ma’lum joyning modelini qurish;
GAT modellarini tahlil qilish;
geoinformatika asosida qaror qabul qilish.
GAT turli xil qiyin ma’lumotlar bilan ishlaganligi uchun sun’iy intellekt va
ekspert tizimlarni jalb qilishda juda qulay muhit hisoblanadi, shu bilan birga
ekspert tizimlarga boʻlgan ehtiyoj ham ulkandir. Ekspert tizimlar nafaqat GAT
tizimida, balki boshqa tizimlarda ham muvaffaqiyatli qoʻllanilishi mumkin.
GATda ekspert tizim kartalarni tasvirlashda, kartadagi kerakli belgilarni ajratib
olishda, mavzuli kartalar hosil qilishda, qaror qabul qilishni qoʻllab-quvvatlashda
qatlamli strukturalarni yaratish kabi vazifalarni bajaradi.
GAT uchun moʻljallangan ekspert tizimni uch guruhga ajratish mumkin:
1.
Axborot toʻplashda – skanerlangan kartografik tasvirlarni qayta ishlash
jarayonida belgilarni aniqlashning avtomatlashgan ekspert tizimi qoʻllaniladi.
2.
Modellashtirishda
..
–
..
aniqlangan ma’lumotlarni qayta tekshirishni avtomat-
lashtirish tizimida qaror qabul qilish jarayonida foydalanuvchilar soʻrovini
tahlil qilish avtomatlashgan ekspert tizimi qoʻllaniladi.
3.
Ma’lumotlarni tasvirlashda – kartalarni generalizatsiyalash, joy nomlarini
kiritish va boshqa bosma ishlarning avtomatlashgan ekspert tizimi
qoʻllaniladi.
Quyida GATda qoʻllaniladigan ekspert tizim uchun ishlab chiqilgan
dasturlar toʻgʻrisida toʻxtalib oʻtamiz:
MAREX
– raqamli chiziqli ma’lumotlarni avtomatik ravishda
generalizatsiya qilish uchun moʻljallangan dastur. Ma’lumotlar 1:24000
masshtabda generalizatsiya qilinadi.
AUTOMAP
– joy nomlarini kiritish uchun qoʻllaniladigan avtomatik tizim
dasturi. Bunda ma’lum jarayon va shartli belgilar asosida mantiqiy usullar
yigʻindisining bilimlari qoʻllaniladi. Dasturga 30 ga yaqin aniq bilimlarning
|
| |
