13
Institutlarni ko‘z bilan ko‘rib, ularni jismonan his etib yoki o‘lchab bo‘lmaydi. Bu inson
ongi bilan yaratilgan o‘ziga xos konstruktsiyalar, ko‘zga ko‘rinmaydigan mexanizmlardir.
Institutlar insonlarning muayyan jamoasiga xos bo‘lgan tafakkur tarzini aks ettiradi.
Institutlarning yana boshqa bir ta‘rifi B.Z.Milner tomonidan D.Nort [46]
yozgan
so‘zboshishida keltirilgan: ―
institutlar – bu insonlar tomonidan ishlab chiqilgan cheklovlar
hamda ularning o‘zaro hamkorligini tarkiblashtiruvchi majburlash omillari.
Bularning barchasi
birgalikda jamiyat va iqtisodiyotning undovchi tarkibini hosil qiladi‖.
Yuqorida keltirilgan ta‘riflar institutlarning asosiy xususiyatlarini qamrab olgan holda,
ularning asosiy funktsiyalarini hamda rivojlanish qonunlarini aks
ettiradi hamda jamiyatni
rivojlantirish uchun institutlarning muhimligini ta‘kidlaydi. Yuqorida ko‘rsatilgan barcha
holatlarni
umumlashtirgan holda, instituttsionalizmning hozirgi zamon talqinlariga asosan
institutlarni quyidagicha ta‘riflash mumkin:
