“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий электрон журнали. № 3, июнь, 2020 йил
5
tashkiloti
tashkiloti
Britaniya
22.
Moliyaviy xizmatlar
boshqarmasi
DFS
AQSh
53.
Hindiston zaxira banki
RBI
Hindiston
23.
Dubay moliyaviy
xizmatlar boshqarmasi
DFSA
BAA
54.
Qimmatli qog‘ozlar va
tovarlar tashkiloti
SCA
BAA
24.
Yevropa
Bank
Assosiatsiyasi
EBA
Yevropa
Ittifoqi
55.
Hindistonning qimmatli
qog‘ozlar va birja kengashi
SEBI
Hindiston
25.
Yevropa Markaziy Banki
ECB
Yevropa
Ittifoqi
56.
Qimmatli qog‘ozlar
birjasi
boʻyicha komissiya
SEC
AQSh
26.
Risklarni boshqarish
boʻyicha Yevropa
Kengashi
ERMC
Yevropa
Ittifoqi
57.
Qimmatli qog‘ozlar va
fyucherslar boʻyicha
komissiya
SFC
Gonkong
27.
Qimmatli qog‘ozlar
bozorlari boʻyicha
Yevropa Assotsiatsiyasi
ESMA
Yevropa
Ittifoqi
58.
Janubiy Afrika zaxira banki
-
JAR
28.
Yevropa Komissiyasi
-
Yevropa
Ittifoqi
59.
Yagona nazorat tashkiloti
SSM
Yevropa
Ittifoqi
29.
Moliyaviy Aloqalar
Assotsiatsiyasi
FCA
Buyuk
Britaniya
60.
Buyuk Britaniya listing
tashkiloti
UKLA
Buyuk
Britaniya
30.
Kanada moliyaviy iste'mol
agentligi
FCAC
Kanada
61.
Gonkong pul-kredit
ma'muriyati
HKMA
Gonkong
31.
Omonatlarni sug‘urtalash
federal korporatsiyasi
FDIC
AQSh
-
-
-
-
Yuqoridagi jadvalga koʻra, moliyaviy mutaxassislar tomonidan, asosan,
xalqaro darajadagi moliyaviy institutlar, rivojlangan
davlatlardagi moliyaviy
tashkilotlar bilan moliyaviy aloqalar yoʻlga qoʻyilganligini ta’kidlashgan. Bular
orasida AQSh, Buyuk Britaniya, Yevropa Ittifoqi va uning tarkibidagi davlatlarning
moliyaviy tashkilotlarni alohida ta’kidlab oʻtishimiz joiz.
Moliya bozorlari munosabatlarini tartibga solish va nazorat qilish bilan bog‘liq
muammolar Osiyoning rivojlanayotgan iqtisodiyotlarida koʻpayib bormoqda, chunki
xorijiy moliyaviy kompaniyalar mintaqadagi moliya
bozorlaridagi ishtirokini
oshirmoqda
va
mintaqaning
moliyaviy
kompaniyalari
oʻzlarining
tashqi
operatsiyalari koʻlamini ham kengaytirmoqda. Bundan tashqari, Osiyo mamlakatlari
oʻrtasidagi moliyaviy aloqalarning oʻsishi mintaqaning oʻzida mamlakatlararo
moliyaviy operatsiyalar hajmi tez sur'atlar bilan oʻsishini anglatadi.
Osiyo uchun
moliyaviy integratsiyalashuvning asosiy jihati mintaqaga va undan tashqariga
yoʻnaltirilgan kapital oqimi bilan bog‘liq boʻlib, ularning har ikkisi ham soʻnggi
yillarda keskin oʻsmoqda. Quyidagi omillar Osiyoda mamlakatlararo moliya bozori
munosabatlarini samarali tartibga solish zaruriyatini kuchaytiradi:
1. Iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlardan kapital kirib kelishi;
2. Osiyo banklarining oʻsib borayotgan xalqaro ekspozitsiyasi;
3. Osiyo uy xoʻjaliklarining chet el investitsiyalariga boʻlgan talabi;
4. Institutsional investorlarning roli [11].
Osiyo mintaqasida joylashgan institutsional investorlar,
shu qatorda pensiya
jamg‘armalari ham xususiy, ham davlat mablag‘larning chet elga chiqishi uchun
muhim kanal boʻlib xizmat qiladi. Milliy valyuta zaxiralarining bir qismini
boshqaradigan suveren fondlar chet el aktivlari qiymati nisbatan arzon boʻlgan
taqdirda ham chet elga investitsiyalarni izlashlari
mumkin va bu holat global
moliyaviy bozorlar barqarorlashgandan keyin ham saqlanib qolishi mumkin.
Yuqorida sanab oʻtilgan barcha omillar Osiyoda transchegaraviy nazoratni
talab qiladi. Mintaqadagi boshqaruv organlari mintaqada ham jahon moliya
