Het bdf leerlijnenmodel, een betrouwbaar kompas voor onderwijsvernieuwing

Een van de eerste leerplanschema’s ontstond in 1994 bij een technische Hbo opleiding (tabel 1). Alle keuzen van een school of opleiding staan hierin. De keuze van de leerstof [blauw], de keuze van de manier van leren [rood] en de keuzen in de organisatie van een school of opleiding [groen].

Door haar eenvoud overtuigde het veel docenten om daadwerkelijk te starten met een nieuwe vorm van projectonderwijs. Deze projecten kenden een opdrachtgever die in zijn probleemsituatie een bepaald product vroeg. Tijdens het ontwikkelen en verantwoorden van het product, leerden studenten veel kennis. Docenten ondersteunden het project met flankerende [kern]vakcolleges. Ze waren bang dat studenten in een project te weinig kennis verwierven. Dit flankerend onderwijs bleef een lastige. Docenten die deze lessen gaven zagen het wel zitten, vooral de blauwdrukdenkers. Ze konden precies voorspellen op welk moment studenten een stukje theorie nodig hadden. Bij studenten werkte dat zo niet. Het werken aan een project was andere koek, dan het volgen van een college. In een project is het de dynamiek van iets willen, iets ontdekken, iets ontwikkelen en dan checken of dat een probleem oplost. Studenten verdeelden de boeken en lazen alleen het bruikbare . In een college gaat het vooral om luisteren naar de uitleg van theorieën en concepten en om deze theorie aan de hand van een of meer voorbeelden of opgaven toe te passen. Bij de sociale opleidingen van de Hogeschool van Amsterdam deed een docent onderzoek naar de effecten van flankerend onderwijs door het in een bepaald jaar niet te geven. De projectresultaten van studenten leden er niet onder, was zijn conclusie. Veelal werken beide leerwijzen elkaar tegen. Sommige projectgroepen wachten bijvoorbeeld de colleges af, om daarna precies te doen wat de docent uitlegde. Valse dynamiek noemen we dat nu. De ene leerwijze loopt de andere voor de voeten. Waar gaat het nu om vragen studenten zich af? Ontdekken of toepassen? Het tegelijkertijd sturen van twee leerwijzen leidt tot veel irritaties bij studenten en schiet doelstellingen voorbij. Vanaf dat moment waren we tegenstander van flankerend onderwijs en just in time onderwijs. Leerwijzen zijn gescheiden, omdat ze studenten aanspreken met een andere leerdynamiek. Is het leren van de wedstrijd de ene leerwijze, het leren tijdens de training de andere. Het principe - tijdens de wedstrijd wordt niet getraind. Het was de start van het leerlijnenmodel.