MA’RUZA 6. MEMBRANA GA EGA BO ‘LMAGAN
ORGANELLALAR.
Reja:
1. Ribosomalar.
2. Sitoplazmaning mikrotubullyar va fibrillyar tuzilmalari
3. Bazal tanacha, kiprikcha, xivchin
4.Hujayraning tayanch-harakat tizimi. Sitoskelet
Tayanch iboralar.
Ribosomalar, mikrotubullyar vafibrillalar, ba
zal tanacha, kiprikcha, xivchin.
1.
Ribosomalar.
Ribosomalarningdiametri 20nm ga teng mayda
organoidlar. Birinchi marta elektron mikroskop yordamida 1953 yilda
J. Pal lade tomonidan topilgan.
Prokariot hujayralarda ribosomalar gialoplazmada, eukariotlarda
gialoplazma, endoplazmatik to‘r va yadro membranalarida uchraydi.
M itoxondriya va plastidalarda o'zining xususiy ribosomalari bo‘lib
ular prokariotlar ribosomalariga o ‘xshash. -Prokariot hujayralarda
ularning soni 10 mingacha bo‘lsa eukariotlarda bir necha marta
ko‘proq.
Ribosomalar tarkibida ribosomal RNK va oqsillar mavjud bo‘lib
(ribonukleoproteinlar), ulaming o'zaro munosabatidan 2 subbirlik
tuziladi: katta va kichik(16rasm). Ribosomalar tarkibiga kiruvchi
rRNK yadrochada sintezlanadi.