Rossiyada birinchi marta zamonaviy
suzish musobaqalari
J 894-yilda Peterburg suzish havaskorlari to‘garagi
tomonidan
Pavlovskda, Slavenka daryosida o ‘tkaziidi. Moskvadagi Markaziy
hammomda yopiq hovuzlar (basseynlar) qurildi. Uch yildan so‘ng
mashhur Sandunov hammomlarida, 1902-yilda
Kiyev kadetlar
korpusi qoshida shunday hovuzlar paydo bo‘ldi.
Rossiyada ommaviy, shuningdek, sportcha suzishning rivojla-
nishida 1908-yilda Peterburg yaqinidagi Shuvalovada ochilgan su
zish maktabi katta rol o ‘ynadi. Maktab jamoatchilik asosida dengiz
shifokori V.N. Peskov tashabbusi
bilan tashkil etilgan edi, Yozgi
mavsum davomida maktabda 400 tagacha kishi shug‘ullandi. Ular
imtihon topshirib, suzish bo‘yicha magistr yoki nomzod unvonini
olishlari mumkin edi. Suzish magistri 12 ta m e’yorni
bajarishi zarur
bo\igan:
1. 3000
m masofani suzib o‘tish.
2. Chalqancha usuida 1500
m suzib o‘tish.
3. Kiyim va poyabzalda brass usulida 1600
m suzib o ‘tish.
4. Faqat qo‘llar yordamida harakatlanib, chalqancha usuida
450
m suzib o‘tish.
6. Bir qo‘ida 2
kg lik toshni tutgan holda, chalqancha usuida
30
in suzib o‘tish.
7. Suv ostida 30
m suzib o ‘tish.
8. 4-5
m chuqurlikka toshni olib chiqish uchun sho‘ng‘ish (2-3
sek dam olish bilan 5 marta ketma-ket).
9. Suvda yechinish.
10. 75
m ga qutqarishli suzish; startdan sakrash, 50
rn suzib
o ‘tish, “cho‘kayotgan” kishini ushlab, u bilan 25
m suzib o ‘tish.
11. “Cho'kkan” kishiga birinchi yordam ko‘rsatish.
12. 7 metrlik minoradan joyida turib 3 marta va yugurib kelib 3
marta suvga sakrash.
Dam olish kunlari maktabda bayramlar o‘tkazilgan, ularda eng
yaxshi o ‘quvchilar o‘qituvchilar bilan
birgalikda suvda turli
shakllarni bajarganlar, har xil usullarda suzish va sho‘ng‘ishlami
namoyish etganlar, minoradan va tramplindan suvga sakraganlar,
tez suzish bellashuvlarini uyushtirganlar, “cho ‘ kayotganlar”ni
qutqarishda mohirlik ko‘rsatganlar, qayiq larda “jang” qilib,
raqiblarini langarcho‘p bilan suvga yiqitganlar.
Shuvalova maktabi
12
magistrlari 1912-yil Stokgolm Olimpiadasida ilk marta qatnashgan
Rossiya suzuvchilar terma jamoasining asosini tashkil qildilar.
1918-yilda Moskvada, 1919-yiIda Petrogradda tashkil etilgan
jismoniy tarbiya institutlari suzish bo‘yicha malakaii o ‘qituvchi va
murabbiylami tayyorlay boshladi. Ayni vaqtda suzish bo‘yicha sport
mashg‘u lot lari va o‘rgatish uslubiyati takomiilashib bordi. 1926-
yilda Leningrad jismoniy tarbiya instituti o ‘qituvchilari tomonidan
taklif etilgan “0 ‘rgatishning majmuali usuli” oldinga qo‘yi!gan
sezilarli qadam boldi.
6-rasm.
