• Fizik–kimyoviy xossalari.
  • Qizil fosfor
  • Fosfor, oksidlari, fosfat kislotalar va ularning tuzlari




    Download 198.84 Kb.
    bet9/51
    Sana09.01.2024
    Hajmi198.84 Kb.
    #132889
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   51
    Bog'liq
    1-Ma`ruza. Mavzu Metallmaslar. Vodorod. Suv. Reja. Metallmaslar-fayllar.org
    badiiy-matnlarda-uslubiy-vositalarning-ifodalanishi, Autocad tajriba ishlari uchun vazifalar EE , 3-amaliy, 4-amaliy, 3M(MDIBT), Toshkent axborot texnologiyalari universiteti dasturlash fanidan, 7-sinf Variant, beginner elementary placement test, ERKAKLAR VA AYOLLAR, Adabiyotlar, 1403156014 43560, badiiy konstruksiyalash elementlari, IQTISODIY TARAQQIYOT IQTISODIY O`SISH VA MILLIY BOYLIK, 77777
    4. Fosfor, oksidlari, fosfat kislotalar va ularning tuzlari.

    Tabiatda uchrashi. Fosfor tabiatda faqat birikmalar holida uchraydi; ulardan eng muhimi–Ca3(PO4)2–apatit mineralidir, ulardan eng ko`p tarqalgani ftorapatitdir–3Ca3(PO4)2•CaF2. Fosfor oqsil moddalar tarkibida turli xil birikmalar holida bo`ladi. Miya to`qimalarida fosforning miqdori 0,38 %, muskullarda–0,27 % bo`ladi. Yer po`stlog`ining 0,08 % ini fosfor tashkil etadi.

    Olinishi. Fosfor apatitlar yoki fosforitlardan olinadi. Buning uchun ular ko`mir (koks) va qum bilan aralashtiriladi hamda elektr pechda 1500 0C da qizdiriladi: 2Ca3(PO4)2 + 10C + 6SiO2 = 6CaSiO3 + P4 + 10CO

    Fizik–kimyoviy xossalari. Fosforning bir necha allotropik shakl o`zgarishlari mavjud: oq, qizil, qora fosfor.

    Oq fosfor–rangsiz va juda zaharli modda. Fosfor bug`larini kondensatsiyalash yo`li bilan olinadi. Suvda erimaydi, lekin CS2 da yaxshi eriydi. Uzoq vaqt qizdirilganda qizil fosforga aylanadi.

    Qizil fosfor–qizil-qo`ng`ir trangli kukun, zaharsiz. Suvda va CS2 da erimaydi.

    Qora fosfor–tashqi ko`rinishidan grafirga o`xshaydi, ushlab ko`rilganda yog`lidek tuyuladi, yarim o`tkazgich xossalarga ega. Oq fosforni juda katta bosim ostida uzoq vaqt qizdirish (200 0C va 1200 MPa da) orqali olinadi.
    Fosfor ko`rchilik oddiy moddalar–O, galogenlar, S, va ba`zi metallar bilan birikadi, bunda oksidlash va qaytarish xossalarini namoyon qiladi, masalan:

    4P + 5O2 = 2P2O5 yoki P4O10 2P + 3Ca = Ca3P2

    2P + 3S = P2S3 2P + 3Cl2 = 2PCl3

    Fosforning metallar bilan hosil qilgan birikmalari fosfidlar deyiladi, ular suv ta`sirida oson parchalanib, fosfin PH3–sarimsoq hidi keladigan juda zaharli moddani hosil qiladi: Ca3P2 + 6H2O = 3Ca(OH)2 + 2PH3




    Download 198.84 Kb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   51




    Download 198.84 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Fosfor, oksidlari, fosfat kislotalar va ularning tuzlari

    Download 198.84 Kb.