Ijtimoiy fanlar va jismoniy madaniyat




Download 4,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/76
Sana04.12.2023
Hajmi4,66 Mb.
#110808
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   76
Bog'liq
DARSLIK

2.7.Psixogigiena 
Psixologik zo‘riqish, sabablari va ularning oldini olish. Sog‘lom turmush tarzining 
muhim omillaridan biri psixogigiena bo‘lib, insonning psixik jihatdan salomatligini asrash 
va saqlashga qaratilgan maxsus tadbirlar tizimidir. Bu borada V.F. Matveev tomonidan 
olib borilgan tadqiqotda qimmatli fikrlar o‘z ifodasini topgan bo‘lib, u psixogigiena 
asoslarini: 1) yosh psixogigienasi, 2) mehnat va o‘qish psixogigienasi, 3) turmush 
psixogigienasi, 4) oila va jinsiy hayot psixogigienasi, 5) jamoa psixogigienasi kabi turlarga 
ajratadi.Yoshga aloqador psixogigiena — tarbiya bilan o‘qishning dinamik, uzluksiz, izchil 
o‘zaro bog‘liq jarayonidir. Kishining xarakteri bolalikdan shakllanib boradi, unga ota-
onasi, yaqin qarindoshlari, o‘rtoqlari, begonalar qanday ta’sir etishlariga qarab bola 
indamas, qo‘rqoq, psixoastenik belgilari bor yoki erka-tantiq, arzanda, injiq, jizzaki, dag‘al, 


35 
qo‘rs, darg‘azab, shafqaesiz, berahm yoki og‘ir-vazmin bo‘ladi. O‘smirlik va o‘spirinlik 
yoshida, ayniqsa, oson ta’sirlanish, ruhan shikastlanish kuchli bo‘ladi. Organizm jismoniy 
voyaga etishi bilan barobar yigit va qizlarning dunyoqarashi, atrof-muhitni idrok etishi 
o‘zgaradi. Ularda o‘z mustaqilligini tasdiqlash jarayoni ro‘y beradi, bu albatta, taqlid 
qilishlar bilan hayotda o‘z yo‘lini topishiga urinishlarda kuzatiladi. Hissiyotlarning 
shakllanib borishi kitob, san’at, musiqa, turli mashg‘ulotlar hamda sportga nisbatan mehrni 
yuzaga keltiradi. Sog‘lom avlodni voyaga etkazish jarayonida muhim ahamiyatga ega 
bo‘lgan ob’ektiv omillar bilan bir qatorda sub’ektiv omillar, ularning mohiyati, yosh avlod 
ta’lim-tarbiyasiga ko‘rsatadigan ta’sir kuchi, ulardan pedagogik faoliyat jarayonida 
samarali foydalanish shartlari, shuningdek, shaxsning har jihatdan kamol topishida 
oilaning o‘ziga xos katta o‘rni bordir.
Psixogigiena haqida ma’lumot berilganda psixologik zo‘riqishning sabablari va 
ularning oldini olish, yoshlarga jamiyatda o‘z o‘rnini topib, uni boshqarish, o‘z taqdirini hal 
qilish va maqsadlarini amalga oshirishda gigienik ta’lim-tarbiya berishning ahamiyati, ularni 
har tomonlama sog‘lom qilib o‘stirish va ularda bolalikdan o‘z salomatligini qadrlash 
mas’uliyatini kuchaytirish, gigienik tayyorgarlikni oshirish zarurligini uqtirish va unga 
sharoit yaratish usullarini o‘rgatish masalalariga e’tibor qaratiladi. 
Nazorat savollari: 
1. Salomatlik va sog‘lom turmush tarzi nimalardan iborat? 
2.Shaxsiy va umimiy gigiena tushunchalarini ta’riflang. 
3.Gigienaning predmeti va metodlari nimalardan iborat? 
4.Atrof-muhitning inson salomatligiga ta’siri nimalardan iborat? 
5.Baxtsiz hodisalarning oldini olish uchun nimalarni bilish zarur? 
6.Gigienik va jinsiy tarbiya to‘g‘risida nimalarni bilasiz? 
7.Gigienik va jinsiy ta’lim-tarbiya usullari qanday? 
8.Psixogigiena nimalardan iborat? 


36 

Download 4,66 Mb.
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   76




Download 4,66 Mb.
Pdf ko'rish