99
Hozirgi vaqtda shunday kasalliklarning 25 tasi ma’lum. Ushbu kasalliklarning istalgan
bittasi simptomlari bilinsa insonning OITS ga chalinganligi haqida shubha qilinadi.
OITS ga Pneumocystis carinii zamburug‘i qo‘zg‘otadigan pnevmoniya,
bakterial
pnevmoniya, sil kasalliklari hamroh bo‘lishi mumkin. Erta simptomatik bosqichda
zamburug‘li va bakterial infeksiyalar meningit (OITS ga chalinganlarning 13 %
kasallanadi) va boshqa kasalliklarni qo‘zg‘atishi mumkin. Kechki simptomatik bosqichda
Micobacteriym
avium bakteriyasi bezgak, anemiya, ich ketishi kasalliklarini qo‘zg‘aydi,
bemor vaznini keskin yo‘qotadi, ba’zan asab tizimi ham ishdan chi qadi.
OITS virusining rivojlanishi
Bu virus odamning immunitet tizimiga tanlab taʼsir koʻrsata-di, ayniqsa, SD4+
immun hujayralariga qirgʻin keltiradi. Virus odam organizmiga tushgach, 2—3
kundan
soʻng, 25—30% hollarda birlamchi infeksiya davriga xos alomatlar kuzatilishi mumkin.
Bu "oʻtkir serokonversiya sin-dromi" deb ataladi, bunda harorat koʻtariladi, tunda terlash,
boʻgʻimlar va bosh ogʻrigʻi, loxaslik, qayt qilish,
ich ketishi, badanda, ayniqsa, uning
100
yuqori qismida toshmalar paydo boʻlishi mumkin. Bu alomatlar odam organizmiga tushgan
virus taʼsiriga immunitet tizimi maʼlum darajada javob qaytarish reaksiyasi bilan bogʻliq.
Lekin bu davrda antitelolarni aniqlash natija bermaydi, chunki immunitet tizimining javobi
hali toʻliq shakllanmagan boʻladi. Kasallikning bu davri 8—10
yilgacha, baʼzan undan
ham uzoq davom etishi mumkin.
OITS ga chalingan bemorlar orasida gerpes guruhi viruslari qo‘zg‘aydigan
kasalliklar keng tarqalgan. Masalan,ssitoligalovirus ko‘zni zararlaydi va inson ko‘r bo‘lib
qolishi mumkin. Shu guruhga mansub boshqa virus qon hujayralariga zarar etkazadi. Ko‘p
bemorlarda saraton kasalliklari rivojlanadi (qondaV-hujayralar limfomasi,qon
tomirlari
saratoni). Avval terida siyohrang ko‘rinishdagi toshmalar paydo bo‘ladi va ichga uradi-
bemor olamdan ko‘z yumadi. OITS (ortirilgan immun tanqisligi sindromi) – sindromi
OIV(orttirilgan immun tanqisligi virusi) tomonidan chaqiriladigan kasallik. Kasallik inson
101
immun tizimini o‘zgartiradi, infeksion va boshqa kasalliklarga sezuvchanlikni oshiradi.
Agar bu sindrom rivojlansa bu sezuvchanlik yanada oshadi.
OIV virusi odamning barcha to‘qimalarida
uchraydi, zararlangan odamning
organizm ichki suyuqliklari orqali yuqadi. Masalan sperma, qin ajralmasi, qon va ko‘krak
suti orqali tarqalishi aniqlangan.
Bu maqolada biz sizga OIV va OITS, ularning simptomlari, sabablari va davolash haqida
ma’lumot bermoqchimiz.
OIV – bu virus odamning immun hujayrasi bo‘lgan CD-4 hujayralarini zararlaydi. OITS –
bu sindrom OIV virusining immun tizimiga bo‘lgan ta’siri natijasida yuzaga keladi.
