5
KIRISH (falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi annotatsiyasi)
Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati. Jahon ta’lim
tizimida
bo‘lajak
boshlang‘ich
sinf
o‘qituvchilarining
texnologik
loyihalash
kompetensiyalarini rivojlantirishning kreativ-modulli texnologiyalari amaliyotga
tatbiq etilmoqda. Xalqaro tashkilotlar tomonidan qabul qilingan 2030 yilgacha yangi
ta’lim Konsepsiyasida ta’lim taraqqiyotning asosiy harakatlanuvchi kuchi va barqaror
rivojlanish maqsadlariga etkazuvchi muhim faoliyat
1
sifatida tan olingan. Kelajak
talabalari va bugungi kun uchun mas’ullar barchasining asl poydevori boshlang‘ich
sinf o‘qituvchilaridan boshlanishini inobatga olgan holda,
agar biz hozir diqqat
qaratib, to‘g‘ri tanlov qilsakkina, ta’lim kelajagiga ishonch bilan qaray olamiz.
Bugungi kunda butun jahonda bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining
individual, ijodiy faoliyatini yanada
takomillashtirish, loyihalash kompetensiyalarini
rivojlantirishda funksional texnologik faoliyat,
shuningdek, bo‘lajak boshlang‘ich
sinf o‘qituvchilarining texnologik loyihalash kompetensiyasini rivojlantirish
modellari
va
mexanizmlarini
raqamli
texnologiyalar
vositalari
asosida
takomillashtirish bo‘yicha loyihalarni amalga oshirishga qaratilgan tizimli ishlar olib
borilmoqda.
Jahon ta’lim tizimida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchisining funksional
texnologik bilimlarini texnologiya fanlari integratsiyasi asosida shakllantirish
metodikasini rivojlantirish,
kreativ shaxsni rivojlantirish, talabalarni zamonaviy
texnologiya fanlari rivojlanishiga funksional hamda intellektual jihatdan sezgirligini
oshirish bo‘yicha ilmiy va amaliy tadqiqotlar olib borilmoqda. Tadqiqotlar haqidagi
tushunchalar va amaliy jarayonlar natijalarini umumlashtirish,
tadqiqotda
o‘rganilayotgan ob’ektlarning muhim belgilarini bilish, shaxsning bilim olishiga oid
kreativ faolligini rivojlantirish, variativ ta’lim orqali talabalarning bilimlarini oshirish
hamda qobiliyatlarini shakllantirish, bilim olish motivlarini vujudga keltirish
qobiliyatlarini rivojlantirishga ustuvorlik berish asosida nazariy qoidalar ishlab
chiqilmoqda.
Respublikamizda so‘nggi yillarda boshlang‘ich sinflarda o‘qish, yozishdan
tashqari texnologik ta’lim fanlari integratsiyasini takomillashtirish, o‘quvchilarning
kreativligini shakllantirish, bo‘lajak o‘qituvchilarning texnologik loyihalash
kompetensiyalarini rivojlantirish, zamonaviy o‘quv resurslarini ishlab chiqishning
me’yoriy asoslari yaratilmoqda. “Mamlakatimizda uzluksiz ta’limni
yanada
takomillashtirish, yuqori malakali kadrlar tayyorlash, maktablarda boshlang‘ich
ta’lim sifatini oshirish”
2
ustuvor vazifalar etib belgilandi. Bo‘lajak boshlang‘ich sinf
o‘qituvchilarining
texnologik
loyihalash
kompetensiyalarini
rivojlantirish
boshlang‘ich sinflarda texnologiya asoslaridan dars berish metodikasini egallash
imkoniyatlarini kengaytiradi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 28 yanvardagi PF-60-son
1
Incheon declaration // Education 2030: Towards inclusive and equitable quality education and lifelong learning for
all (Word Education Forum, 19-22 may 2015. Incheon, Republic of Korea). – 48 p.
2
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Qarori. Oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirishda iqtisodiyot
sohalari va tarmoqlarining ishtirokini yanada kengaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida. PQ-3151-son, 2017 yil 27 iyul.
O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2017 y., 30-son, 729-modda.
6
“2022-2026 yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi
to‘g‘risida”, 2019 yil 8 oktyabrdagi PF-5847-son “O‘zbekiston Respublikasi oliy
ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”
farmonlari, 2018 yil 5 iyundagi PQ-3775-son “Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim
sifatini oshirish va ularning mamlakatda amalga oshirilayotgan
keng qamrovli
islohotlarda faol ishtirokini ta’minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar
to‘g‘risida”, 2022 yil 6 iyuldagi PQ-307-son “2022-2026 yillarda O‘zbekiston
Respublikasining innovatsion rivojlanish strategiyasini
amalga oshirish bo‘yicha
tashkiliy chora-tadbirlar to‘g‘risida” qarorlari, shuningdek,
ushbu dissertatsiya
faoliyatiga tegishli boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni
amalga oshirishga ushbu dissertatsiya tadqiqoti muayyan darajada xizmat qiladi.
