|
Kurs ishining ilmiy yangiligi va ahamiyati
|
| bet | 3/8 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 53,71 Kb. | | #248818 |
Bog'liq Qo\'ldoshev AbduqodirKurs ishining ilmiy yangiligi va ahamiyati: Kurs ishi haqida ma’lumotlarni o’rganish asnosida ulardan xulosalar olish kurs ishining ahamiyati hisoblanadi. Kurs ishining ilmiy yangiligi paleografiya, jumladan ,,Tarix o'qitishda integratsion yondashuv” mavzusiga doir turli qimmatli materiallarni ilmiy ommaga yetkazishdan iborat.
Kurs ishining tuzilishi va hajmi. Kurs ishi kirish, 2 ta bob , xulosa, hamda foydalanilgan manba va adabiyotlar ro`yxatidan iborat.
I BOB. Tarix fanlarini o’qitishda tarixiy-badiiy adabiyotlardan foydalanish
1.1 Tarix fanlarini o’qitishda tarixiy-badiiy adabiyotlardan foydalanishning mazmun-mohiyati
Mamlakatimiz innovatsion rivojlanish yo’lida shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir davrda kelajagimiz davomchilari bo’lmish yoshlarimizga ta’lim standartlari asosida bilim berish va ta’lim tizimini takomillashtirish bugungi kun pedogoglarining oldida turgan muhim vazifalardan biridir. Shunday ekan, o’qituvchi o’qitish usullarining eng samaralilarini dars mavzusidan kelib chiqqan holda qo’llashi kerak. Maktab ta’lim tizimida tarix fanidan tarixiy shaxslar va yillar, asarlarni o’rgatishda ularni sodda va tushunarli qilib yetkazib berishda pedagogik metodlardan faol foydalanishimiz mumkin. Ularning ichida eng samaralilaridan biri “Integratsion yondashuv” dir.
Integratsion yondashuv darslarda qo’llashga doir dastlabki qadamlar qadimda yunon olimlariga borib taqaladi. Sababi ularda inson miyasi va uning eslab qolish qobiliyati ustida juda ko’plab ishlar qilingan va o’z farazlari bilan har xil nazariyalarni ishlab chiqqan. Shoxruh Mirzoning “Mukammal xotira” kitobida ham bu haqida to’xtalib o’tilgan. Unga ko’ra “Integrasion yondashuv”ning asosiy quyidagilar:
1. Tarixiy shaxs yoki asar va yillarni o’qib olish miyada aks ettirish
2. Tarixiy shaxslarni yillar bilan bo’glash
3. Voqea va hodisalarni eslab qolishda tasavvurni yanada kengaytirish
4. Raqamlar va sanalarni bog’lashda muayyan chegara belgilamaslik
5. Integratsiya qilishda to’g’ri bog’lay olish.
6. Integratsion yondoshuvni ko’proq o’z qarashlari bilan bog’lay olish
maqsadga muvofiq.
“Integratsiya metodi” bir qaraganda oddiy metodga o’xshaydi . Ammo “Integratsiya metodi”da mantiqiy fikr, tasavvurdan foydalaniladi. Demak, “Integratsiya metodi” ni tuzishda qog’ozga axborotni grafik ko’rinishda tushiramiz. Keling biz bu holatni 7-sinf O’zbekiston tarixi darsligidagi Turk xoqonligi mavzusida misolida ko’rib chiqamiz. Dastlab mavzu bo’yicha sana va tarixiy ismlarni yozamiz. Keyin markaziy yonidan u bilan bog’liq fikr mulohazalarni kiritamiz. Bunda asosiy tushunchalar markazidagi asosiy tushunchalar bilan bog’lanadi.
Asosiy tarmoqlardan biri ular bundan tegishli xulosalar chiqarib olishlari kerak. Lekin bunda o’quvchilar nafsoniyatiga tegmaslik ularning kelgusidagi muvaffaqiyatiga ishonchini so’ndirmaslik kerak.
Bu metodda yana bir muhim tomoni shundan iboratki, o’quvchi o’z fikrlari bilan yondashadi va o’z qarashlari bilan muhokama qilib guruhda faollashadi. Fikrlarini bayon qilib bo’lgandan so’ng esa guruhda boshqa a’zolarining ham fikrlarini tinglab o’z integratsion sxemasini yanada mustahkamlaydi va o’rganadi. O’rganish jarayonida o’quvchi o’z fikri va tasavvurini nechog’lik to’g’ri va teran ekanligini o’z tahlil qiladi va tushana oladi. Xato va kamchiliklarini ham o’zi to’g’rilay oladi ,hatto boshqalarga o’rnak ham bo’la oladi. Shuning uchun ham bu metodda o’qituvchi o’quvchilarga tezkorlik bilan xato va kamchiliklarini aytib ularni turli xil taqiqlar cheklash qilsa o’z natijasini bermay qo’yadi 1.
“Integratsion yondashuv ” metodi tarix darslarida o’quvchidan bilim va ko’nikma eng muhimi taassurotli tasavvur talab qiladi.O’quvchidan agar tarixiy asar haqida tushuncha paydo bo’lsa uning eslab qolishi uzoq vaqt davom etadi.
Tarixiy shaxslar va yillarni bir-birlariga bog’lashda eng muhimi tasavvur qilib keyin fikrlash va shu fikrlar yordamida xotirada uzoq vaqt saqlab qolish juda muhim ayamiyat kasb etadi.
__________________
1. Sh.Karimov Tarix darsligi Toshkent “Sharq ” nashriyoti 2011 21-22-betlar
Masalan tarixda 1414-yilda temuriylar davlatida bo’lib o’tgan vaqt uning tarixiy voqeasi bilan eslab qolish muhim ahamiyat kasb etadi.
Bu metodda har inson qo’llash bo’yicha o’zi xos va mos qilib qo’llasa bo’ladi. Har bir kishi qo’llaganda har xil qilib integratsiya qiladi va turli xil qarashlardan iborat fikrlar paydo bo’ladi. Bu esa darsni yanada qiziqarli va mazmunli qiladi.
Birgina 6-sinf darsligini Qadimgi Rim mavzusida qo’llasa ham o’quvchilar tomonidan turli xil integratsiya qilgan fikrlar paydo bo’ladi. Agar 9-sinf O’zbekiston tarixida Chor Rossiyasi Turkistonni zabt etishi mavzusi bo’yicha integratsiya qilsa unda juda ham murakkab va qiziqarli ma’lumotlar paydo bo’ladi. Bu esa o’quvchidan sezuvchanlik va bilimdonlik talab qiladi. Chunki ma’lumotlar birmuncha ko’proq shuning uchun ularni bir-biriga to’g’ridan-to’g’ri bog’lash juda ham muhim ahamiyat kasb qiladi.
Agar integratsiya qilishda biror voqea qolib ketsa ham mazmun o’zgarib xotirada saqlanishi kam ozroq vaqt bo’ladi, agar to’liq ma’lumotlar faqat har o’zi tomonidan tuzilsa xotirada uzoq va samarali xizmat qiladi.
“Integratsion yondashuv” metodini qo’llash bo’yicha tavsiyalar
O’quvchilar uchun “integratsion yondashuv ” metodi bo’yicha birinchi qilanadigan ish voqae va hodisalar ularning tarixiy ketma-ketlikda xotirada saqlab qolish va keyinchalik uni qo’llay olishdir. Bu metodni qo’llashda quyidagi jihatlarga e’tibor berish kerak.Bunda
|
| |
