|
Asosiy vositalar holatini
|
| bet | 81/122 | | Sana | 04.06.2024 | | Hajmi | 1,61 Mb. | | #259972 |
Bog'liq китоб Iqtisodiyotda tub burilish kechayotgan bir vaqtda iqtisodiyotniAsosiy vositalar holatini tahlil qilishda ularni ifodalovchi ko‘rsatkichlarni hisoblash lozim. Uni tahlil qilish uchun biznes-reja hisob va hisobot ma’lumotlaridan foydalaniladi. Unda biznes-rejadagi ma’lumotlari haqiqiy ma’lumotlar bilan taqqoslanib, o‘zgarishlarning yaxshilanganligi yoki yomonlashish sabablari aniqlanadi.
Asosiy vositalar iqtisodiy tuzilishini va holatini ifodalash uchun ko‘rsatkichlar tizimidan foydalaniladi.
9.5-jadval
Asosiy vositalar (Av.) holatini ifodalovchi ko’rsatkichlar1
Ko’rsatkichlarning nomi
|
Nimani ifodalashi (mazmuni)
|
Aniqlanish formulasi
|
l.Asosiy vositalarning
umumiy mablag‘lardagi
hissasi
|
Asosiy vositalarning umumiy
mablag‘larda necha foiz tashkil
qilishini ko‘rsatadi
|
Av/B
|
2.Asosiy vositalar faol
qismining (Avf) tarkibiy tuzilishi
|
Asosiy vositalar faol qismining
umumiy asosiy vositalar summasida necha foiz tashkil qilishini ifodalaydi
|
Avf/ Av
|
3.Asosiy vositalarning
eskirish koeffitsiyenti
|
Umumiy asosiy vositalar qiymatining qancha qismi eskirish summasiga tengligini ko‘rsatadi
|
Av.es/Av.bq
|
4.Asosiy vositalarning
yangilanish koeffitsiyenti
|
Shu hisobot davrida yangidan ishga tushirilgan asosiy vositalar qismining umumiy yil oxiridagi asosiy
vositalardagi hissasini ifodalaydi
|
Av.yang/ Avdo.b.q
|
5.Asosiy vositalarning
yaroqlilik koeffitsiyenti
|
Umumiy asosiy vositalar qiymatining qancha qismi qoldiq qiymatda
ekanligini ifodalaydi
|
(Av-Av.es.)/Av
|
6.Asosiy vositalarning
chiqarilish koeffitsiyenti
|
Asosiy vositalarning qancha qismi hisobdan chiqarilganligini ifodalaydi
|
Av.chiq./ Avdb. b.q
|
Eskirish koeffitsenti (Kesk) eskirish summasining asosiy vositalar boshlang‘ich qiymatiga nisbati sifatida quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Kesk = Av.es/Av.bq
Bunda:A.ves - asosiy vositalar eskirish summasi;
Avbq - asosiy vositalarninig boshlang’ichqiymati;
F1 - 1-shakldagi “Buxgalteriya balansi»;
010 va 011-satrlar - balans satrlari.
Asosiy vositalar yaroqlilik koeffitsenti (Kyar) qoldiq qiymatining (eskirish chegirilgan holdagi) boshlang‘ich qiymatga nisbati sifatida quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Kyar = Av.qq/Av.bq
bunda:Avq.q - asosiy vositalarning qoldiq qiymati.
Asosiy vositalar yangilanish koeffitsenti (Kyang) yil mobaynida yangi kelgan asosiy vositalarning yil oxiridagi ular qoldig‘iga nisbatisifatida quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Kyang = Av.yang/ Avdo.b.q
bunda:Avya.k-yangi kelgan asosiy vositalar summasi;
Avdo.b.q - asosiy vositalarning davr oxiridagi boshlang’ich qiymati;
Hisobdan chiqarish koeffitsenti (Kh.ch) yil mobaynida hisobdan chiqarilgan asosiy vositalarning yil boshidagi qiymatiga nisbati sifatida quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Kh.ch = Av.chiq./ Avdb.b.q
bunda:
Avdb.b.q - asosiy vositalarning davr boshidagi boshlang‘ich qiymati;
Avh.ch - hisobot davrida hisobdan chiqarilgan asosiy vositalar.
Mazkur koeffitsentlar barcha asosiy vositalar hamda ularning alohida turlari va guruhlari bbiyicha hisoblanadi, qator yillar mobaynidagi bizgarishi ko’rib chiqiladi va tegishli xulosalarga kelinadi.
|
| |
