10
foydalanish rivojlandi. Dars jarayonida ham o‘quvchi yoshlarni oddiy rang tasvir
bilan e`tiborini jalb qilish dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Sababi hozirgi
kunda o‘quvchi qo‘lidagi telefon, kompyuter, planshet kabi texnikalarning dasturiy
ta’minoti, dizayni, ilovalari yuksak darajada ishlab chiqilgan. Shu sababli
o‘quvchilar kompyuter grafikasi fanini yaxshi o‘zlashtirishi, kelajakda sifatli
tasvirlar yaratilishiga olib keladi. Jamiyat sohalarida
ishlatilishiga qarab, grafika
quyidagi turlarga ajratiladi:
•
Ilmiy grafika
. Ilmiy izlanishlar va ularning natijalarini tasvirlash
uchun ishlatiladi.
•
Tijorat grafikasi
. Iqtisodiy ko‘rsatkichlar va jarayonlarni yaqqol
ko‘rsata bilish uchun xizmat qiladi.
•
Konstruktorlik grafikasi
.
Iqtisodiyot, texnika, qurilish va boshqa
sohalarda loyihalash ishlarini osonlashtirish, yaxshilash, jadallashtirish va
avtomatlashtirishni ta’minlaydi.
•
Illyustrativ grafika
. Xizmat ko‘rsatishning turli sohalarida bezatish
ishlarida foydalaniladi.
•
Badiiy grafika
. San`at asarlarini yaratishda keng qo‘llaniladi.
Ilmiy sohada izlanish natijalarini, ko‘rsatkichlarini oson va qulay ko‘rinishda
tasvirlashda grafika foydalaniladi. Ayniqsa,
matematika, geometriya, kimyo,
biologiya kabi fanlarni o‘qitishda turli shakllarni ikki, uch o‘lchovli ko‘rinishda
tasvirlashda, tasvirni o‘quvchi ko‘z oldida gavdalantirishda, tasavvur hosil qilishda
kompyuter grafikasining o‘rni beqiyosdir.
Tijorat grafikasi statistik ma’lumotlarni, iqtisodiy o‘sish yoki kamayish
jarayonlarini tasvirlashda qo‘llaniladi. Bunda ko‘rsatkichlarni diagramma turlari,
jadval, harakatlar orqali, video, audio ko‘rinishda tasvirlash mumkin.
Axborot
marketingi kompyuter grafikasi vositalari qo‘llanishining eng keng va turli-tuman
sohasidir.
Shaxsiy
kompyuter
yordamida
qurilgan
interaktiv
grafiklar,
diagrammalar, rasmlardan ko‘pincha moliyaviy-iqtisodiy tahlilni o‘tkazish uchun
hamda rejalashtirish va marketing qarorlarini qabul qilishda qulay vosita sifatida
foydalaniladi. Tijorat kompyuter grafikasining dasturiy vositalari tufayli byudjet,
11
tovarlarning mavjudligi, pul mablag‘larining harakati,
foydaning miqdorlari, foiz
stavkalari, sarmoya kiritishdan daromadlar, buyurtmalar «portfeli»ning holati
haqidagi ma’lumotlarga ega har xil interaktiv grafiklar va diagrammalarni
tayyorlash mumkin.
Konstruktorlik grafikasi qurilish, texnika kabi sohalarni loyihalarini chizish,
loyiha orqali inshootni tayyor holatda ko‘rish imkonini beradi. Bu esa iqtisodiy
samaradorlikni oshirish,
sarf-xarajatni hisoblash, xatolarni kamaytirishga sabab
bo‘ladi.
Illyustrativ grafika asosan turli shakllar hosil qilish, ranglar bilan ishlash,
bezatish bilan shug‘ullanadi. Biror mahsulotni reklama yoki taqdimot qilish,
ko‘pchilikka tanishtirishda illyustrativ grafika yordamga keladi. Ma’lumotlarni
tayyorlashda geometrik shakllar,
diagramma, rasmlar kabi turli xil ko‘rinishdagi
shakllardan foydalanish mumkin. Tovarni har tomonlama mos, chiroyli ko‘rsata
olishlik bozor jamiyati uchun juda xos. Bunda hamma narsa tovarning sifatiga
bog‘lik. Masalan, o‘zi, o‘z tovari yoki kompaniyasi haqidagi axborotni qanday
berishning belgilangan madaniyati vujudga kelgan. Xususan, axborot sohasi
tovarlarini reklama qilish uchun illyustrativ kompyuter grafikasidan foydalanish
maqsadga muvofiq. Illyustrativ grafika vositalari
sifatli mashina tasvirlari,
illyustrativ matnlar, chizmalar, eskizlar, geografik xaritalarni yaratish uchun xizmat
qiladi.
Badiiy grafika sohasi badiiy san`at asarlari ya’ni rasmlar, haykaltaroshlik
ishlari, miniatura rasmlarida foydalaniladi. Bunda asardagi rang va chiziqlar
joylashuvi, ko‘rinishi, nuqtalar sonini boshqarish mumkin.
