Inshootlarni qurish va ekspluatatsiya

1. 
   Uzunligi 100 m dan katta va burilishdarda joylashgan ko‘priklarda tarxdagi geodezik asoslar punktlari temirbeton markazlar bilan bog‘lanishi kerak. Qolgan ko‘priklar, quvurlar va kirish yo‘llari tarsssalarida tarxdagi geodezik asoslar punktlarini yog‘och ustunlar bilan bog‘lashga ruxsat etiladi.
   
2. 
   Kirish yo‘llari trassasi burilishlarda joylashgan bo‘lsa, egri chiziq boshlanishi va oxiri, bissektrisasi va trassa burilishi burchagining uchi bog‘langan bo‘lishi kerak.
   
3. 
   Reperlarni 80 m dan katta bo‘lmagan masofada, lekin tuproq ko‘tarma, rezervlar, suv qochirgichlar va h.k.lar chegarasidan tashqarida joylashtirishi kerak.
   
4. 
   Tayanchlarning siljishi va deformatsiyalarini kuzatish uchun, agar bu loyihada ko‘zda tutilgan bo‘lsa, tayanchlarda har bir tayanchning markazini belgilovchi po‘lat o‘rnatgich detallar o‘rnatilishi kerak.
   

• 
  bahor suv toshqinlarida qirg‘oq cho‘kmasligi kerak;
  
• 
  qurilish maydoni transport tarmoqlariga yaqin joylashishi lozim;
  
• 
  qirg‘oq rel’efi, unda vaqtinchalik inshootlar, poligonlar va maydonning ichki yo‘llarini joylashishiga qulay bo‘lishi kerak;
  

• 
  konstruksiyalar va og‘ir materiallar omborlari, mehnatni muhofaza qilish va yong‘in xavfsizligi qoidalariga rioya qilgan holda inshootlar atrofida joylashtiriladi;
  
• 
  materiallar va konstruksiyalar ularning ketma-ket iste’mol qilish tartibiga ko‘ra joylashtiriladi;
  
• 
  oraliq qurilmalarini kengaytirish maydonlari, ko‘prik elementlarini tayyorlash uchun poligonlarni omborlardan materiallar va kon-struksiyalarni yetkazib berilish imkoniyatiga ko‘ra joylashtiriladi;
  
• 
  inventarizatsiya binolari, omborlar va boshqa binolar ko‘plab yondashuvlarga ega bo‘lmagan joylarda mavjud yong‘in normalariga, mehnatni muhofaza qilish va ishlab chiqarish sanitariyasi talablariga rioya qilgan holda joylashtiriladi. Sanitariya inshootlari ishchilar joylashgan ob’ektlarga yaqin joylashtiriladi, turar-joylar esa uzoqroq joylashtiriladi;
  
• 
  omborxonalar, kengaytirish-yig‘ish maydoni va h.k. yuklarning harakatlanish uchun minimal masofasini va vaqtinchalik ichki yo‘llarning minimal uzunligini hisobga olgan holda joylashtiriladi;
  
• 
  vaqtinchalik yo‘llar ko‘prik yondashuvlarida doimiy yo‘l trassa bo‘ylab yotqiziladi va faqat qurilish maydonchasida qoplangan yangi yo‘llar yotqiziladi, masalan, yig‘ma inventar temir-beton plitalardan, yil davomida harakatni ta’minlaydi;
  
• 
  qurilish maydoni yo‘llarining o‘tish qismining eni: 1 polosa uchun 3.5 m va 2 polosa uchun 6 m; shunga ko‘ra yer qatlamining eni – 6 m va 8.5 m; eng katta bo‘ylama qiyalik: normal sharoitlarda – 30 ‰, og‘ir sharoitlarda – 40 ‰, o‘ta og‘ir sharoitlarda – 60 ‰, rejadagi egrining eng kichik radiusi – 12 m.
  
• 
  suv transporti daryolarda yuk, qurilish materiallari, kishilar va texnologiyalarni yetkazib berish uchun ishlatiladi. Buning uchun yuk va yo‘lovchilar portlari, odatda, daryo bo‘yida quriladi.
  

• 
  qurilish maydonchasi va xavfli ish joylarini ish boshlanishidan oldin normativ hujjatlar talablariga muvofiq tashqaridan to‘sish lozim. Qurilish maydoniga kirishda ob’ekt nomi, buyurtmachi tashkilot nomi, mas’ul shaxslarning familiyasi, lavozimi va telefon raqamlari, davlat qurilish nazorat tashkilotining vakilining ma’lumoti , ishni boshlash va tugatish muddatlari, ob’ektning sxemalari haqidagi ma’lumot belgilari qo‘yilishi lozim;
  
• 
  oshxona, hammom va kiyimlarni quritish xonasi qurilishi lozim;
  
• 
  kran va boshqa mashinalar ishlash joylarini to‘silishi lozim;
  
• 
  konstruksiyalar va materiallar joylashuvi ish jarayoniga xalaqit bermasligi lozim;
  
• 
  rejada o‘rnatish ustunlarining vantlari, mexanizmlarning vaqtinchalik mustahkamlash yoki konstruktiv elementlarning joylashuvi ko‘rsatilishi lozim.
  

Issiqxonalarni isitish, beton va tosh agregatlarni isitish uchun, temir-beton mahsulotlarini bug‘lash, ma’muriy isitish va turar-joy binolari issiqlik ta’minoti loyihasini tashkil qilinadi. Ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun issiqlik iste’moli (kkal/s) issiqxonalar hajmiga, +10°C dan yuqori bo‘lmagan haroratga, ishlab chiqarilgan inshootlarning hajmiga va boshqalarga qarab aniqlanadi. Binolarni isitish uchun issiqlik miqdori binolarning maqsadi va hajmiga qarab belgilanadi. Tashqi harorat, qurilish maydonini hisobga olgan holda, hisob-kitoblarga kiritiladi. Issiqlik ta’minoti uchun ishlab chiqarishi har xil bo‘lgan vertikal bug‘li qozonlar ishlatiladi. Qurilish maydonchalari tartibga solish misollari 1.1 rasmda keltirilgan.