“Platina” bankida hisob raqam ochishdagi CyberPlat to‘lov ti-




Download 3,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/187
Sana08.02.2024
Hajmi3,23 Mb.
#153148
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   187
Bog'liq
A T KENJABOYEV, M YU JUMANIYAZOVA ELEKTRON BIZNES ASOSLARI O`quv (1)

“Platina” bankida hisob raqam ochishdagi CyberPlat to‘lov ti- 
zimining ishlash texnologiyasi: 
1. To‘lovning va xaridning onlaynda amalga oshirilishi. 
2. Xaridor Internet orqali magazinning web serveriga ulanadi, to- 
varlar to‘plamini shakllantiradi va hisob raqamdan olish to‘g‘risida ma- 
gazinga so‘rovnoma jo‘natadi. 
3. Magazin xaridorning so‘rovnomasiga ko‘ra unga tovar (xizmat) 
nomi, narxi, magazin kodi, operatsiya sodir bo‘lgan vaqt va kuni ko‘rsa- 
tilgan elektron raqamli imzo (ERI) bilan imzolangan hisob jo‘natadi. Fu- 
qarolik-huquqiy nuqtayi nazaridan bu hisob shartnoma tuzish uchun taklif 
hisoblanadi (oferta). Dunyoda Elektron raqamli imzo (ERI) haqida qonun 
qabul qilgan birinchi mamlakat AQSh bo‘lib, 2000-yil 30-iyunda “Global 
va milliy biznesda elektron imzo” to‘g‘risidagi Qonun imzolangan. 
4. Xaridor unga kelgan hisobni o‘z ERI si bilan imzolab, qabulni 
amalga oshirgan holda magazinga qaytarib jo‘natadi. Shartnoma xari- 
dor imzolagan paytdan boshlab kuchga kiradi. Tizimda xaridor tomoni- 
dan imzolangan hisob chekka aylanadi. 
5. Ikkitomonlama ERI bilan imzolangan chek (ya’ni magazin va 
xaridor tomonidan) Magazin tomonidan kuchga kiritish uchun Bankka 
jo‘natiladi. 
6. Bank imzolangan chekni qayta ishlaydi: Magazin va xaridorning 
tizimlarida uning mavjudligini tekshiradi, ikkala tomonning ERI larini 
tekshiradi, ularning hisob raqamlaridagi qoldiq va limitlarni tekshirib 
88


chiqadi. Tekshiruv natijasida to‘lovni o‘tkazish yoki o‘tkazmaslik haqi- 
dagi qaror shakllanadi. 
7. To‘lovga ruxsat olinganda bank pul mablag‘larni Xaridorning hi- 
sob raqamidan Magazin hisob raqamiga o‘tkazish bilan birga Magazinga 
xizmat ko‘rsatishga (tovar berishga) ruxsat beradi, Magazin esa ushbu 
xizmatni ko‘rsatadi (tovar beradi). 
8. To‘lov taqiqlangan holda bank Magazinga to‘lovni qaytarish ha- 
qida xabar beradi, Xaridorga esa to‘lovning qaytarilishi asoslanadi. Xa- 
ridor xarid qilish jarayonini to‘la-to‘kis nazorat qiladi. Amalga oshiril- 
gan kelishuvni tasdiqlovchi hujjat sifatida har bir tomonda yuridik kuch- 
ga ega bo‘lgan elektron-raqam usulida imzolangan cheklar qoladi. 

Download 3,23 Mb.
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   187




Download 3,23 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



“Platina” bankida hisob raqam ochishdagi CyberPlat to‘lov ti-

Download 3,23 Mb.
Pdf ko'rish