“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
amaliy asoslari” mavzusidagi xalqaro konferentsiya 2021-yil, 27-dekabr
277
organizer”).
Ushbu organayzerdan o‘quvchilarga jarayonda voqealar ketma-
ketligini tushunishda yordam berish uchun foydalanish mumkin. Tartib bilan
shakllantirilgan velosiped ko‘rinishini eslatuvchi aylanada ketma-ket voqealar
oqimi bo‘lib, oxirgi velosiped birinchi hodisaga qaytadi. Tartib doiralari uzluksiz
bo‘lgan voqealar munosabatlarini ifodalash uchun mos keladi. Ushbu grafik
organayzer
jarayonda
voqealar
ketma-ketligini
tushunish
uchun
qulay
hisoblanadi[2; 50].
Grafik organayzerlarni xoh sinfda o‘quvchilar o‘rtasida, xoh yakka
tartibdagi o‘quvchi bilan qo‘llash natijasida ularga o‘z qobiliyatlarini ko‘rsatish,
so‘zlarning ma’nosini grafik tarzda aniqlashga ishonch bag‘ishlaydi[2; 40].
Shuningdek, Kang (2004) ma’lumotlariga ko‘ra, grafik tashkilotchini murakkab
ma’lumotlarni taqdim etish va tushunchalar o‘rtasidagi munosabatlarning sodda va
mazmunli grafik displeyiga aylantirish uchun ishlatiladigan ijodiy texnika sifatida
belgilaydi[2; 47].
Xulosa
qilib
aytganda
grafik
organayzerlar
turfa
xil.
Ularni
protseduralaridan kelib chiqqan holda qo‘llash ta’lim tizimida yaxshi samara
beradi. Rasmlar, chizmalar, grafik tasvirlar bilan ifodalangan, ma’lum bir tartibda
joylashgan grafik organayzerlarning barchasi o‘quvchilarda mavzuni, mavzu bilan
bog‘liq asosiy tushuncha va g‘oyalarni shakllantirib olishda, o‘quvchining ana shu
mavzuga bo‘lgan qiziqishini yanada ortishida, eslab qolish qobiliyatini yana ham
rivojlantirishda, o‘quvchining tasavvur olamini bevosita qog‘ozga tushira olishida
asosiy ko‘makdosh bo‘la oladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Бегматов Э., Мадвалиев А. ва бошқ. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. – Т.:
Ўзбекистон миллий энсиклопедияси Давлат илмий нашриёти, 516-671-б.
2. Cristian Efrain Flores Pasaca. Graphic organizers as a cognitive strategy to
develop vocabulary amongst ninth-year “L” students at Betriz Cueva De Ayora
high school afternoon session of the city of Loja during the 2016-2017 school year.
– Loja-Ecuador, 2018. –P. 158.
3. Hoang Tang Duc. Graphic organizers – effective tools for teaching reading
skills. – Vietnam. –P. 19.
4. Isaqov U. va boshq. Inglizcha-o‘zbekcha lug‘at. – Toshkent: Yangi asr avlodi,
2014. –B. 576.
