“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
amaliy asoslari” mavzusidagi xalqaro konferentsiya 2021-yil, 27-dekabr
295
“O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha
Harakatlar
strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmoni bilan tasdiqlangan 2017-2021 yillarda
O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha
Harakatlar strategiyasining 4.5 bandidagi “jismonan sog‘lom, ruhan va aqlan
rivojlangan, mustaqil fikrlaydigan,
Vatanga sodiq, qat’iy hayotiy nuqtai nazarga
ega yoshlarni tarbiyalash, demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va fuqarolik
jamiyatini rivojlantirish jarayonida ularning ijtimoiy faolligini oshirish”[2]
borasida belgilangan vazifalarni amalga oshirishga
mazkur dissertatsiya ishi
muayyan darajada xizmat qiladi.
Ma’lumki, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ta’lim siyosatining
muhim maqsadlaridan biri yosh avlodni har tomonlama barkamol insonlar qilib
tarbiyalashdir. Albatta barkamol inson deganda ma’naviy jihatdan etuk, o‘z
vatanining tarixi, buguni va kelajagi uchun qayg‘uradigan, shuningdek,
jamiyatning iqtisodiy taraqqiyotiga o‘z hissasini qo‘shgan, qo‘shish ishtiyoqida
yonib yashaydigan shaxsni tushunish bugungi kun talabiga mos keladi.
Bugungi kunda respublikamizda bolalarning ijodiy qobiliyatlarini
tarbiyalashning mukammal milliy tizimi shakllantirildi. Bu uzluksiz ta’lim
tizimining barcha bo‘g‘inlarida iste’dodlarni tarbiyalashda o‘z samarasini
bermoqda. Inson ijodkorligi ko‘p qirrali murakkab bir hodisa bo‘lib, unda
ijodkorlikni o‘rganish yondashuvi Y. L. Yakovleva
tomonidan tahliliy deb
belgilanadi.Y. N. Yakovleva ijodiy salohiyatni o‘rganishda va rivojlantirishda
o‘ziga xos yondashuvni ilgari surib, ijodkorlik shaxsiy xarakteristika sifatida
tushuniladi, inson tomonidan o‘z
shaxsiyligini anglash, ijodiy harakatdir.
Ijodkorlikning xarakteristikalari jiddiy emas, balki protsessualdir, chunki ijodkorlik
o‘z shaxsiyligini aniqlash jarayonidir. Ijodkorlikning rivojlanishiga kelsak, Y.
L.Yakovleva hissiy mazmun bilan shug‘ullanish zarur deb hisoblaydi: “Ijodiy
salohiyatni rivojlantirishning asosiy printsipi sifatida biz kognitiv tarkibni
hissiyotga aylantirish tamoyilini ilgari suramiz” [5]. deya e`tirof etadi. Yuqorida
keltirilgan ta`riflarga qo`shilgan holda yana shuni ham aytib o`tish joizki
bizning
fikrimizcha ijodkorlikda nafaqat kognitiv tarkibni, hissiy tarkibga aylantirish,
balki, shaxs faollik motivatsiyasiga aylantirish bu jaroyonni yanada yaxshiroq
natijalarga olib keladi deb hisoblaymiz.
Qadimgi mutafakkirlar (Demokrit, Platon va boshq.)
intuitsiyani ichki
ko‘rish xususiyati, aqlning oliy qobiliyati sifatida ko‘rib chiqishgan. Intuitsiya
fenomenini o‘rganishda asos soluvchi g‘oyalarni B. Spinoza, R. Dekart, I. Kant,
V.F. Asmus, A. Bergson va boshqalar yaratgan. Intuitsiya muammosini bilishning
falsafiy nazariyasida ko‘ndalang qo‘yilgan bo‘lib, odatda, bilishning ikki turini
