Shimoliy Afrikani va 0 ’rta Sharqni (Kichik Osiyodan tashqari). Kavkaz ortini 0’rta

Download 4.28 Mb. Pdf ko'rish
bet	279/365
Sana	15.10.2022
Hajmi	4.28 Mb.
	#27258

Bog'liq
Jahon-ijtimoiy-iqtisodiy-geografiyasi-
betlik3, nimatov-audit-oraliq, 17maktab Talabnoma, 1-mavzu, komil-xorazmiy-g-azalnavisligining-adabiy-estetik-omillari (1), 4, Builder, Kiberhuquq javoblari yakuniy, 1-maruza, 2-maruza, 19 ASRDA GIGIYENASI TARIXI, Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilg-fayllar.org

Shimoliy Afrikani va 0 ’rta Sharqni (Kichik Osiyodan tashqari). Kavkaz ortini 0’rta  Osiyo va Hind vodiysini qamrab olgan edi. Arab sivilizatsiyasi markazi imperiya rivojlanishi jarayonida Madinadan  Damashqqa kchgan, keyinchalik uch asr davomida bu ro’lni Bag’dod shahri  bajargan. Majusiy arab qabilalarining muqaddas qadamjolari joylashgan Makka  doimiy ravishda islomning diniy markazi blib qoldi. Madaniyat nuqtai nazaridan arab istilolari feodalizm davri ekspansiyalari  orasida eng mustahkam ekanligiga qoldi. Faqat Yevropaning chekka G’arbiy  tomoni - Piriney yarim oroli oqibat-natijada xristianlar tomonidan bosib olindi.  Ammo sha yerda ham arablarning yetti asrlik hukmronligi ispanlar va  portugaliyaliklarning moddiy va ma’naviy hayotida unutilmas iz qoldirdi. VII-VIII  asrlarda Arab imperiyasi sarhadlariga kirib qolgan boshqa xalqlar endilikda  islomiylashtirildi, Shimoliy Afrika va 0 ’rta Sharqning aksariyat xalqlari  arabiylashtirildi. Qur’on yaratilgan arab tili, Yevropadagi lotin tili kabi Eron, rta  Osiyo, Hind vodiysida din va fan, millatlararo muloqot tiliga aylandi. 0 ’tmishda  ulkan imperiyaga ega blgan Eronda arablarga qarshilik islomning alohida  oqimi - ruhiy avtonomiyani da’vo qiluvchi shialik mazhabini keltirib chiqardi  (mustahkam e’tiqodli musulmonlar sunniylar deb atala boshlandi). Arab madaniyatining xalifa chegaralaridan tashqarida tarqalishi natijasida  Anatoliyaning Shimoli-G’arbida usmonliy turklarning kichik knyazligi (XIII asr),  sngra Usmon imperiyasi paydo bldi. Mintaqada islom dinini oxirgilar safida  qabul qilib, z tili uchun arab alfavitidan, zodagonlarni tarbiyalash uchun arab  tilidan foydalana boshlagan. Ammo turklar arab sivilizatsiyasi yutuqlaridan  bahramand blishga ulgurmadi. Usmon imperiyasining madaniy darajasi  Download 4.28 Mb.

Download 4.28 Mb. Pdf ko'rish