|
bu gal Yevropa z hududiga mintaqadan tashqari, quyiroq madaniyat siqilibBog'liq Jahon-ijtimoiy-iqtisodiy-geografiyasi- betlik3, nimatov-audit-oraliq, 17maktab Talabnoma, 1-mavzu, komil-xorazmiy-g-azalnavisligining-adabiy-estetik-omillari (1), 4, Builder, Kiberhuquq javoblari yakuniy, 1-maruza, 2-maruza, 19 ASRDA GIGIYENASI TARIXI, Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilg-fayllar.orgbu gal Yevropa z hududiga mintaqadan tashqari, quyiroq madaniyat siqilib
kirishining oldini olishga muvaffaq bldi. Bosfor ko’rfazidan shimolda va
Turkiyadagi Dardanellada Istambulga tutash Frakiya saqlanib qoldi. Ammo kp
asrlik istibdod o’zining chuqur jarohatlarini va islom dinining yangi joylarini
qoldirdi (Albaniya, Yugoslaviya, Bolgariya, Kavkaz orti va Shimoliy Kavkazda).
Ular hanuzgacha ba’zan mojarolar manbaiga aylanmoqda.
Janubiy Osiyoda mintaqalarning shakllananishi jaranyoni ziga xos tarzda
kechgan. Bunday zigaxosliktarixi mintaqadagi odamlaryashash joylari va ijtimoiy
tuzilmalarni shakllanishiga borib tarqalgan. Hindiston - eng qadimgi va ehtimol,
dehqonchilik ekinlar paydo blishining eng qulay hududidir. Bu hol yarim orolning
barvaqt va zich holda dravidiy qabilalar tomonidan egallanishiga olib keldi.
Keyinchalik u Xayber o’tish joyidan ko’chmanchilar - ariylar eronlilar oltoyliklar
kirib kelishi va to’planishi joyiga aylandi. Hindistonning ko'p sonli elatlari soni
qulchilik tizimiga yaqinlashib qolganida Yevropa va 0’rta Sharq mamlakatlarida
blgani kabi qul-asirlarni bosib olish muainrnosi tug’ilmadi: ishchi kuchi ko’p
edi, ulami ishlashga majburiash kifoya qilardi. Yevropacha sinfiy rivojlanishdan
farqli ravishda bu yerda “osiyocha ishlab chiqarish usuli” paydo bldi: jamiyat bir-
biridan qafiy ajratilgan nasldan naslga tadigan tabaqalarga ajratildi - oliy
(braxmanlar)dan tortib quyi (xarijon) tabaqalarga boTingan blib, ular o’ziga xos
yarim qul-yarim krepostnoy blgan eng og’ir yumushlami bajargan.
Bu yerda qaror topgan braxmanizm dini bunday tartibning qo’llanishi va
0
'zgarmasligiga tayanar va o’zining eng muhim tamoyillaridan deb “zulmga
qarshi kuch ishlatmaslikni” (“satyagrakxa”) va “tirik jonzotlar zarar yetkazmaslikni”
|
| |