|
uchraydigan moylash turlarining sxematik ifodasiBog'liq K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda isuchraydigan moylash turlarining sxematik ifodasi.
Juda ham og‘ir ish sharoitlarida ishlaydigan uzellarda, masa
lan, gipoidli uzatmalarda quruq ishqalanish hosil bo‘lishi hisobiga
yemirilish va timalishlarning kelib chiqishiga to‘la barham beril-
magan. Tirnalishga qarshi qo‘llaniladigan usullarning eng sama-
ralisi moy tarkibiga tirnalishga qarshi qo‘shilmalar qo‘shishdir.
Tirnalishga qarshi qo‘shilmalarning ta’sir mexanizmi yemirilishga
qarshi qo‘shilmalar kabi bo‘lib, sirpanuvchi detal sirtida tirnalishga
qarshi moy pardasini hosil qiladi.
145
Odatda, ishqalanishning bunday aralash rejimi mexanizmlarni
ishga tushirishda, yuklanish va ish harorati ortib ketganida, qo-
vushoqligi mos kelmaydigan moy ishlatilganida yoki ishqalanuv-
chi sirtlarga yetarli moy berilmaganida yuzaga keladi. Suyuqlikli
ishqalanish ko‘pincha moyga abraziv mexanik aralashmalar tush-
ganida buziladi. Suyuqlikli ishqalanish mexanizm, agregat, uzel-
ning barcha ish rejimlarida ta’minlanmaydigan hollarda moy par-
dasi qancha mustahkam bo‘lsa, detallar shuncha kam yeyiladi.
Moyning himoyalovchi xususiyatlari. Moylarning bu xususi-
yati transmissiya detallarining elektrokimyoviy yemirilishining ol-
dini olishi bilan baholanadi.
Amaliy kuzatishlarning ko‘rsatishicha, tarkibida korroziya in-
gibitorlari bo‘lmagan transmission moylar uzluksiz (uzoq muddat
to‘xtatmay) ishlatiladigan mashinalarning transmissiyasi detalla-
rini elektrokimyoviy korroziyadan himoyalash xususiyatiga ega.
Ishchi-himoyalovchi moylar, ya’ni tarkibida korroziya ingibitorlari
bo‘lgan moylar, mashina detallarini 3–5 yil va hatto 10 yil va un-
dan ham ortiq muddat ishlatilganida yoki saqlanganida himoyalash
xususiyatiga ega.
Transmission moylarga ularni kimyoviy aktivligi, adsorbsion
xossalari va termodinamik noturg‘unligini oshirish uchun ko‘p
miqdorda qo‘shilma va komponentlar qo‘shiladi. Moyning tarki-
bidagi qo‘shilmalar va komponentlar cho‘kib qolmasligi kerak va
moy asosi bilan fizikaviy turg‘un bo‘lgan aralashma hosil qilishi
lozim.
Agar moy tarkibiga quyultiruvchi polimer qo‘shilmalar qo‘shi-
ladigan bo‘lsa, bunda moy qovushoqligini kamaytirish qaytmas ja-
rayon bo‘lish ehtimoli borligini hisobga olish lozim.
|
| |
