|
Konchilik ishi asoslari
|
| bet | 64/83 | | Sana | 12.01.2024 | | Hajmi | 3,73 Mb. | | #136021 |
Bog'liq Konchilik ishi asoslarit = V / V
p.m o.m с
Bunda, V - ag’darma oxiri berkligining kunlik qabul qilish qobiliyati
(butunlikdagi hajmi bo’yicha), м3:
ТГ 1
Vc = ПсПвЧгр —
Уц
пс - sutkasiga bo’shatilishi mumkin bo’lgan lokomotivtarkiblarning soni;
nBq — - lokomotiv tarkib bilan tashiladigan qoplovchi tog’ jinsi hajmi, м3;
Уц
пс = К.рТс /(to + tp )
kHp =0.85-0.95 - transport ishining bir tekismasligini hisobga olish koeffitsiyenti;
Tc - oxiri berklikning sutkasiga ish soatlari;
to - ag’darmada lokomotivtarkiblar hajmining davomiyligi, soat;
^ - lokomotivtarkibning bo’shatilish vaqti, soat;
Lo- almashinuv nuqtasidan ag’darmaning markazigacha bo’lgan masofa, km;
vji - ag’darma nuqtalari bo’yicha lokomotivtarkibning o’rtacha harakatlanish tezligi,
km/soat;
т - temiryo’l aloqasining davomiyligi, soat;
tp = nete (5-9)
ne - lokomotivtarkibda dumpkarlar soni;
te - dumpkarning bo’shatilish vaqti davomiyligi, soat.
Ishdagi ag’darma oxiri berkliklari soni:
Nm.p = V. /V (5.10)
Bunda, Vec - ag’darmaga keladigan qoplovchi tog’ jinsining sutkalik hajmi, м3 4. Zaxiralar bilan ag’darmada oxiri berkliklar soni
N = N
т.о т. р
t
о
2L
■ + T
v
л
' t ^
1 ^ п.т
t
V Pm J
Bunda, tnm - ag’darma oxiri berkligida yo’lni qayta yotqizish davomiyligi, sutka.
KJc nq = 3600EkHKke T
вЧгр Lk T
Уц (to +t р )
ц р.к
To’xtovsiz va katta unumdorli ag’darma oxiri berkligining ishi uning transportni qabul qilishi va ekskavatorning unumdorligi bilan bir xil vaqt oralig’ida bir xil bo’lganda erishiladi, ya’ni quyidagi shartga rioya qilish kerak:
Bunda, kpK - ekskavator cho’michidagi tog’ jinsining maydalnish koeffitsiyenti;
ke - ag’darma ekskavatorining vaqt bo’yicha ishlatilish vaqtini hisobga olish koeffitsiyenti;
kHK - ekskavator cho’michining to’ldirilish koeffitsiyenti;
E - ag’darma ekskavatori cho’michining hajmi, м3.
(5.12) tenglikdan ag’darmada ishlaydigan ushbu ekskavator cho’michi hajmi uchun optimal lokomotivtarkib almashinuvi vaqtini (soat) aniqlaymiz:
к n q t к
н.р в гр Ц р.К ^
Lokomotivtarkiblarning almashinuv vaqtini bilgan holda almashinuv nuqtasining joylashuv joyini aniqlash mumkin. Shuningdek lokomotivtarkiblarning almashinuv vaqti bo’yicha ekskavatorning kerakli cho’mich hajmini ham aniqlash mumkin:
к n q t к
н.р в гр Ц р.К
ЪвООЕкн. к кв (t0 +t р )Уц
Mexanik kuraklarning ag’darmalardagi unumdorligi karyerdagidan ko’ra 1.21.3 marta yuqoriroq, bu ekskavatsiya koeffitsiyentining yuqoriroq qiymatlari bilan va ag’darmada ekskavatorning vaqt ichida foydalanilishi yuqoriligi (0.5-0.6 o’rniga 0.7-0.8) bilan asoslanadi. Mexanik kuraklarni ag’darmalarda har qanday qattiqlikdagi tog’ jinslarindan ag’darma hosil qilishda qo’llash mumkin.
Maydalangan yumshoq qoyasimon va yarim qoyasimon tog’ jinslaridan ag’darma hosil qilishda draglaynlardan foydalanish maqsadga muvofiq. Draglaynlar bilan ag’darma hosil qilish mexanik kuraklarda ag’darma hosil qilishdan uncha farq qilmaydi. Ag’darma hosil qilishning draglayn bilan amalga oshiriladigan sxemalari draglayn bilan xizmat ko’rsatiladigan oxiri berkliklar soni bilan, ag’darma yaruslarining hosil qilinishi va ularni to’ldirishi bilan farq qiladi (5.5-rasm.). Draglayn ag’darma o’tish kengligi mexanik kuraklarnikidan kengroq bo’ladi va 30-100 m oralig’ida bo’ladi. Zaxodka kengligining oshirilishi katta hajmda yo’lni qayta yotqizish ishlarini kamaytiradi (3-6 marta). Draglayn yordamida ag’darma hosil qilishning kamchiliklari bu tuman, qor, qattiq shamol holatida ishning murakkabligi, ekskavatorni sotib olish uchun katta kapital xarajatlar hisoblanadi. Ag’darmalarda cho’mich hajmi 20 м3 bo’lgan ESH turidagi draglaynlar keng qo’llaniladi.
Plugli ag’darma hosil qilish. Bu turdagi ag’darma hosil qilish ekskavatorladan oldingi avlod hisoblanadi, lekin kichik unumdorlikka ega bo’lganligi sababli ekskavator bilan almashtirildi. Plugli ag’darma hosil qilish uncha katta bo’lmagan karyerlarda uncha katta bo’lmagan qoyasimon bo’sh tog’ jinslari va ko’plab oxiri bekrliklar mavjud bo’lgan va turli gorizontlarda joylashgan hollarda qo’llaniladi.
Plugli ag’darma hosil qilish jarayoni quyidagi ishlarni o’z ichiga oladi: tog’ jinsini dumpkarlardan qiyalikka qarab bo’shatish, ag’darma pog’onasini tekislash (qazish), yo’lni rejalashtirish va yo’lni siljitish (5.6 rasm.). Dumpkalarni bo’shatish ag’darma boshi berkligining butun uzunligi bo’yicha amalga oshiriladi. Qiyalikning turg’unligiga ko’ra dumpkarlar bittalab, guruhlab va barchasi bir vaqtda bo’shatilishi mumkin. Bo’shatiladigan tog’ jinslarining bir qismi qiyalik bo’ylab pastga tushadi va qolgan katta qismi (70% gacha) pog’ona yuzasida qoladi va keyingi dumpkarlarni bo’shatishga xalaqit beradi. Qolgan tog’ jinsini pastga siljitib yuborish uchun ag’darma plugi yordamida amalga oshiriladi. Dumpkarlarni bo’shatish va yer yuzasini tekislash asosan bir necha marta amalga oshiriladi. Tekislangan maydon oldingi holatidan lokomotiv tarkibning harakatlanishida cho’kishini oldini olish maqsadida 0.2-0.5 m baland bo’lishi kerak. Qiyalikni loyihalash va ag’darmani tekislash plug yordamida ag’darma oxiri berkligi bo’ylab bir necha marta o’tgan holda amalga oshiriladi. Ag’darma plugining ishchi a’zolari bu chiqariladigan lemex va qanotlardir. Ag’darma pluglari zanjirli va o’zi yurar (qanotlar chiqishi 7.5 m gacha) qilib ishlab chiqariladi. Plugli ag’darmalarla yo’llarni siljitish davriy harakatga ega yo’l siljitgichlar bilan qavatlarga bo’lmasdan amalga oshiriladi.
о.мах
|
| |
