|
Korpus lingvistikasi book · October 022 citation reads 1,207 authorBog'liq AbjalovaM.KorpLing.Uslubiyqollanma (1)Manzura Abjalova
~ 6 ~
V.
KORPUS LINGVISTIKASIGA KIRISH
1.
KORPUS LINGVISTIKASINING OBYEKTI, PREDMETI,
MAQSAD VA VAZIFALARI
Soha konsepsiyasi.
Korpus lingvistikasi
XX asrning 60-yillarida
kompyuter lingvistikasining bo‘limi sifatida shakllangan soha bo‘lib,
kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda lingvistik korpuslarni
(matnlar korpuslarini) qurish va ulardan foydalanishning umumiy
tamoyillarini ishlab chiqish bilan shug‘ullanadi.
Lingvistik (leksik) korpus
yohud
til (matnlar) korpusi
muayyan
lingvistik muammolarni hal qilishga mo‘ljallangan, maxsus saralangan
va teglangan elektron shakldagi matnlar majmuasi hisoblanadi va
pragmatik ahamiyatga ega yirik elektron baza sanaladi.
Korpus va korpus lingvistikasi terminiga boshqa ta’riflar.
E.Finegan darsligida
korpus
– matn yaratilgan vaziyat va unga tegishli
ma’lumotlar, jumladan, so‘zlovchi, muallif, adresat yoki auditoriya
haqidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan, mashina o‘qiydigan formatga
ega reprezentativlangan matnlar majmuasi deya ta’rif beriladi.
Vikipediyada lingvistik, til yoki matnlar korpusi – annotatsiyalangan
va strukturlangan, mashina o‘qiydigan formatda taqdim etilgan, muayyan
lingvistik masalalarni hal etishga mo‘ljallangan til ma’lumotlarining
filologik kompetentli massivi, deb ta’riflanadi
1
.
T.Mak-Eneri va E.Vilson shunday ta’rif beradi: korpus – til modeli
sifatida foydalanish uchun aniq til mezonlari bo‘yicha tanlangan til
fragment (qism / parcha)lari to‘plami.
J.Sinkler – korpus lingvistikasining asoschilaridan biri, korpusni
“tilni yoki tilning o'zgarishini to‘liq aks ettirish uchun tashqi mezonlarga
muvofiq tanlangan elektron shakldagi matnlarning parchalari to‘plami”
deb ta’riflaydi.
Rus tili milliy korpusida korpus “ma’lum bir tilda elektron shaklda
matnlar to‘plamiga asoslangan axborot-ma’lumot tizimi” deya ta’riflanadi.
1
https://ru.wikipedia.org/wiki/Корпусная_лингвистика
(2022).
|
| |
