|
Korpus lingvistikasi book · October 022 citation reads 1,207 authorBog'liq AbjalovaM.KorpLing.Uslubiyqollanma (1)Manzura Abjalova
~ 8 ~
leksikografik ishlarning manbai va vositasi bo‘lib xizmat qiladi.
Shuningdek, ushbu korpuslardan ta’lim jarayonida tilni o‘rgatish uchun
grammatikani qurish va takomillashtirishda foydalanish mumkin. Korpus
matnlarni statistik tahlil qilish va lingvistik gipotezalarni tekshirish,
qoidalarni asoslash yoki yuzaga kelish holatlarini tekshirish uchun
foydalaniladigan tizim hisoblanishi bilan ahamiyatli.
Korpus lingvistikasining obyekti
tabiiy tildagi matnlar hisoblanadi.
Ammo KorpLingning ikki tomonlama tabiati (matn korpuslarini yaratish
va ulardan foydalanish) obyektning ham ikki tomonlama xarakterini
belgilaydi. Bir tomondan KorpLing va boshqa lingvistik fanlar uchun
boshlang‘ich
nutq
materialidir;
ikkinchi
tomondan,
KorpLing
faoliyatining natijasi.
Korpus lingvistikasining predmeti
esa til korpuslari sanaladi.
Aytish mumkinki, KorpLing o‘z predmeti sifatida keng doiradagi
foydalanuvchilarning
manfaati
uchun
lingvistik
tadqiqotlarga
mo‘ljallangan til ma’lumotlarining yirik majmualarini yaratish va ulardan
foydalanishning nazariy asoslari hamda amaliy mexanizmlariga ega.
Korpus lingvistikasining
asosiy maqsadi
til tizimining lingvistik
tavsifi sanaladi, bunda muloqotni o‘rganish jarayonida olingan nutqiy
materiallar matnlari korpusida aks etishi e’tiborga olinadi.
Korpus lingvistikasining vazifalari
quyidagilar hisoblanadi: 1)
ushbu sohaning nazariy asoslarini ishlab chiqish; 2) har xil turdagi
korpuslarni yaratish va ulardan foydalanish tajribasini tahlil qilish; 3)
korpusga qo‘yiladigan umumiy talablarni shakllantirish; 4) turli xil
tadqiqot va o‘quv vazifalari uchun korpuslarni yaratish; 5)
tilshunoslikning turli sohalarida matn korpuslarini qo‘llashning samarali
usullarini shakllantirish.
Vazifalarning bu tarzda shakllantirilishi bilan matnlar korpusining
o‘zi obyekt vazifasini bajaradi, ammo boshqa tomondan, u korpus
tilshunosligining mahsuli va tilni o‘rganish sohasidir.
|
| |
