9-chizma
“Xarajatlar - ishlab chiqarish hajmi – foyda” ko‘rsatkichlarining o‘zaro
bog‘liqligi
13
10-chizma
“Xarajatlar - ishlab chiqarish hajmi - foyda”
14
ko‘rsatkichlari o‘zaro bog‘liqligining formulada ifodalanishi
13
Pardayev Abdunabi/Pardayeva Zulfizar/Boshqaruv hisobi/ Toshkent-2014/62-b
14
Pardayev Abdunabi/Pardayeva Zulfizar/Boshqaruv hisobi/ Toshkent-2014/62-b
11-Chizma.Kritik nuqta formulasi:
Xo‘jalik yurituvchi subyekt bolalar paypoqchalari ishlab chiqaradi. Bir juft
paypoqning o‘zgaruvchan xarajatlari – 50 so‘m, doimiy xarajatlarning umumiy
summasi, hisobot davrida – 20 ming so‘m. Bir dona mahsulotning sotilish bahosi –
90 so‘m. Bu yerda sotish hajmini aniqlash uchun quyidagi tenglik kelib chiqadi:
90 x X = 50 x X + 20000 ---> 40 x X = 20000 --->X=500 dona yoki, pul birligida
90 x 500 = 45 ming so‘m
Shu misolning grafigi quyidagicha bo‘ladi:
Mahsulot birligidagi kritik nuqta
Grafikdan yaqqol ko‘rinib turibdiki, xo‘jalik yurituvchi subyekt 500 donagacha
bolalar paypoqchalarini ishlab chiqsa, uning daromadi bilan xarajatlari miqdori
teng bo‘lib, foyda olish imkoniyati nolga teng (kritik nuqta) bo‘ladi. Besh yuz
birinchi juft paypoqchadan boshlab xo‘jalik yurituvchi subyekt foyda ola boshlaydi.
Ishlab chiqarish hajmi 500 donadan pastga tushsa xo‘jalik yurituvchi subyekt
so‘zsiz zarar ko‘ra boshlaydi.
Har qanday xo‘jalik yurituvchi subyektda boshqaruv hisobini tashkil qilish
ana shu xo‘jalik yurituvchi subyektning faoliyat turlari bo‘yicha xuddi mana shu
ma’lumotni aniqlab olishdan boshlanishi lozim.
|
