davridan 1924-yilgacha bo‘lgan davrda 0 ‘zbekiston kutubxonachiligi  tarixi

«0 ‘zbekistonda ommaviy kutubxonalar tarmog‘ining rivojlanishi» 
mavzusidagi ishii edi. Tarixiy materiallar asosida ilk bora Turkiston 
o‘lkasi kutubxonalari tarixi, turli xil ilmiyjamiyatlar kutubxona­
lari faoliyati, nolegal kutubxonalar, Turkiston ommaviy kutub­
xonasi, unda tashkil topgan Kutubxonachilik komissiyasining 
tashkil topishidan to 1924-yilgacha bo‘lgan faoliyat yoritildi.
Inqilobdan keyingi davrni o ‘r%anishda davrlashtirish prin- 
sipini qo‘llagan holda ommaviy kutubxonalar rivojlanishi, har 
bir davrda aholiga kutubxonachilik xizmati ko‘rsatishning 
xususiyatlarini ochib bergan.
Ilmiy ishi natijasidan unumli foydalangan O. Qosimova 
1968-yilda « 0 ‘zbekistonda kutubxonachilik ishi» nomli asarini 
nashr ettirdi. Bu asarda 1924-yildan 1967-yilgacha bo‘lgan davrdagi 
0 ‘zbekiston kutubxonalari tarixi, istiqboli tanqidiy va tahliliy 
ravishda ochib beriladi. Kutubxonachilik ishi tarixi muammolari 
bilan amaliyotchilar ham shug‘ullanishgan. A. Navoiy nomidagi 
0 ‘DK xodimi Y.B. Abramov Leningrad davlat madaniyat instituti 
bazasida 1967-yili « 0 ‘zbekistonda kataloglashtirish nazariyasi va 
amaliyotining rivojlanishi» mavzusida dissertatsiyasini himoya qi- 
ladi. Ishning birinchi qismida muallif IX asrdan to Rossiyaning 
0 ‘rta Osiyoni bosib olgunigacha bo‘lgan davrda 0 ‘zbekiston hu- 
dudida kataloglashtirish tarixini yoritgan. Asosiy e’tiborini Turkiston 
Ommaviy kutubxonasi (TOK)ning rusbo‘limi katalogi, Turkiston 
o‘lkasidagi shahar, ilmiy, o‘quv yurtlari va boshqa kutubxonalar 
kataloglariga qaratgan. TOKning kataloglashtirish faoliyati va uning 
rivojida N .V. Dmitrovskiy hamda kutubxonachilik komissiyasining 
o‘rni tarixan o‘rganib chiqilib, tadqiq qilingan. Tadqiqotning ke­
yingi qismlarida 1917—1924-yillar Turkiston muxtor respubli- 
kasida, 1925 1967-yillarda 0 ‘zbekistonda kataloglashtirish ja- 
rayonlari va amaliyoti 0 ‘zbekiston davlat kutubxonasi misohda 
yoritilgan. О DK negizida 1918-yili tashkil topgan kutubxona fon- 
dini kataloglashtirish muammolari bilan shug‘ullanuvchi maxsus 
komissiya faoliyati birinchi bor ilmiy jamoatchilikka yetkazildi.
1969-yili ToshDU asosiy kutubxonasi xodimi Aleksandr 
Ivanovich Kormilitsin «Inqilobdan oldingi Turkistonda kutubxo­
nachilik ishi tarixi» mavzusida ilmiy ishini himoya qiladi. Ishda
18
www.ziyouz.com kutubxonasi

Turkistonning mahalliy aholi soni ko‘p bo‘lgan Sirdaryo, Farg‘ona 
va Samarqand viJoyatlari bo‘yicha tadqiqot ishlari yoritilgan.
1970-yillarning birinchi yarmida ilmiy kutubxonalar faoliyati 
ham tadqiq qilina boshlandi. 1973-yili M.Rahimova ToshDUda 
«0 ‘zbekiston SSR ilmiy kutubxonalari taraqqiyoti tarixi» (1917— 
1941 -yillar) mavzusida ilmiy ishini himoya qiladi va 0 ‘zbekiston 
davlat kutubxonasi, ToshDUning ilmiy kutubxonasi, A.S. Push­
kin nomidagi Samarqand viloyat kutubxonasi, A. Navoiy nomli 
Samarqand davlat universitetining asosiy kutubxonasi, Abu Ali 
ibn Sino nomli Buxoro viloyat kutubxonasi, FA asosiy kutub­
xonasi, Toshkent davlat tibbiyot instituti kutubxonalari tarixi, 
respublikada ilmiy kutubxonalar tarmog‘ining shakllanishi, oliy 
o‘quv yurtlari kutubxonalari faoliyati va muammolari atroflicha 
tadqiq qilingan. 1941 — 1970-yillarda ilmiy kutubxonalar faoliyati 
tarixini Boqibillo Karimov tadqiq qiladi va « 0 ‘zbekiston SSRda 
ilmiy kutubxonalar taraqqiyoti» nomi bilan ilmiy ishini himoya 
qiladi. Unda Respublika ilmiy-texnika kutubxonasi, Respublika 
hududiy patent fondi kutubxonasi, 0 ‘zbekiston davlat rejani llmiy- 
texnika va texnik-iqtisodiy tadqiqotlar ilmiy tekshirish instituti- 
ning xalq xo‘jaligi mutaxassislariga xizmat ko‘rsatish faoliyati 
yoritib berilgan.
Mamlakatimiz kutubxonashunoslik fanining rivojlanishini 
o‘rganishda, tadqiq qilishda yana ma’lumotnoma nashrlar ham 
alohida ahamiyatga ega. 1964-yili A. Navoiy nomidagi О DK 
tomonidan o ‘zbek tilida « 0 ‘zbekistonning yirik kutubxonalari» 
nomli m a’lumotnoma e’lon qilindi. Unda respublika ahamiyatiga 
ega bo‘lgan ilmiy kutubxonalar, viloyat, oliy o‘quv yurtlari va 
kasaba uyushmalari kutubxonalari faoliyati yoritilgan, makoni, 
joyi, tarixi, qaysi tarmoqqa qarashliligi 
v a
vazifalari, tuzilishi, kitob 
fondi va kitobxonlar miqdori ko‘rsatilgan.
Yana bir m a’lumotnoma « 0 ‘zbekistonning texnika kutubxo- 
nalari»dir. Bu 0 ‘rta Osiyo respublikalari bo yicha shunday tipdagi 
birinchi nashr hisoblanadi. Maqsadi 0 ‘zbekiston kutubxonalari- 
ning kitob fondini to ‘ldirish, kutubxonachilik va axborot ishlarim 
muvofiqlashtirish. U respublika ilmiy-texnika kutubxonasi, boshqa 
ilmiy-texnika va texnika kutubxonalari, 0 ‘zbekiston Madamvat
19
www.ziyouz.com kutubxonasi

ishlari vazirligining viloyat kutubxonalari, FAning asosiy kutub 
xonasi, universitetlar va texnika oliy o‘quv yiirtlari kutubxonalari
haqida ma’lumotlar beradi.
Xulosa o‘mida 1946— 1974-yillarda e’lon qilingan materiaUar 
asosida shuni aytish mumkinki, respublika kutubxonalari faoliyati 
chuqur ilmiy va tanqidiy jihatdan o‘rganildi va sharhli-axborotli 
materiallar ko‘paydi, ilg‘or tajribalar o‘rganilib, umumlashtirildi 
va amaliyotgajoriy etildi, kutubxonachilik ishi haqida ilmiy tadqi- 
qotlar ko‘paydi, ma’lumotnoma va lug‘at nashrlari paydo bo‘ldi. 
A. Navoiy nomh 0 ‘DK mamlakatda kutubxonachilik ishining 
tashkilotchisi, jonkuyari, ilmiy tadqiqot ishlarini muvofiqlash- 
tiruvchi markazga aylana boshladi.
Kutubxonachilik sohasida kadrlar tayyorlashning oliy va maxsus 
tizimi tarkib topdi. 1974-yilda sobiq Ittifoqda 14-chi bo‘lib Tosh­
kent davlat madaniyat instituti tashkil topdi va uning tarkibida 
«Kutubxonachilik» fakulteti ish boshladi. Respublikada yagona 
oliy ma’lumotli kutubxonachi-bibliograflar tayyorlaydigan oliy 
o‘quv yurti 2012-yilgacha faoliyat yuritdi, ko‘p yillar mobaynida 
mamlakatimiz, qo‘shni va xorijiy davlatlar kutubxonalari uchun 
malakali kadrlar tayyorlab keldi, mamlakatimiz kutubxonachiligi 
tizimini rivojlantirishga muhim hissa qo‘shdi.
1974-yil kutubxonachilik ishi sohasida markazlashtirilgan ti- 
zimni boshlab bergan «Mehnatkashlarni kommunistik ruhda 
tarbiyalashda va fan-texnika taraqqiyotida kutubxonalarning rolini 
oshirishto‘g‘risida»gi hukumat qarori qabul qilindi. Bu esa 1975-yil- 
dan boshlangan kutubxonashunoslik fanining uchinchi bosqichi 
rivojida muhim asos bo‘lib qoldi. Bu davrda kutubxonashunoslik 
fani yangi pog‘onaga ko‘tarildi. Kitob ishi tarixi, kutubxonalar 
tarmoqlari, kutubxonashunoslik fani va uning umurniy muammo- 
larini hal etish bo‘yicha ilmiy tadqiqot ishlari olib borildi. O. Qosi- 
movaning o‘zbek va rus tilidagi « 0 ‘zbekistonda kutubxonachilik 
ishi tarixi» darsligi kutubxonachilik fakultetida o‘qitila boshlandi.
Bu davrda kutubxonachilik ishi muammolariga oid bitta doktorlik 
va 7 ta nomzodlik dissertatsiyalari himoya qilindi. « 0 ‘zbek tilining 
kutubxonachilik-bibliografik terminshunosligi» (E. Yo'ldoshev) 
rriavzusida isfi boshlanib, u «0 ‘zbek kitobatchiligi terminologiyasi» 
ncfmibilan doktorlik ishi darajasiga yetdi. Professor Ergash Yo‘l-
20
www.ziyouz.com kutubxonasi

doshev « 0 ‘zbekistonda bolalarga kutubxonachilik xizmati ko‘rsa- 
tilishi: shakllanishi, rivojlanishi va istiqbollari», M. Rasulov «MKSda 
ommaviy qishloq xo‘jaligi kasbi mehnatkashlariga xizmat ko‘r- 
satishni takomillashtirish», M.A. Zufarova «Ikki tillilik sharoitida 
sistematik katalog: tashkil qilish muammolari va takomillashtirish 
yo‘llari», V.V. Sadurskaya «Yuqori sinf o‘quvchilarining bilishga 
oid faolligini shakllantirishda yoshlar kutubxonasi, maktab ishlab 
chiqarish jamoasining o‘zaro hamkorligi», M. Mahmudov «Maktab 
o‘qituvchilariga kutubxona xizmatini ko‘rsatish: hozirgi ahvoli va 
taraqqiy ettirish yo‘llari» mavzularida tadqiqot ishlarini yakunladilar.
Bu bosqichda 0 ‘zbekistonda kutubxonashunoslik fanini rivoj- 
lantirishning asosiy masalalaridan biri ilg‘or tajribalami o‘rganish, 
tahlil qilish va ommalashtirishdan iborat edi. Shu yo'nalishda
1960-yillardan Alisher Navoiy nomidagi Respublika davlat 
kutubxonasi (hozirgi 0 ‘zbekiston Milliy kutubxonasi) 34 ta maxsus 
to ‘plam nashr qiladi, 1976-yildan « 0 ‘zbekiston kutubxonalari» 
nomi bilan davomli nashr chiqadi. Ilmiy to‘plam sifatida respub­
lika kutubxonalaridagi amaliy ish tajribalari yoritadigan, tahlil va 
targ‘ib qiladigan nashrga aylanadi. Keyinchalik bu to ‘plam 
« 0 ‘zbekiston kutubxonashunosligi: kutubxonachilik ishi naza- 
riyasi va amaliyoti bo‘yicha maqolalar to‘plami» nomi bilan chi- 
qarila boshlandi va kutubxonachilik ishining nazariy va amaliy 
muammolari bo‘yicha umumiy materiallar, uning ayrim yo‘na- 
lishiariga bag‘ishlangan risolalar o‘z aksini topdi.
Bu nashr respublikada kutubxonachilik ishi tarixi, nazariyasi, 
amaliyoti va istiqboli masalalarini yoritadigan, ishlab chiqadigan, 
barcha kutubxona tarmoqlari o ‘rtasida ilg‘or tajribalarni omma- 
lashtiradigan, mamlakatimizda va hududlarda kutubxonachilik ishi 
qurilishi xususiyatlarini o‘rganadigan, kutubxona xodimlari mala- 
kasini oshiradigan, kitobxonlarda o‘qish madaniyatini tarbiyalay- 
digan, kutubxonachilik kasbining nufiizini, obro‘-e’tiborini ko‘ta- 
radigan nashrga aylandi.
1974-yilda sobiq Ittifoq hukumatining kutubxonachilik ishiga 
oid qabul qilgan qarori asosida mantlaOTdlfllTJi KA'ilailitiiilgon 
kutubxonalar tizimi tashkil topdi. Bu 
iborat ediki, hududlar xususiyatidan
21 
} 
»
I 
Л
л л 
. j .
www.ziyouz.com kutubxonasi

tizimlar shakllandi, ularning tarkibida markaziy kutubxona va uning 
atrofida flliallar birlashib, tizimni boshqarish, mablag bilan 
ta’minlash, rejalashtirish va hisobot ishlari, moddiy-texnik bazasini 
mustahkamlash, hisob-kitob ishlari, fondni to‘ldirish, unga qayta 
ishlov berish, texnik va ilmiy ishlov berish Markaziy kutubxona 
zimmasiga, aholiga kutubxona xizmati ko‘rsatish filiallarga birik- 
tirildi. Kutubxonalarda ilg‘or ish usullarini o ‘rganish, o ‘zaro 
hamkorlik qilish, ichki va tashqi kitob ayirboshlash, kutubxona- 
lararo abonement, sirtqi abonement, Xalqaro abonement ishlari 
shu davrda rivojlantirildi. Markaziy kutubxona butun bir tizim uchun 
ilmiy-uslubiy, bibliografik ish markaziga aylandi.
1975— 
1990-yillarda «Kutubxonashunoslik» fanining rivoj- 
lanishida asosiy e’tibor respublikada maktab o‘quvchilari va bola- 
larga kutubxona xizmati ko‘rsatish sifatini oshirish masalalariga 
qaratildi. Kitobxonlar o‘qish madaniyatini tarbiyalash, o ‘qishiga 
rahbarlik qilish masalalari har tomonlama ishlab chiqila bosh- 
landi. Shu davrda Toshkent davlat madaniyat institutining «Bo­
lalar adabiyoti va kutubxonalarda bolalar o‘qishiga rahbarlik qilish» 
kafedrasi tashkil topib, uning faoliyati ko‘lami va sifati jihatidan 
ko‘zga tashlandi. Bu kafedraga awal filologiya fanlari doktori, 
folklorist olim Malik Murodov, keyinchalik pedagogika fanlari 
nomzodi, professor E. Yo‘ldoshev rahbarlik qildi. 1982—1990-yil­
larda M. Murodovning bolalar kitobxonligi, ularning o‘qishiga 
rahbarlik qilish, kitobxonlikning ildizlari, oilada kitobxonlik, uning 
ildizlari, an’analari, shaxsiy kutubxonalar va ularda aholiga xizmat 
ko‘rsatish, bolalar ma’naviy dunyosini shaldlantirishda kitobning 
o‘rni, E. Yo‘ldoshevning «Bolalar o‘qishiga rahbarlik qilish», 
« 0 ‘qish madaniyatini tarbiyalash» kabi risolalari nashr etildi. 
Maktab va litsey kutubxonalari ishini tashkil etish, kutubxonalarda 
kataloglarni tashldl etish, kitob fondini tashkil etish va u bilan 
ishlash, turli sinf o‘quvchilari bilan ishlash, ular o‘rtasida ku­
tubxonachilik va bibliografik bilimlarni targ‘ib etish bo‘yicha ki­
toblar va risolalar, turli ommaviy tadbirlarni tashkil etish meto- 
dikasiga oid qo llanmalar respublika «Kitobxon» jamiyati bilan 
hamkorlikda nashr etildi. Ulardan «Badiiy adabiyotlarni targ‘ib 
etishning ommaviy usullari», «Adabiy o‘qishlarni tayyorlash va
22
www.ziyouz.com kutubxonasi

o ‘tkazish metodikasi», «Adabiy viktorinalar» kabi yangi ish 
usullarinmg metodikasini o‘rgatuvchi, ommalashtiruvchi metodik 
risolalar nashr etildi. Chunki, bu davrga kelib, ommaviy ishlarni 
tayyorlash va o ‘tkazishda yagona metodikaga ehtiyoj paydo bo‘ldi. 
Turli kutubxonalarda ommaviy ishlarning o‘zi bo‘larchilik bilan, 
har kim o‘zi istagancha o‘tkazishi ommaviy tadbirlaming ta’sirini, 
sifatini, nufuzini tushirib yubordi.
1975—1990-yillarda kutubxonachilik ishi sohasidagi tadqiqotlar 
kutubxonalarning ijtimoiy rolini oshirishga qaratildi. Bu sohaga 
adabiyotshunoslaming kirib kelishi ko‘zga tashlandi. Ammo, kutub­
xonachilik ishi masalalarining hal etilishida sotsiologlar, faylasuflar, 
pedagoglar, psixologlar yetarli darajada ishtirok etishmadi.
Bu davrda asosiy e’tibor sohaga oid ilmiy tadqiqot ishlarini 
tashkil etish, bolalar va o ‘smirlar bilan ishlash, o‘qish mada- 
niyatini tarbiyalash, o ‘qishiga rahbarlik qilish, yetakchi kutubxo- 
nashunos-bibliograf olimlarning faoliyatini o‘rganish, tadqiq qilish, 
targ‘ib qilish, kutubxonashunoslik fanining boshqa sohalar bilan 
hamkorligini yo‘lga qo‘yish, ular yordamida ilg‘or tajribalarni 
ommalashtirish, aholiga kutubxonachilik xizmati ko‘rsatishni 
takomillashtirish, kutubxona tarmoqlarini markazlashtirish, mada- 
niy-ma’rifiy muassasalar tizimida kutubxonalarning o‘rni masa- 
lasini o‘rganish, tadqiq qilish, kutubxonachilik hududiy birlash- 
malari faoliyatini o‘rganish masalalari uchinchi bosqichga xos edi.
1991-yil 0 ‘zbekiston mustaqilligi qo‘lga kiritilganidan so‘ng 
jamiyatning barcha qatlamlarida o‘zgarishlar yuz berdi. Bozor 
iqtisodiyoti sharoitiga o‘tish davri boshlandi. Hamma sohada iqtiso- 
diyotni mustahkamlash, moddiy-texnik bazani mustahkamlash, 
ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy-ma’rifiy sohalarda bo‘lgani kabi mada- 
niyat va san’at sohasida ham milliylikka e’tibor oshdi. Milliy urf- 
odatlarimizni takominashtirish, milliy qadriyatlarimizni qaytadan 
o‘rganish, tahlil qilish, ayniqsa, o‘zbek millati tarixini yangi nuqtayi 
nazardan o‘rganish masalasi, ma’naviyatni shakllantirish, rivojlan- 
tirish oldingi o‘ringa chiqdi. Diniy qadriyatlar qaytadan tiklandi. 
Xorijiy mamlakatlar bilan barcha sohada hamkorlik kuchaydi. Xorijiy 
investitsiyalar mamlakatimiz rivojiga ta’sir eta boshladi. Kutubxo­
nachilik ishi sohasida ham xorijiy grantlar, hamkorlik yordamlari
23
www.ziyouz.com kutubxonasi

paydo bo‘ldi. Ulaming ta’sirida va ko‘magida kutubxonachilik ishi 
sohasida avtomatlashtirish tushunchalari shakllanib, amaliyotga 
joriy etila boshlandi. Shulardan eng asosiysi elektron kataloglarning 
tashkil etilishi bo‘ldi. Mamlakatimizda dastlab Toshkent viloyati 
«Turon» ilmiy-universal kutubxonasi, 0 ‘zbekiston FA asosiy 
kutubxonasining faoliyatida yangi texnologiya paydo bo‘ldi, Ros- 
siyaning «IRBIS» dasturi asosida elektron kataloglar yaratila 
boshlandi. «Turon» kutubxonasi tomonidan bir necha xorijiy grant- 
lar yordamida respublika kutubxonalari uchun o‘quv seminarian 
tashkil etilib, elektron katalog tuzish qoidalari, nusxa ko‘chirish 
apparatlari yordamida adabiyotlardan nusxa olish, bibliografik 
yozuvlarni dasturga kiritish, kompyuter savodxonligini oshirish 
masalalari bo‘yicha mashg‘ulotlar o‘tkazildi.
XX asrning so‘nggi yillariga kelib, mamlakatimiz kutubxona­
lari faoliyatiga kompyuterlar kirib keldi. Ular yordamida kutubxo­
nachilik ish jarayonlarini avtomatlashtirish bilan kutubxonachilar 
mehnatini yengillashtirish, ulaming ish samarasini va sifatini 
oshirish masalalari kun tartibiga chiqdi. Shu sababli, 1994-yil- 
dan boshlab AK respublikada birinchilardan bo‘lib, Rossiyaning 
«IRBIS» dasturi asosida elektron katalog yaratishga kirishdi.
1998-yili kutubxona ish jarayonlari shu dastur asosida av- 
tomatlashtirishga o‘tkazila boshlandi, kitobxonlarda Internet 
tarmog‘ida ishlash imkoniyati yaratildi hamda elektron pochta alo- 
qasi ishga tushdi.
2001-yili FAAK Markaziy Osiyo mamlakatlari orasida birinchi 
bo‘lib, «Avtomatlashtirilgan kutubxona modeli» loyihasi doirasida 
respublika kutubxona xodimlarini axborot texnologiyalari savod- 
xonligiga o‘qitishga mo‘ljallangan o‘quv markazi ish boshladi va 
150 dan ortiq kutubxona xodimi o‘qitildi. 1994-yildan boshlab, 
AK fondiga olingan hujjatlarning elektron katalogi, 9 mingga 
yaqin dissertatsiyalarning bibliografik yozuvlari kiritildi. Ammo bu 
ishlar dastlabki davrda bajarilgani va hali kutubxona xodimlarida 
elektron katalog tuzish madaniyati yetarli bo‘lmaganligi sababli 
bibliografik yozuvlarni kiritishda ko‘pgina xatolar mavjud edi.
2000 2004-yillarda Toshkent viloyati «Turon» ilmiy-universal 
kutubxonasi (2006-yildan axborot-kutubxona markazi) nafaqat 
Toshkent viloyati kutubxonalari, balki respublika kutubxonalari
24
www.ziyouz.com kutubxonasi

faoliyatini rivojlantirish maqsadida xorijiy grantlardan foydalanib,
5 ta viloyat kutubxonasida «Huquqiy axborot markazi»ni tashkil 
etdi, ularni kompyuter, printer, skaner bilan ta’minladi va elek- 
tron katalog tashkil etish ishlarida yordam berdi, kutubxonalar 
faoliyatiga fandrayzing usulini olib kirish bo‘yicha bir yil davomida 
o ‘quv seminarian tashkil etdi.
1999-yildan boshlab mutaxassislar sa’y-harakati bilan xorijiy 
tashkilotlar ko‘magida «Fan, texnika, ta’lim va biznes sohalarida 
kutubxona, Internet resurslaridan foydalanish — «Central Asia» 
nomi bilan ikki yilda bir marta 0 ‘zbekistonning yirik shaharlari va 
kutubxonalari bazasida Xalqaro anjuman o‘tkazila boshlandi. Bu 
anjumanda dunyo mamlakatlarining ilg‘or kutubxonashunos va 
bibliograf olimlari, kutubxonalar ish jarayonlarini avtomatlash- 
tirish bo‘yicha mutaxassislar ishtirok etadilar. Anjumanda kutub­
xonachilik ishini takomillashtiiish, sifatli va samarali axborot xizmati 
ko‘rsatish, kutubxonalar ish jarayonlarini avtomatlashtirish, 
xodimlar malakasini oshirish, qayta tayyorlash, elektron kataloglar 
yaratish, mamlakatlarning yig‘ma elektron kataloglari, ilg‘or ish 
tajribalari, virtual kutubxonalar, elektron kutubxonalar, ularning 
ishini tashkil etish, Internet xizmati, Internet resurslarini yaratish, 
xususiy elektron resurslar va ularni yaratish, masofadan turib 
xizmat ko‘rsatish, elektron resurslar tashkil etish, o‘zaro alma- 
shish, hamkorlik ishlari, elektron bibliografik resurslar yaratish 
va fondini tashkil etish kabi ko‘plab masalalar muhokama qilindi.
Anjumanda axborot-kutubxona xizmati ko‘rsatish bilan bog‘liq 
tashkilotlar — nashriyotlar, kitob savdosi tashkilotlari, kompyuter 
texnologiyalari ishlab chiqarish kompaniyalari, dasturchilar, arav 
xodimlari qatnashib, fikr almashdilar. Bu davrda xorijiy mamla- 
katlar tajribalarini o ‘rganish, kutubxonalar faoliyatiga olib kirish 
borasida katta ishlar bajarildi. Turli grantlar jalb etilib, Ispaniya, 
Italiya, Fransiya, AQSH, Germaniya, Latviya, Litva, Shvetsiya, 
Gruziya, Ozarbayjon, Rossiya, Ukraina, Belorus, Qozog'iston, 
Qirg‘iziston kabi ko‘plab mamlakatlar bilan hamkorlik o ‘rna- 
tildi, ularning ish tajribalarini o‘rganish maqsadida ijodiy safarlar, 
o‘quv kurslari tashkil etildi. Bunda Abdulla Qodiriy nomidagi 
Toshkent davlat madaniyat instituti kutubxonashunos-biblio- 
graflari, talabalar, mamlakatimizning yirik kutubxonalari xodimlari
25
www.ziyouz.com kutubxonasi

qatnashdilar. Ayniqsa, bu borada Germaniyaning Gyote instituti 
faoliyati juda samarali bo‘ldi. Bu institut yordamida Samarqand 
viloyati AKMda, Toshkent shahar sanoat kasb-hunar kollejining 
ARMda nemis o‘quv zallari tashkil etildi, kompyuterlar va ilg‘or 
texnika vositalari bilan jihozlandi, adabiyotlar va elektron resurslar 
fondi tashkil etildi.
Mamlakatimiz kutubxonalarida xususiy elektron resurslar 
yaratish ishlari, yig‘ma elektron katalog yaratila boshlandi. 
Kutubxonachilik ishi sohasida yangi qonuniy va me’yoriy hujjatlar 
qabul qilindi.

Download 11,3 Mb.