jamiyat taraqqiyotiga bo‘lgan qiziqishi va ishonchini oshiradi,
ulaming siyosiy bilim ko‘nikma
va malakasini oshirishga
yordam beradi. Eng asosiysi, bu usul talaba-yoshlami o‘z-
o‘zini tarbiyalab borishini ta’minlaydi. Biz pedagoglardan
faqatgina o‘z vaqtida berilgan vazifalami yozma va og‘zaki
yoki elektron ko‘rinishda talab qilish orqali tarbiyala-
nuvchilaming o‘z-o‘zini qay darajada boshqarayotganligini
nazorat qilib borish talab etiladi. Ta’lim berish jarayonida
tarbiya ham berib o‘tish ko‘zda tutilganda ko‘pincha
talaba-
yoshlaming
o‘z-o‘zini
tarbiyalashi
namoyon
bo‘ladi.
Pedagogning bugungi kun talafc^, va mas’uliyatni his qila
oldirish san’ati ham talabalamf o‘z-o‘zini tarbiyalashini
mustahkamlab boradi. Majburiy tarbiya esa o‘spirin yoshidagi
yoshlaming izzat nafsiga tegishi muqarrar. Talaba-yoshlami
modulli o‘qitish ham, ulami o‘z ustida izlanishlariga, kompyu-
ter orqali internet tarmog‘iga ulanish va kerakli materiallami
qidirib topish orqali, yangi ta’lim
texnologiyalari usullaridan
unumli foydalanishga chorlaydi. Bugungi kunda talabalaming
o‘z-o‘zini boshqarishi va o‘z-o‘zini tarbiyalashi muhim
ahamiyatga ega. Chunki talabalaming o‘z-o‘zini boshqara
olmasligi va o‘z-o‘zini tarbiyalay olmasligi ulami har xil
oqibatlarga, yomon ko‘chalarga, ya’ni turli xil oqimlarga kirib
qolishiga sabab bo‘lishi mumkin:
Milliy g‘oya va mafkura taraqqiyotning eng og‘ir,
murakkab davrida, ayniqsa, bir
ijtimoiy siyosiy tuzumdan
yangisiga o‘tish jarayonida keng xalq ommasini ma’naviy
ruhiy jihatdan qo‘llab-quvvatlaydi, ularda kelajakka ishonch
tuyg‘ularini uyg‘otishga xizmat qiladi. Shu sababdan ham
chinakam milliy g‘oya va mafkura o‘zining teran mazmun
mohiyati bilan kishilami o‘z kuchiga ishonishga, istiqlolga
umid bilan qarashga da’vat etadi. Chunki to‘q,
faro von va
baxtli hayot bunyod etish, ijtimoiy holatni qaror toptirish
168
millatlararo totuvlik, tinchlik, do‘stlik va yer yuzidagi barcha
xalqlaming azaliy orzusidir. Zero, jamiyat a’zolari milliy g ‘oya
mafkurasida o‘z
hayotiy manfaatlari, orzu umidlari ifodasini
ko‘rsatsagina odamlar ruhan bardam, uyg‘oq va faol kuchga
aylanadi.
Jamiyatdagi mavjud g‘oyalarga faol munosabat, faol
hayotiy pozitsiyani tarbiyalash mafkuraning yana bir muhim
maqsadidir. G‘oyaviy
tarbiya axloqiy, siyosiy, huquqiy
tarbiyaning asosini tashkil etadi.
G‘oyalar oshkora,
yashirin, bevosita yoki bilvosita,
to‘g‘ridan-to‘g‘ri ramziy shakllarda targ‘ib etilishi mumkin.
Inson faoliyati aniq bir g‘oyaviy maqsadga yo‘naltirilgan
bo‘lib, bu niyat ko‘pincha ko‘zga tashlanmaydi, g‘oyaviy
tarbiyaning asosiy maqsadi kishilarda hushyorlik, sezgirlik
hissini, yot va zararli g‘oyalarga qarshilik ko‘rsatish
qobiliyatini shakllantirishdan iboratdir. G‘oyaviy
tarbiya
jarayonida kishilarda mafkuraviy immunitet shakllanishiga
alohida e’tibor beriladi. Mafkuraviy immunitetni shakllantirish
kishilar ongiga bir xil g‘oyani zo‘r berib tiqishtirish emas, balki
odamlarda oq-qorani ajratish zararli g‘oyalarga qarshi hushyor
va ogoh bo‘lish xususiyatlarini ham tarbiyalash, demakdir.
