Yuk jo 'natish d a ilova qilinadigan hujjatlar ro ‘yxati quyida-
gilardan iborat:
—
tovar-transport yuk xati;
— schyot-faktura;
— avtotransport vositasining yuklanganligi xususida dalolat-
noma;
— sifat sertifikati (agar yuklar sanoat m ahsuloti bo ‘lsa);
— karantin sertifikati;
— kelib chiqishi to'g'risidagi sertifikat;
— yuk tashishga ishonch qog‘ozi;
— nakladnoylar;
— jam lam a vedomostlar.
Transport lashkilotlari tom onidan ko'rsatilgan
xizmat uchun
qilinadigan hisob kitoblar transport tariflari yordam ida amalga
oshiriladi. Tariflar o 'z ichiga quyidagilami oladi:
— yuklarni tashish uchun olinadigan to io v iar;
— yuk tashish bilan bogMiq boMgan qo'shim cha jarayonlar
uchun yigMmlar;
— toMovlar va yigMmlarni hisoblab chiqarish uchun qoidalar.
Iqtisodiy tabaqa sifatida transport tariflar —
transport mahsu-
iotiga boMgan narxlar shakli hisoblanadi. Ularning shakllanishi
quyidagilami ta ’minlashi zarur:
— transport korxonalari uchun xizmat koMsatish xarajatlarinui
qoMlash va foyda olish imkoniyatlariga ega boMish;
— transport xizm atlaridan foydalanuvchi xaridorlarga esa
transport xarajatlarini qoMlash imkoniyatlari boMishi kerak.
Oldingi boMimda k o ‘rsatib oMilganidek,
m uhim om illardan biri
boMib, yuk tashuvchini tanlashga ta ’sir ko'rsatuvchilardan yuk
tashishning qiymati hisoblanadi.
Mijozlar kurashish, raqobat sharoitida ilojsiz ravishda boMib,
transport tariflariga tegishli o ‘zgartirishlar kiritishi mumkin.
Masalan, mamlakatimiz tem ir yoMlari bugungi kunda avtomobil
transporti tom onidan yirik bo ‘lmagan kichik va mayda ogMrlikdagi
joVnatiladigan yuklar sohasida jiddiy raqobatni sezmoqda.
