|
Journal of Advanced Research and StabilityJournal of Advanced Research and Stability
02 Issue: 01 | 2022
ISSN: 2181
www.
pedagogik jarayonida ta’lim muhim ahamiyat kasb etadi va kundalik hayot, o‘yin, mehnat,
mashg‘ulotlar orqali amalga oshiriladi. Mashg‘ulotda ta’lim va tarbiya vazifalari hal etiladi.
atrofdagi hayot va tabiat bilan tanishish, nutq o‘stirish, savod o‘rgatish,
matematika, jismoniy madaniyat, tasviriy faoliyat, musiqa bo‘yicha eng oddiy tasavvur va
bilimlarni, malaka hamda ko‘nikma sistemasini egallab oladilar. Bolalar egallab olishlari kerak
bo‘lgan bilim, malaka va ko‘nikmalar bolalar bog‘chasi dasturida belgilab berilgan bo‘lib, u
rning umumiy rivojlanishi va ularni maktab ta’limiga tayyorlashda muhim ahamiyatga ega.
Mashg‘ulotlarda ta’lim berish didaktika tamoyillari asosida bolalarning yosh va o‘ziga xos
xususiyatlarini e’tiborga olib, ma’lum izchillikda olib boriladi, mazmuni sek
murakkablashtirib boriladi. Natijada, u rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi xususiyatga ega bo‘ladi.
Dasturda har bir yosh guruhida hafta davomida o‘tkaziladigan mashg‘ulotlar soni va har bir
mashg‘ulot qancha davom etishi belgilab qo‘yilgan. Tarbiyachi mana shunga asoslanib, o‘zining
haftalik mashg‘ulotlar jadvalini tuzadi, bu ta’limning hamma bo‘limlari bo‘yicha belgilangan
tarbiya ishlarini to‘g‘ri taqsimlash va bir xilda amalga oshirishga imkon yaratadi.
Mashg‘ulotlar jadvalini tuzishda quyidagi talablarga rioya qilish kerak:
Dasturning hamma bo‘limlari bo‘yicha mashg‘ulotlarni haftaga teng taqsimlash.
Haftaning birinchi va oxirgi kuniga osonroq mashg‘ulotlar qo‘yiladi.
Haftaning seshanba, chorshanba va payshanba kunlarida bolalardagi aqliy faoliyat tezlashadi,
shuning uchun bu kunlarga murakkabroq ishlar rejalashtiriladi.
Kun davomida birinchi bo‘lib bolalardan aqliy zo‘r berishni ko‘proq talab etadigan, kam
harakatli mashg‘ulotlar rejalashtiriladi (tevarakatrofdagi hayot va tabiat
ona tili, matematika). Tasviriy faoliyat, jismoniy tarbiya, musiqa va shunga o‘xshash
mashg‘ulotlar keyinroqqa rejalashtiriladi.
Kun davomida mashg‘ulotlar quyidagicha tartibda almashtirib boriladi: matematika va
jismoniy tarbiya, ona tili va tasviriy faoliyat va h.k.
Mashg‘ulotlarni bunday taqsimlash bolalarning dastur materialini yengilroq o‘zlashtirib olishiga
Kun davomida bir necha marta: ertalabki qabul vaqtida, ertalabki va kechki sayrda bolalarning
mustaqil faoliyatlari tashkil etiladi. Bolalar o‘zlariga tanish bo‘lgan didaktik va harakatli
o‘yinlarni o‘ynaydilar, hohlagan rasmlarini chizadilar, hohlagan narsalarini yasaydilar, kitoblar,
rasmlarni tomosha qiladilar, hohlagan badiiy asarlarini tinglaydilar. Bolalarning mustaqil
faoliyati ular uchun dam olish soati hisoblanadi, ammo ish bilan bir vaqtda bolalarning o‘z
tashkil eta bilish qobiliyati o‘sishiga, xulq madaniyati irodaviy sifatlarning tarbiyalanishiga,
jamoa munosabatlarining shakllanishiga yordam beradi. U har xil faoliyatlarda bolalardagi
o‘ziga xos ijodkorlikning rivojlanishiga keng imkoniyat yaratadi. Shuning uchun bolalarning
liyatiga ham tarbiyachining rahbarlik qilishi talab etiladi: chunki hohlagan ishi bilan
shug‘ullanishiga imkon yaratish, kerakli material va asbob-uskunalar bilan ta’minlashda,
tarbiyachining maslahati lozim bo‘ladi.
Kun davomida sistemali ravishda mehnat faoliyati tashkil etilib, bolalar kattalarning mehnati
bilan tanishtirib boriladi. Bu ish mashg‘ulotlarda, ekskursiyalarda, maqsadli sayrlarda,
bolalarning kattalar bilan birgalikdagi mehnati davomida amalga oshiriladi. Bunda bolalarning
ehnatning insonlar uchun foydasiga, uning xilmaxilligiga, ishlayotganlarning
axloqiy munosabatlariga qaratiladi. Bolalarning ovqatlanishi, mashg‘ulotga tayyorlanishi, tabiat
burchagida navbatchi vazifasini bajarish, ularda topshiriqqa nisbatan javobgarlik
|
| |
