Ikkinchidan , muhitning shunday munosabatlarini ajratish kiradiki, bu
munosabatlarni qo’llanish bolaga konkret buyumlardan matematik obyektlarga
o’tish ( masalan , buyumlarni ma’lum belgilari bo’yicha
guruhga kiritish va shu
asosda to’plam munosabatlarini , qism –butun munosabatlarini hosil qilish )
imkonini beradi .
Tekshirishning natijalari shuni ko’rsatadiki , matematik operatsiyalar
maktabgacha yoshda o’zlashtirilgan shunday masalalar va munosabatlar asosida
kiritilsa va qayta ishlansa , matematikani egallash samaraliroq bo’ladi. Yo
haddan tashqari konkretlilik , yo matematik bilimlarning
formalligi tufayli
paydo bo’ladigan qiyinchiliklar mazkur holda paydo bo’lmaydi .
Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni o’qitishda matematik bilimlar
tarkibini tekshirish tenglik – tengsizlik , qism - butun munosabatlarni , bilvosita
tenglashtirish sanoq va arifmetik amallarni to’liq va ongli o’zlashtirish uchun
asos bo’ladigan soda masalalar va munosabatlarning o’zidan
iborat ekanini
ko’rsatadi . Bu munosabat va masalalarni ( ularning eng soda shakllarini ) bolalar
3 yoshdan boshlab tushuna boshlaydilar . Ular bunday mashg’lotlarga qiziqish
bilan yondashadilar , xuddi shu yerning o’zida o’zlashtirganlari ( tenglik ,
qism- butun va h.k. munosabatlari )ni o’yinlarga ko’chiradilar , turmushda amaliy
ishlar
qilishda foydalaniladilar , bir –birlariga ( katta va tayyorlov guruhi
bolalari ) shunga o’xshash masalalarni taklif qiladilar .
Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarning matematik tasavvurlarini o’rganish ,
tekshirish asosida elementar matematik tasavvurlarni shakllantirish dasturi tuzildi .
Bu dastur quyidaagi besh bo’limdan iborat : “Miqdor va sanoq “ , “Kattalik “ , “
Geometrik figuralar “ , “Fazoda mo’ljal olish” , “ Vaqtga nisbatan mo’ljal olish
“ .
Endi har xil guruhlarga “ Miqdor va sanoq “ bo’limi ustida ishlash uslubiyati
haqida fikr yuritamiz .
