Kompyuterning tezkor xotirasi o’zining xususiyatlarini tavsiflovchi ko’plab
parametrlarga ega, ammo ularning barchasini faqat mutaxassislar tushinadi. Oddiy
foydalanuvchilar esa operativ xotiraning faqat asosiy xususiyatlari: turi,
hajmi va
ishlash chastotasi kabilarni bilishi etarli hisoblanadi.
Tezkor xotira parametrlari ichida eng birinchi qaraladigan narsa bu uning turi
hisoblanadi. Chunki xotira turi sizning kompyuteringizni bosh platasiga tushish yoki
tushmasligini aniqlaydi. Tezkor xotira birinchi kompyuterlar paydo bo’lganidan beri
bir necha avlod xotiralari paydo bo’lgan. Hozirgi vaqtda siz eski kompyuterlarda
DDR2 turli tezkor xotirani (RAMni) uchratishingiz mumkin. Unday keyingi avlod
DDR3 xotirasi hanuzgacha tizimlarda mavjud. Hozirgi kunda asosan DDR4 xotirasi
ishlatilmoqda. Tezkor xotira ishlab chiqarishda har bir
keyingi avlod xotirasidan
nafaqat samarali ishlashi bilan, balki kam kuchlanishda ishlashi bilasn ham ajralib
turadi. Shuning uchun hozirgi avlod tezkor xotiralarining energiya sarfi
avvalgilariga nisbatan kamroq.
Tezkor xotiraning ikkinchi bir
muhim parametri bu uning xajmi hisoblanadi.
Chunki butun kompyuter tizimning ishlash tezligi unga o’rnatilgan tezkor xotiraning
hajmiga bog’liq.
a)
b)
c)
1.10-rasm. Tezkor hotira turlar: a) DDR 2, b) DDR 3, c) DDR 4
Agar tezkor xotira hajmi juda kam bo’lsa, talab qilinadigan dasturlarning
ishlashi sezilarli darajada sekinlashadi. Hozirda
eng zaif kompyuterlarga ham
kamida 2 GB tezkor xotira o’rnatilmoqda. Uy stol kompyuterlarida kamida 4 GB
o’rnatish kerak. Multimediyali kompyuterlarda yoki kompyuter o’yinlari o’ynash
uchun yig’ilgan kompyuterlarda kamida 8 GB tezkor xotira talab qilinadi.
Tezkor xotiraning har bir yangi avlodida RAM
chastotasi oshib boradi. Bu
tezkor xotirani ma’lumotlarni o’tkazish qobiliyatini belgilaydi. Ammo chastotasi
yuqori bo’lgan tezkor xotirani o’rnatish umuman tizimning
ishlashini sezilarli
darajada oshirishni kafolatlamaydi. Masalan, shaxsiy kompyuterdan normal
foydalanish paytida foydalanuvchi 1066 MGts va 1600 MGts chastotali xotiradan
foydalanish o’rtasidagi
farqni sezmaydi, chunki uning ishlashini cheklaydigan
boshqa parametrlar ham mavjud. Farq faqat maxsus dasturlar yordamida sinovdan
o’tkazilgandan keyin ko’rinadi.
