Bir qator magniy qotishmalariga toblash va eskirtirish beriladi. Diffuzion
jarayonlarning
sekin borishi, magniy qotishmalariga xos bo'lganligi uchun ularda
faza o'zgarishi sekin boradi. Shuning uchun ham toblash uchun (4...24 soat) va
eskirtirish uchun qizdirilganda (15...20) soat ko'p vaqt sarf qilinadi va shu sababli
ham havoda toblash mumkin bo’ladi.
Magniy qotishmalarida olingan ko'pgina quymalarda yoki issiqlayin bosim ostida
ishlanganda, havoda sovutilsa toblash jarayoni o'tadi,
shuning uchun ham
qo'shimcha qayta qizdirish talab etilmagan holda sun'iy eskirtirish o’tganday bo'lib,
mustahkamlik ortadi. Gomogenlash va toblash o'tkazish uchun 380...540
o
C (T
4
) va
so'ngra eskirtirish o'tkazish uchun 150...200
o
C (T6) ga qizdirish kerak bo’ladi.
Eskirtirish natijasida magniy qotishmalarini mustahkamligini atigi 20...35 foizga
oshirish mumkin. Plastikligi esa sezilarli darajada kamayadi, shuning uchun
ba'zida faqat, mexanik xossalarini yaxshilaydigan gomogenlash va toblashning ozi
bilan chegaralanadi. 8.1-jadvalda
magniy qotishmalari tarkibi, mexanik xossalari
hamda qo’llash sohasida misollar keltirilgan.
Magniy qotishmalarining tarkib, mexanik xossalari hamda qo'llash
sohasida misollar
.
8.1-jadval
Quymalar olishda ko'proq yuqori mexanik va texnologik xossalarga ega
bo'lgan MЛ5, MЛ6 qotishmalari keng qo'llaniladi. Bu qotishmalardan buyumlar
tayyorlanadi. Lekin MЛ5 ga qaraganda M6 ning
suyuq holda oquvchanlik
xususiyati yaxshiroq.
Bu qotishmalarning
gomogenlash usuli bilan mexanik xossalarini ko'tarish
mumkin. Buning uchun qotishmani 420
0
C qizdirib, shu haroratda 12...14 soat
ushlab turiladi va MЛ6 uchun 190
0
C da 4 . . . 5 soat ushlab eskirtirib berish kerak
(T6). MЛ10 olovbardosh qotishma bo'lib, 300
0
C harorat
atrofidagi sharoitda
ishlaydigan buyumlar tayyorlanadi. Bunday qotishma gomogenlangandan keyin
593
0
C ga qizdirib toblanadi va so'ngra 200
0
C qizdirib (12. . .16 soat) sun'iy
eskirtiraladi (T6).
MЛ12 yaxshi mexanik xususiyatlarga ega bo'lish bilan birgalikda yaxshi
korroziyabardosh va qo'shish xususiyatlariga egadir. Termik ishlash (T6) natijasida
uning xossalarini yanada oshirish mumkin. Quyma magniy qotishmaning
donachalari qancha mayda bo'lsa, mexanik xossalari yaxshi bo'ladi. Masalan,
alyuminiyli qotishmaning donachalarini maydalash uchun o'ta qizdirish zarur yoki
1%
gacha mel, ayrim holda magnezit qo'shib legirlash kerak. Bunda suyuqlikda
erishi qiyin bo'lgan, qattiq eritmaning
kristallanish uchun tayyor markaz ro’lini
bajaruvchi zarrachalar (Al
3
Fe, Al
4
C
3
) hosil bo'ladi.
