|
Qattiq eritmalar hosil qiladigan qo’shimchalarBog'liq Magniy va mis qotishmalari1.Qattiq eritmalar hosil qiladigan qo’shimchalar: Ni, Zn, Sb, Sn, Al, As, Fe, P
kabi elementlar. Bunday qo'shimchalar birinchi navbatda mustahkamlikni oshiradi,
lekin issiqlik va elektr o'tkazuvchanlikni (ayniqsa S
B
va A
S
elementlar) keskin
kamaytiradi. Shuning uchun elektr o'tkazuvchan materiallar (MO, M1) da S
B
≤
0,002 % va A
S
≤ 0,002 % bo'lishi kerak. Bundan tashqari surma ham zararli
element hisoblanib, issiqlayin bosim ostida ishlashni yomonlashtiradi;
2.Misda mutlaq eritmaydigan qo’shimcha elementlarga qo’rg’oshin, vismut va
boshqalar kiradi. Bu elementlar donacha chegaralarida joylashib, oson eriydigan
evtektik mexanik aralashmani hosil qiladi. Shuning uchun ular issiqlayin bosim
ostida ishlashni yomonlashtiradi.
Mis tarkibidagi vismutning miqdori juda kam (Q 0,005%) bo'lsa ham,
metall issiqlayin bosim ostida ishlanganda sochilib ketadi, ya'ni mo'rtlashib
qoladi. Vismutning miqdori oshirilsa, sovuq holda ham mo'rtligi ortadi. Lekin
misda erimaydigan elementlar uning elektr o'tkazuvchanligiga uncha ta'sir
ko'rsatmaydi. Misning kislorod va oltingugurtli birikmalari (Cu
2
O, Cu
2
S)
evtektik mexanik aralashma tarkibiga kiradi. Lekin ular ham elektr
o'tkazuvchanlikka kam ta'sir ko'rsatadi. Oltingugurt sovuq holda mo'rtlikni
oshirsa ham kesib ishlash xususiyatini yaxshilaydi. Ayniqsa, kislorod misning
xossalariga yomon ta'sir qiladi. Agar mis tarkibida kislorod bo'lsa, mis chala
oksid (Cu
2
O) hosil bo'ladi. Bu vodorod kasalligini keltirib chiqaradi. Mis
400
0
C dan yuqoriroq haroratda vodorodli muhitda qizdirilsa, vodorod
namunaning ichida diffuziyalanadi va Cu
2
O bilan o'zaro ta'sirlashib, suv bug'ini
hosil qiladi:
Cu
2
|
| |
