• 1.Quyish uchun moljallangan qotishmalar
  • Mashinasozlik materiallari




    Download 0,94 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/15
    Sana05.12.2023
    Hajmi0,94 Mb.
    #111548
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
    Bog'liq
    Magniy va mis qotishmalari

    Magniy qotishmalari alyuminiy qotishmalari kabi zichligi kam, yuqori 
    mustahkamlikka ega, tebranishni yaxshi yutadigan materiallardir. Shuning uchun 
    bu materiallar aviatsiya va raketa texnikasida keng qo llaniladi. Lekin 
    qotishmaning elastiklik moduli kichkina (43000 MPa) va korroziyaga qarshiligi 
    ham kam. 
    Shuningdek, ularni bosim ostida va quyish usuli bilan qayta ishlash qiyin. Magniy 
    qotishmalarini faqat muhofaza muhiti sifatida inert gazlar yordamida elektr yoy 


    yoki kontank usuli bilan qoniqarli darajada payvandlash mumkin, yaxshi kesib 
    ishlanadi. Ko'proq magniy alyuminiy (≤10%) sink (≤5.. .6) marganets (≤2,5%) 
    sirkoniy (≤1,5%) kabi elementlar bilan legirlanadi. 
    Marganetsdan boshqa legirlovchi elementlar α -qattiq eritma va 
    intermetallitlar 
    (Mg
    4
    Al
    3
    , MgZn
    2
    ) hisobiga mexanik xossalarni oshiradi. Marganets magniy 
    qotishmalarining payvandlash xususiyatini yaxshilaydi va korroziyabardoshligini 
    oshiradi. 
    Sirkoniy ham korroziyabardoshligini oshiradi, lekin donachalarni maydalash 
    hisobiga mexanik xususiyatlarni yaxshilash ustun turadi. Magniyga boshqa 
    legirlovchi elementlar juda kam miqdorda qo’shilganda qo’shimcha ravishda 
    xossalarini yaxshilash mumkin. 
    Masalan, toriy elementi olovbardoshligini oshiradi, juda oz miqdorda 
    (0,005...0,012%) berilliy qo'shilsa magniyni eritishda, quyma olishda, termik 
    ishlashda oksidlanishini kamaytiradi. 
    Magniy qotishmalarini qayta ishlash mahoratiga ko'ra ularni ikki guruhga bo’lish 
    mumkin: 
    1.Quyish uchun mo'ljallangan qotishmalar: ulardan shakldor quymalar olinadi 
    va ularni «MЛ» tamg'a (marka) bilan belgilanadi
    2. Deformatsiyalanadigan qotishmalar: ulardan presslash, jo'valash, bolg'alash, 
    shtamplash va boshqa bosim ostida ishlash usullari bilan buyumlar ishlab 
    chiqariladi va «MA» rusum berilgan. 
    Magniy qotishmalariga, alyuminiy qotishmalari kabi termik ishlov beriladi. 
    Bunday termik ishlovlarga diffuzion yumshatish (gomogenlash), to'la 
    yumshatish, toblash va eskirtirish kiradi. Yirik quymalar va shakldor buyumlar 
    quyma usulida olinganda diffuzion yumshatish beriladi. Buning uchun quyma 
    pechlarda 400...490
    o
    C atrofida qizdirilib, shu haroratda 10...24 soat ushlab turiladi, 
    so'ng pech bilan birgalikda sovitiladi. 

    Download 0,94 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




    Download 0,94 Mb.
    Pdf ko'rish