Yangi o‘quv materiali bayoni:
Mavzu: Dvigatel kompressiyasi bo‘yicha siqilgan xavoning
silindrdan chiqib ketishi Reja:
1.Dvigatelning asosiy qismlari.
2.Dvigatel kompressiyasi bo‘yicha harakatlanish.
3.Dvigatel kompressiyasi bo‘yicha siqilgan havoning harakatlanishi.
Mavzu bayoni
1-Reja: Dvigatelning quvvati, burovchi momenti va tejamliligi uning qanday transport vositasiga o‘rnatilishi bilan belgilanadi. Dvigatelning asosiy ko‘rsatkichlari — tashqi tezlik va yuklama tavsiflari maxsus sinash stendida olinadi. Bu stend zarur uskunalar va o ‘lchov asboblari bilan jihozlangan.
Dvigatelni
sinashdan oldin qizdiriladi, ya’ni suv va moy harorati 80...85°C ga yetkaziladi. So‘ngra dvigatelga minimal aylanishlar chastotasida eng katta yuklama beriladi (drosselto ‘smaqopqoq to la ochiladi). Bu holda quyidagi parametrlar: yonilgl sarfi; dvigatelning
effektiv burovchi momenti; aylanishlar chastotasi; havo sarfi va ishqalanishlarga sarf b o ig an bu rove hi m oment o‘lchanadi.
Bundan tashqari, tashqi muhit bosimi va harorati ham o‘lchanadi. Shundan so‘ng dvigatelning aylanishlar chastotasi o ‘zgartirilib, bu rejimlarda ham yuqoridagi param etrlar o‘lchanadi va jadval shaklida yozib boriladi
2-Reja: Dvigatelning turg‘unlashgan rejimda ishlash davrida uning tayanchlariga qiymati va yo‘nalishi o ‘zgarmas kuchlar ta ’sir qilsa, u holda
dvigatel muvozanatlashgan, deb hisoblanadi. Dvigatelga ichki va tashqi kuchlar ta ’sir qiladi. Ular o ‘z navbatida muvozanatlangan va muvozanatlanmagan bo‘lishi mumkin. Odatda, tashqi kuchlar e ’tiborga olinmaydi. Ularga dvigatelning og‘irligi, chiqariladigan gazlardan paydo bo‘ladigan reaktiv kuchlar, tashqi mexanizmlarning harakatiga qarshilik qiluvchi kuchlarning momenti kiradi. Ichki kuchlar esa borib-keladigan massalarning
inersiya kuchlari Pj dan, aylanuvchi massalarning markazdan qochma kuchi K.R.dan, burovchi va to‘ntaruvchi (Mur, Mon) momentlardan iboratdir. Bu kuchlar va momentlar dvigatel tirsakli valining burilish burchagi bo‘ylab davriy o
‘zgarishi sababli dvigatelning muvozanatiga ta’sir qiladi. Ko‘p silindrli dvigatellarning ayrim silindrlarida muvozanatlashmagan P j va K r kuchlar birgalikda muvozanatlanmagan erkin inersiya kuchlari va momentlarini hosil qilishi mumkin.
Ushbu kuchlar birgalikda erkin momentni hosil qilmasa va ularning teng ta ’sir etuvchisi nolga teng bo‘lsa, bunday
kuchlar muvozanatlashgan, deyiladi. Odatda, reaktiv
(to‘ntaruvchi) burovchi momentni muvozanatlab bo‘lmaydi va u avtomobilning ramasiga uzatiladi.
