Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г




Download 6,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/312
Sana22.05.2024
Hajmi6,64 Mb.
#249488
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   312
Bog'liq
3 tom

Современные решения проблем системы высшего, среднего образования и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
254
kamol toptirish kerak bo‘ladi. Zero, I.A.Karimov o‘zining “yuksak ma’naviyat 
yengilmas kuch” asarida ta’kidlaganidek: “biz bugungi yoshlarimizning 
ma‘naviy olamida bo‘shliq vujudga kelmasligi uchun ularning qalbi va ongida 
sog‘lom hayot tarzini milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat va ehtirom 
tuyg‘usini bolalik paytidan boshlab shakllantirmog‘imiz zarur”. Buning uchun 
yoshlarimizni axloqan pok, mahnan etuk, ruhan xushyor, jonkuyar hamda 
bag‘rikeng etib tarbiyalashimiz kerak. Chunki mafkura poligonlari yadro 
poligonlaridan ham ko‘proq kuchga ega bo‘lgan bugungi vaziyatda inson 
sinovlardan o‘tgan hayotiy-milliy qadriyatlarga, sog‘lom dunyoqarash va 
mustahkam irodaga ega bo‘lmasa, har xil ma’naviy tahdidning ta’siriga berilishi 
mumkin. Tolerantlik ruhida tarbiyalangan yoshlar bugungi mafkuraviy 
globallashgan jamiyatda, “ommaviy madaniyat”lar globallashuvi jarayonida 
o‘zlarining ma’naviy yuksakligi, insoniy qadr-qimmatni yuqori bosqichga 
qo‘yishlari bilan ham o‘zlarini ma’naviy taxdidlardan himoya qiladilar. Chunki, 
kibernetikaning asoschisi Noybert Viner aytganidek: “haqiqiy yashash, bu – 
to‘g‘ri axborot olib yashashdir”.Har bir inson o‘zining shaxsiy, o‘ziga xos 
munosabat doirasiga ega. Shu boisdan har bir insonning o‘z shaxsiy realligi 
bo'ladi. Narsalar voqealar haqida o‘z fikri, o‘z nuqtai-nazari bor. Bu esa tolerant, 
ya’ni sabr-toqatli bo‘lish, boshqa odamlar ham o‘z realligiga, o‘z fikriga, o‘z 
nuqtai-nazariga ega bo‘lishini tan olishga olib keladi. Ammo bu boshqa 
realliklar hech bir e’tirozsiz qabul qilinishi zarur degan fikrni anglatmaydi. O‘z 
realligini, o‘z dunyoqarashini, o‘z fikrini kuch bilan o‘tkazishga harakat 
qiladigan, inson xuquqlarini inkor etadigan, demokratiya qoidalarini tan 
olmaydigan kishilarga nisbatan tolerant bo‘lish mumkin emas. Zero, sabr-
toqatsiz odamning o‘ziga nisbatan sabrli bo'lishlarini talab qilishga xaqqi yo‘q.
Bag‘rikeng inson boshqalar fikrini hurmat qiladi, o'zining to‘g‘ri 
ekanligini doimo isbotlamaydi. Agar kim sabr-toqatlikka o‘rganmagan, 
tolerantlik nima ekanligini his etmagan bo‘lsa, o‘z fikrida qat’iy turaveradi. 
Oxir-oqibatda 

hamisha 
o‘z 
fikrini, 
o‘z 
pozisiyasini 
shaxslararo 
munosabatlarda o‘tkazishga harakat qiladi. Tolerantlik-bu avvalo ichki 
pozisiyani namoyon etishdir. Unga ko‘ra, boshqa odam ham xudi sen o‘zing 


Oliy va o‘rta ta’lim tizimida pedagogik – psixologik muammolarning zamonaviy yechimlari 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
255
singari huquqqa, ya’ni o‘z fikri, o‘z e’tiqodi to‘g‘ri degan qarashga ega 
bo‘lishga xaqlidir. Binobarin nechog‘lik mustahkam e’tiqodga asoslangan 
bo‘lishiga qaramasdan, har qanday shaxsiy fikr muayyan darajada nisbiydir. 
Demak, tolerantlik bu dunyoda boshqa qarashlar, boshqa e’tiqodlar va boshqa 
odamlar ham mavjud ekanligini tan olish demakdir. 
O‘zbek xalqining umum mental qiyofasidagi sezilarli jihatlardan 
hisoblangan sabrlilik bilan bir qatorda yaxshi niyat ham mavjuddir. Yaxshi niyat 
hayotga ishtiyoqni (stimulni) tiklashda, insoniy salohiyatning ishga solinmagan 
imkoniyatlarini yuzaga chiqishida harakatlantiruvchi interaktiv quvvatdir. Balki 
shuning uchun ham o‘zbek mentalitetida taqlidchilik kayfiyati kuchlidir. Bu 
xususiyatdan milliy tarbiya usullarida ham keng foydalaniladi. Ibrat sifatida, 
namuna sifatida kimnidir misol qilish milliy tarbiyada qadimdan shakllanib 
kelgan. Obod-axloq sohasida, ilm-ma’rifatda, kimgadir savob qilishda taqlid 
xarakterini shakllantirish tarbiyada samarali usullarni bergan. Bundan kelib 
chiqadiki, sog‘lom taqlid boshqalardagi barcha ijobiy sifatlarni bag‘rikenglik 
bilan qabul qilishni ham anglatadi. 
Jamiyatimizda tarbiyalanayotgan insonda axloqiy soflik, ma’naviy boylik, 
jismoniy barkamollik uyg‘unlashib ketmog‘i lozim, shundagina bag‘rikenglik 
namoyon bo‘ladi. 

Download 6,64 Mb.
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   312




Download 6,64 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г

Download 6,64 Mb.
Pdf ko'rish