Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
36
TEXNIK YO’NALISHDAGI OLIY O’QUV YURTLARIDA KREDIT-
MODUL TIZIMIDA MATEMATIK FANLARNI O’QITISHNING
NAZARIY VA AMALIY MASALALARI
Jarqinov Davron Umaraliyevich
Andijon davlat universiteti Matematika kafedrasi tayanch doktoranti
Fan va texnika jadal sur’atlar bilan rivojlanib borayotgan bugungi kunda
malakali, raqobatbardosh mutaxasislarga bo’lgan
talab kun tartibidagi eng
asosiy vazifalardan biriga aylandi. Bu esa o’z navbatida Oliy o’quv yurtlari
oldiga sifatli kadrlar tayyorlash vazifasini qo’yadi. Hozirgi kunda dunyoning
rivojlangan mamlakatlarining bir qator oliy o’quv yurtlari o’quv
jarayoniga
kredit modul tizimi tadbiq e’tilgan bo’lib bu tizim raqobatbardosh kadrlarni
tayyorlashda samarali natija bermoqda.
Kredit ilk marotaba XVIII va XIX asrlarda AQSh universitetlarida joriy
etilgan boʻlib, oʻquv jarayonlarini
liberalizatsiya qilish, talabaning haftalik
akademik yuklamasini belgilab berish maqsadida yaratilgan. 1869-yilda Garvard
universiteti prezidenti, Amerika taʼlimining taniqli
arbobi Charlz Uilyam Eliot
“kredit soati” tushunchasini isteʼmolga kiritadi. Shunday qilib, 1870-1880-
yillarda kredit soatlari bilan oʻlchanadigan tizim joriy qilinadi. Kredit tizimi
bilan oʻqish va oʻquv dasturlarini oʻzlashtirish talabalarga oʻquv
jarayonini
mustaqil ravishda rejalashtirish, uning sifatini nazorat qilish, taʼlim
texnologiyalarini takomillashtirish uchun imkoniyat yaratib berdi [5].
Kredit toʻplash oʻlchovining kiritilishi talabaga katta erkinlik berish bilan
bir qatorda, kelajakda tanlagan sohasining raqobatbardosh mutaxassisi boʻlib
yetishishi uchun akademik jarayonni mustaqil
rejalashtirish imkonini ham
taqdim etadi. Ayni chogʻda baholash tizimi va taʼlim texnologiyalarining
takomillashishiga ham olib keladi.
Bolonya deklaratsiyasida koʻzda tutilganidek,
kredit-modul tizimi aynan
mustaqil taʼlimga urgʻu qaratgani holda, asosan, ikkita funksiyani bajarishga
xizmat qiladi:
Актуальные проблемы разработки информационных технологий и программных продуктов и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
37
birinchisi, talabalar va oʻqituvchilarning mobilligini, yaʼni bir oliy taʼlim
muassasasidan boshqa oliy ta’lim muassasalariga toʻsiqlarsiz,
erkin ravishda
oʻtishini (oʻqishni yoki ishni koʻchirish)ni taʼminlaydi;
ikkinchisi, talabaning tanlagan taʼlim yoʻnalishi yoki mutaxassisligi
boʻyicha barcha oʻquv va ilmiy faoliyati uchun akademik yuklama-kredit aniq
hisoblab boriladi. Kredit yigʻindisi talabaning tanlagan dasturi boʻyicha nimani
va qancha oʻzlashtirganlig ini namoyon etadi.
