• O‘lchash vositalari va ularning turlari Ma‘lumki, o‘lchashni biror bir vositasiz bajarib bo‘lmaydi. O‘lchash vositasi
  • “Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”




    Download 3,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet11/230
    Sana08.01.2024
    Hajmi3,8 Mb.
    #132465
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   230
    Bog'liq
    portal.guldu.uz-O`quv-uslubiy majmua

    Mos kelish usuli - o‘lchov bilan taqqoslash usulining turi. O‘lchanayotgan kattalik bilan 
    o‘lchov orqali yaratilgan kattalikning ayirmasini shkaladagi belgilar yoki davriy signallarni mos 
    keltirish orqali o‘tkaziladigan o‘lchash. Masalan, kalibr yordamida val diametrini moslash. 
    Har bir tanlangan usul o‘z usuliyatiga, ya‘ni o‘lchashni bajarish usuliyatiga ega bo‘lishi 
    lozim. O‘lchashni bajarish usuliyati deganda, ma‘lum usul bo‘yicha o‘lchash natijalarini olish 
    uchun belgilangan tadbir, qoida va sharoitlar tushuniladi. 
    O‘lchash vositalari va ularning turlari 
    Ma‘lumki, o‘lchashni biror bir vositasiz bajarib bo‘lmaydi.
    O‘lchash vositasi deb o‘lchashlar uchun qo‘llaniladigan va meyorlangan metrologik 
    xossalarga ega bo‘lgan texnikaviy vositaga aytiladi. 
    O‘lchash vositalarining turlari xilma-xil. Ular sodda yoki murakkab, aniqligi katta yoki 
    kichik bo‘lishi mumkin. O‘lchash vositalari meyorlangan metrologik xosalarga ega bo‘lishlari 
    X 
    U 


    12 
    lozim va bu metrologik xossalar davriy ravishda tekshirilib turiladi. O‘lchash amalida 
    o‘lchanayotgan kattalikning qiymati to‘g‘ri aniqlanishi aynan mana shu o‘lchash vositasining 
    to‘g‘ri tanlanishiga va ishlashiga bog‘liq.
    O‘lchash vositalarining namoyondalari sifatida quyidagilarni keltirishimiz mumkin: 

    o‘lchovlar; 

    o‘lchash asboblari; 

    o‘lchash o‘zgartkichlari; 

    o‘lchash qurilmalari; 

    o‘lchash tizimlari. 
    O‘lchovlar - keng tarqalgan o‘lchash vositalaridan hisoblanadi. 
    O‘lchov deb, kattalikning aniq bir qiymatini hosil qiladigan, saqlaydigan o‘lchash vositasiga 
    aytiladi. Masalan, tarozi toshi, elektr qarshiligi, kondensatori va shu kabilarni o‘lchovlarga misol 
    qilib olishimiz mumkin. 
    O‘lchovlarning ham turlari va xillari ko‘p. Standart namunalar va namunaviy moddalar ham 
    o‘lchovlar turkumiga kiritilgan. 

    Download 3,8 Mb.
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   230




    Download 3,8 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    “Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

    Download 3,8 Mb.
    Pdf ko'rish